Na wykonanie obowiązku składania w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) rocznych sprawozdań finansowych firmy mają czas do 15 lipca danego roku kalendarzowego, jeśli jest on tożsamy z rokiem obrachunkowym. Sądy traktują tę datę liberalnie i przesuwają termin nawet o dwa miesiące, uzasadniając to okresem wakacyjnym.
[srodtytul]Poza nadzorem[/srodtytul]
Sędziowie sądów rejestrowych przyznają, że nie kontrolują systematycznie, jak obowiązek jest wykonywany.
– Jest program, który ma wynajdywać nam takie przypadki, ale nie do końca skuteczny – przyznaje sędzia Lesław Zawada z sądu rejestrowego w Rzeszowie.
– Wyłapujemy to sami albo dowiadujemy się od osób, które z takim sprawozdaniem chciały się zapoznać – dodaje sędzia Marek Zugaj, przewodniczący wydziału gospodarczego KRS SR w Lublinie.
Jolanta Ludwiczak, przewodnicząca wydziału gospodarczego KRS SR Poznań-Nowe Miasto, dodaje, że sądy rejestrowe powinny się koncentrować na zapewnieniu przedsiębiorcom warunków do jak najszybszego dokonania wpisu lub wydania odpisu, bo od tego zależy sprawne funkcjonowanie firmy i np. uzyskanie dotacji.
W razie niewykonania obowiązku sprawozdawczego sąd może nałożyć na członka zarządu firmy grzywnę. Jednorazowo nie wyższą niż 1 tys. zł. Może być ona ponawiana. Sędzia Jolanta Ludwiczak ujawnia, że jej wydział tylko w 2009 r. wszczął 741 postępowań przymuszających (z czego 495 umorzono, bo firmy wywiązały się z obowiązku). Do egzekucji skierował 292 orzeczenia z grzywną od 500 do 1 tys. zł. Do prokuratury złożył 12 zawiadomień o czyn z art. 77 pkt 4 ustawy o rachunkowości (w latach 2007 – 2008 było aż 97 takich zawiadomień).
Sędziowie sądów rejestrowych przyznają, że ta druga droga daje niewielkie efekty. Prokuratorzy albo odmawiają wszczęcia postępowań, albo je umarzają, a jeśli sprawa trafi do sądu, to bywa tam umarzana z powodu nikłej społecznej szkodliwości czynu.
– Monitorowałam, co się dzieje z niektórymi zawiadomieniami. Bywało, że kary grzywien, które zapadły przed sądem karnym, były niższe niż w postępowaniach przymuszających – mówi sędzia Ludwiczak.
Sędziowie przyznają również, że wstrzemięźliwość w odwoływaniu się do prokuratury wynika też z tego, że pracownicy wydziału są wzywani potem na przesłuchania. Ministerstwo Sprawiedliwości podkreśla, że dostrzega problem nieterminowego składania sprawozdań finansowych do sądów rejestrowych.
[srodtytul]Kontrola ministerstwa[/srodtytul]
Resort zapowiada lustrację w niemal wszystkich wydziałach gospodarczych KRS w kraju, aby poznać skalę problemu. Kontrola ma sprawdzić m.in., czy sądy rejestrowe wywiązują się z obowiązku wszczynania postępowań przymuszających, gdy nie zostaną złożone w terminie sprawozdania finansowe i inne wymagane dokumenty, oraz czy zawiadamiają organy ścigania o niezłożeniu sprawozdania finansowego lub sprawozdania z działalności. Wyniki kontroli mają być znane w pierwszym kwartale 2011 r.
Ministerstwo zaznacza też, że przystąpiło do modyfikacji funkcjonującego w wydziałach gospodarczych KRS systemu informatycznego, tak aby bardziej szczegółowo wyodrębniał firmy zaniedbujące ustawowe obowiązki. Nie wyklucza również inicjatywy ustawodawczej, ponieważ chce zwiększyć skuteczność prowadzonych przez sądy postępowań przymuszających.
[ramka]
[b]Wpisani do rejestru[/b]
W rejestrze przedsiębiorców wpisanych jest ogółem 223 470 podmiotów, w tym 156 520 spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz 6563 spółki akcyjne. Wzmianki o złożeniu sprawozdania finansowego za rok 2009 mają wpisane w rejestrze 112 233 podmioty, w tym 83 874 spółki z. o.o i 4468 spółek akcyjnych. Ministerstwo zaznacza jednak, że w wypadku niektórych spółek obowiązek złożenia sprawozdania za dany rok obrotowy nie zawsze pokrywa się z rokiem kalendarzowym.źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości, stan na 2 listopada 2010 r.[/ramka]
