- Urodziłam się 28 lutego 1962 r. 26 lutego 2018 r. otrzymałam wypowiedzenie na podstawie art. 10 ustawy z 13 marca 2003 r. – likwidacja stanowiska pracy. Wypowiedzenie było 3-miesięczne i umowa rozwiązała się 31 maja 2018 r. Przysługuje mi odprawa w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia (w tej firmie pracuję od 2013 r. na umowie na czas nieokreślony). Czy byłam w okresie chronionym? Jeśli tak, to czy faktycznie przysługuje mi tylko dwumiesięczna odprawa?

Na podstawie przepisów obowiązujących do końca września 2017 r., powszechny wiek emerytalny kobiety urodzonej 28 lutego 1962 r. wynosił co najmniej 63 lata i 1 miesiąc. Czytelniczka osiągnęłaby go w marcu 2025 r., a jej okres ochrony przedemerytalnej rozpocząłby się w marcu 2021 r.

Reforma emerytalna, która weszła w życie 1 października 2017 r., obniżyła wiek emerytalny dla kobiet do 60 lat. Z uwagi na to, że pracownica osiągnie ten wiek po upływie czterech lat od dnia wejścia w życie reformy (tj. 28 lutego 2022 r.), jest ona objęta ochroną przedemerytalną w okresie od 28 lutego 2018 r. do 28 lutego 2022 r.

Oznacza to, że na moment otrzymania wypowiedzenia umowy o pracę pracownica nie podlegała jeszcze ochronie przed zwolnieniem. Nie jest zaś zakazane złożenie wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę przed rozpoczęciem okresu ochronnego, choćby jej rozwiązanie miało nastąpić już w trakcie tego okresu. Oznacza to, że teoretycznie pracodawca postąpił zgodnie z przepisami, a pracownicy należna jest jedynie odprawa związana z likwidacją stanowiska.

- Mam 24 lata pracy. Urodziłam się 15 czerwca 1962 r. Od kiedy obowiązuje mnie okres ochronny?

Zgodnie z przepisami obowiązującymi do końca września 2017 r., powszechny wiek emerytalny kobiety urodzonej 15 czerwca 1962 r. wynosił co najmniej 63 lata i 2 miesiące. Czytelniczka osiągnęłaby go w sierpniu 2025 r., a jej okres ochrony przedemerytalnej rozpocząłby się w sierpniu 2021 r.

Reforma emerytalna, która weszła w życie 1 października 2017 r., obniżyła wiek emerytalny dla kobiet do co najmniej 60 lat. Czytelniczka osiągnie go w czerwcu 2022 r. Z uwagi na to, że stanie się to po upływie czterech lat od dnia wejścia w życie reformy, jej okres ochrony przedemerytalnej będzie trwał od 15 czerwca 2018 r. do 15 czerwca 2022 r.

- Urodziłem się 30 stycznia 1955 r. Jestem zatrudniony na czas nieokreślony. Czy przysługuje mi okres ochronny?

Zgodnie z przepisami sprzed reformy emerytalnej, wiek emerytalny mężczyzny urodzonego 30 stycznia 1955 r. wynosił co najmniej 67 lat. Czytelnik osiągnąłby go w styczniu 2022 r. Oznacza to, że jego okres ochrony przedemerytalnej rozpocząłby się w styczniu 2018 r. Zgodnie z reformą, która weszła w życie 1 października 2017 r., powszechny wiek emerytalny mężczyzn został jednak obniżony do 65 lat.

Z uwagi na to, że nowy wiek emerytalny (65 lat) czytelnik osiągnie 30 stycznia 2020 r., tj. przed upływem czterech lat od wejścia w życie nowych przepisów, podlega ochronie w okresie od 1 października 2017 r. do 1 października 2021 r. Bez znaczenia będzie fakt, że w międzyczasie pracownik osiągnie nowy, obniżony wiek emerytalny. Od niego będzie zależało, czy przejdzie na emeryturę, czy też będzie chciał dalej pracować do końca okresu podlegania ochronie.

- Urodziłem się w maju 1953 r. Do kiedy obowiązuje dla mnie okres ochronny?

Zgodnie z przepisami sprzed reformy emerytalnej, wiek emerytalny mężczyzny urodzonego w maju 1953 r. wynosił co najmniej 66 lat i 10 miesięcy. Czytelnik osiągnąłby go w marcu 2020 r., co oznacza, że jego okres ochrony przedemerytalnej rozpoczął się w marcu 2016 r. Zgodnie z reformą, która weszła w życie 1 października 2017 r., powszechny wiek emerytalny mężczyzn został obniżony do 65 lat. Czytelnik osiągnął ten wiek w maju 2018 r.

Z uwagi na to, że pracownik w dniu wejścia reformy w życie był już objęty ochroną stosunku pracy, będzie on podlegał tej ochronie do marca 2020 r. Bez znaczenia będzie fakt, że w międzyczasie osiągnął nowy, obniżony wiek emerytalny. Od pracownika będzie zależało, czy przejdzie na emeryturę, czy będzie chciał pracować do końca okresu podlegania ochronie.

- Urodziłem się w kwietniu 1963 r. Cały okres zatrudnienia od 1984 r. pracuję w warunkach szczególnych bez przerw. Oprócz kryterium wieku spełniam więc też warunki wcześniejszego przejścia na emeryturę wynikającą z warunków szczególnych. Kiedy obejmie mnie okres ochronny?

Zgodnie z przepisami sprzed reformy emerytalnej, wiek emerytalny mężczyzny urodzonego w kwietniu 1963 r. wynosił co najmniej 67 lat. Czytelnik osiągnąłby go w 2030 r. Zgodnie z reformą, która weszła w życie 1 października 2017 r., powszechny wiek emerytalny mężczyzn został obniżony do 65 lat. Pracownik osiągnąłby go w 2028 r. Oznacza to, że jego okres ochrony przedemerytalnej rozpocząłby się w 2024 r.

Zasadniczo, pracownicy posiadający co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach oraz co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy mogą mieć prawo do przejścia na emeryturę po osiągnięciu wieku 60 lat. Czytelnik osiągnie ten wiek w kwietniu 2023 r. Zakładając, że spełnia wszystkie pozostałe warunki ustawowe, będzie mógł skorzystać z prawa do emerytury pomostowej.

Wiekiem emerytalnym, uprawniającym do ochrony przedemerytalnej, jest w tym przypadku niższy od powszechnego wiek emerytalny, który dla tych grup pracowników jest ich normalnym ustawowym wiekiem emerytalnym. Oznacza to, że ochrona przed wypowiedzeniem obowiązuje w okresie czterech lat przed osiągnięciem niższego wieku emerytalnego i w przypadku czytelnika powinna przypadać na lata 2019 – 2023.

Krzysztof Gąsior , adwokat, partner w kancelarii Zawirska Gąsior – radcowie prawni i adwokaci sp.p.