Podatkową księgę przychodów i rozchodów mogą prowadzić tylko ci podatnicy (osoby fizyczne), którzy nie są zobligowani do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Natomiast o konieczności założenia ksiąg rachunkowych decyduje przede wszystkim wysokość przychodów.
Kwota określona ?w euro
Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody, w rozumieniu ?art. 14 ustawy o PIT, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w euro w przepisach o rachunkowości (art. 24a ustawy o PIT).
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości jej przepisy stosuje się, z zastrzeżeniem art. 2 ust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych ?za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej ?1 200 000 euro. Wyrażone ?w euro wielkości przelicza się na walutę polską według średniego kursu ogłaszanego przez NBP, obowiązującego 30 września roku poprzedzającego rok podatkowy (zob. art. 24a ust. 6 ustawy o PIT). Ponieważ ?30 września br. średni kurs euro NBP wyniósł 4,1755, ?w 2015 r. limit obligujący do założenia ksiąg rachunkowych wynosi 5 010 600 zł (1 200 000 euro x 4,1755).
Uprawnienie, ?a nie obowiązek
Rozumiem, że prowadząc niewielkie przedszkole niepubliczne, czytelniczka nie przekroczyła nigdy tego limitu ?i w najbliższej przyszłości go nie przekroczy.
Na tej podstawie (tj. z powodu nieprzekroczenia kwoty ?1 200 000 euro przychodów) czytelniczka nie jest zobligowana do zaprowadzenia pełnej księgowości. Przy czym może oczywiście skorzystać z możliwości, jaką daje art. 24a ust. 5 ustawy o PIT w zw. z art. 2 ?ust. 2 ustawy o rachunkowości i założyć księgę rachunkową przed przekroczeniem limitu 1,2 mln euro przychodu.
Przykład
Załóżmy, że przychody czytelniczki z prowadzonej działalności gospodarczej (przedszkole niepubliczne) za 2014 rok ?wyniosą 282 000 zł. Czytelniczka ?z mocy prawa nie ma obowiązku przejścia na księgi rachunkowe ?z powodu przekroczenia ustawowego limitu przychodów, może jednak to uczynić z własnej inicjatywy.
Inaczej przedsiębiorcy zagraniczni
Firmy polskie nie muszą bez względu na wielkość obrotów prowadzić ksiąg rachunkowych. Pełną księgowość bez względu na wielkość przychodów są natomiast zobowiązane prowadzić w myśl art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości (w brzmieniu obowiązującym od 5 września 2014 r.) oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej >patrz ramka.
Obywatele polscy nie są osobami zagranicznymi w rozumieniu art. 5 pkt 2 lit. a ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że czytelniczka prowadzi działalność gospodarczą w Polsce. Nie ma zatem obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych również na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości.
Na określone ?działania
Ostatnią grupą podmiotów, które są zobowiązane prowadzić księgi rachunkowe - i to bez względu na wysokość przychodu netto – są podmioty, które otrzymują dotacje lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów celowych na realizację zadań zleconych.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o rachunkowości jej przepisy stosuje się do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jednostek niewymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 1–6 ustawy o rachunkowości, jeżeli otrzymują one na realizację zadań zleconych dotacje lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów celowych. Przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się do nich od początku roku obrotowego, w którym dotacje lub subwencje zostały im przyznane.
Rozumiem, że prowadzone przez czytelniczkę niepubliczne przedszkole otrzymuje dotacje z budżetu gminy, o których mowa w art. 90 ustawy ?z 7 września 1991 r. o systemie oświaty. >Patrz ramka.
Otrzymana przez czytelniczkę dotacja z gminy na działalność oświatową nie jest dotacją na realizację zadań zleconych, o których mowa ?w art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy ?o rachunkowości, a zatem przepis ten nie ma w tym przypadku zastosowania. Oznacza to, że czytelniczka – jako osoba fizyczna prowadząca przedszkole niepubliczne – może prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów. Stanowisko to podzieliła Izba Skarbowa w Bydgoszczy ?w interpretacji z 10 maja 2010 r. (ITPB1/415-167/10/DP).
Niestety, w starszym orzecznictwie można było spotkać pogląd, że w przypadku otrzymania dotacji oświatowej należy prowadzić księgi rachunkowe bez względu na wysokość przychodów uzyskanych ?w poprzednim roku. Na przykładzie dotacji oświatowej otrzymanej przez niepubliczną szkołę prowadzoną przez osobę fizyczną taki pogląd wyraził Urząd Skarbowy Warszawa-Bielany w interpretacji ?z 22 lutego 2006 r. (1432/IPDG2/415/428/94/12/06). Moim zdaniem okoliczność, że do zadań własnych gminy należą m.in. sprawy z zakresu edukacji publicznej (zob. art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym), nie oznacza jeszcze, że podmioty prowadzące niepubliczne przedszkola otrzymujące dotacje oświatową otrzymują dotacje, ?o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o rachunkowości. Aby tak było, prowadzenie przedszkola (szkoły) musiałoby być danej osobie zlecone przez gminę.
—Autor jest doradcą podatkowym
Przedsiębiorca zagraniczny – definicja z ustawy
Przedsiębiorca zagraniczny – w rozumieniu art. 5 pkt 3 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej – oznacza osobę zagraniczną wykonującą działalność gospodarczą za granicą oraz obywatela polskiego wykonującego działalność gospodarczą za granicą.
Gmina dopłaci do każdego ucznia
Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.) niepubliczne przedszkola, w tym specjalne, szkoły podstawowe i gimnazja, w tym z oddziałami integracyjnymi, z wyjątkiem szkół podstawowych specjalnych i gimnazjów specjalnych oraz szkół podstawowych artystycznych, otrzymują dotacje z budżetu gminy. Dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75 proc. ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego. Warunkiem przekazania dotacji jest, aby osoba prowadząca niepubliczne przedszkole podała organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę uczniów nie później niż do 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji. W przypadku braku na terenie gminy przedszkola publicznego podstawą do ustalenia wysokości dotacji są wydatki bieżące ponoszone przez najbliższą gminę na prowadzenie przedszkola publicznego (art. 90 ust. 2 ustawy o systemie oświaty).
