10 kwietnia 2017 r. otrzymałam od kontrahenta – firmy X zaliczkę w kwocie 2000 zł na poczet usług, które mam wykonać w czerwcu 2017 r. Zaliczkę udokumentowałam fakturą zaliczkową nr 5/04/2017/ZAL wystawioną 10 kwietnia 2017 r. W jakiej kolumnie prowadzonej przeze mnie podatkowej księgi przychodów i rozchodów mogę ująć otrzymaną zaliczkę (wystawioną fakturę zaliczkową)? – pyta czytelniczka.
Do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych (...) (zob. art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT).
Wyjątek dotyczy pobrania wpłat na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, podlegających zarejestrowaniu przy zastosowaniu kasy rejestrującej zgodnie z przepisami ustawy o VAT. Za datę powstania przychodu uznaje się wtedy dzień pobrania wpłaty. Jest tak, jeżeli podatnicy w terminie do 20 stycznia roku podatkowego, a w przypadku podatników rozpoczynających ewidencjonowanie obrotów przy zastosowaniu kasy rejestrującej – w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczęli ewidencjonowanie obrotów przy zastosowaniu kasy rejestrującej, zawiadomią właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tego sposobu ustalania daty powstania przychodu (art. 14 ust. 1j ustawy o PIT).
Zaliczka, o której pisze czytelniczka, jako otrzymana od firmy, nie przechodzi przez kasę fiskalna, a zatem nie stanowi dla czytelniczki przychodu. Nie ma przy tym znaczenia czy czytelniczka w ogóle prowadzi ewidencję sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej, a jeżeli tak, to czy wybrała sposób rozpoznawania przychodu z otrzymanych zaliczek w dacie pobrania wpłaty.
Skoro przedmiotowa zaliczka otrzymana (w kwietniu 2017 r.) na poczet usługi, która ma zostać wykonana w następnym okresie sprawozdawczym (czerwiec 2017 r.), nie stanowi przychodu, to podatniczka (czytelniczka) nie ma obowiązku ujmować otrzymanej kwoty zaliczki w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Otrzymaną zaliczkę może jednak wpisać w kolumnie 16 (Uwagi) podatkowej księgi. Jak wynika z objaśnień do podatkowej księgi przychodów i rozchodów, (...) Kolumna 17 jest przeznaczona do wpisywania uwag co do treści zapisów w kolumnach 2–16. Kolumna ta może być także wykorzystywana np. do wpisywania pobranych zaliczek, obrotu opakowaniami zwrotnymi. W kolumnie tej mogą być także ewidencjonowane przychody faktycznie przez podatnika otrzymane. (...).
* Numerem wpisu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, tj. przykładowo „23/04/2017" należy oznaczyć dowód będący podstawą zapisu, czyli fakturę zaliczkową nr 5/04/2017/ZAL z 10 kwietnia 2017 r. Założenie jest takie, że czytelniczka numeruje wpisy w księdze w podziale na poszczególne miesiące – wpisy numeruje się od początku miesiąca, a pierwszy wpis w każdym miesiącu zostanie oznaczony liczbą porządkową 01.
—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy