Przejściowa różnica między wartością bilansową a podatkową nieruchomości inwestycyjnej wycenianej w wartości rynkowej u osób prawnych, którym nie przysługuje prawo do skorzystania z uproszczenia w tej kwestii, powoduje konieczność utworzenia aktywów lub rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego (art. 37 ust. 1 uor).

Aktywa...

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustala się w wysokości kwoty przewidzianej w przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego, w związku z ujemnymi różnicami przejściowymi, które spowodują w przyszłości zmniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego oraz straty podatkowej możliwej do odliczenia, ustalonej przy uwzględnieniu zasady ostrożności i księguje:

Wn „Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego"

Ma „Podatek dochodowy od osób prawnych").

Oznacza to, że aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wykazuje się w bilansie dopiero wówczas, gdy zgodnie z zasadą ostrożności realne jest założenie, że w następnych okresach sprawozdawczych podmiot osiągnie dochody podatkowe na poziomie umożliwiającym potrącenie od nich ujemnych różnic przejściowych. Jeżeli przewidywany dochód podatkowy w przyszłych okresach nie pozwala na potrącenie ujemnych różnic przejściowych, to konieczna jest korekta aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego (Wn „Podatek dochodowy od osób prawnych" Ma „Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego"). W przypadku wystąpienia trwałej utraty wartości aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego należy dokonać, w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, odpowiedniego odpisu aktualizującego ich wartość (Wn „Pozostałe koszty operacyjne"; Ma „Odpisy aktualizujące wartość aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego").

... bądź rezerwa

Z kolei, rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego tworzy się w wysokości kwoty podatku dochodowego, wymagającej w przyszłości zapłaty, w związku z występowaniem dodatnich różnic przejściowych, to jest różnic, które spowodują zwiększenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przyszłości, i księguje:

Wn „Podatek dochodowy od osób prawnych"

Ma „Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego".

Zmiany należy opisać

Podmiot, który przyjmie do stosowania uproszczenie w zakresie podatku odroczonego, powinien odpowiednio zmienić przyjęte zasady (politykę) rachunkowości. Dodatkowo, w sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy, w którym te zmiany nastąpiły, powinien podać przyczyny tych zmian, określić ich wpływ na wynik finansowy oraz zapewnić porównywalność danych sprawozdania finansowego, dotyczących roku poprzedzającego rok obrotowy, w którym wprowadzono zmiany. Skutki zmian w przyjętych regułach rachunkowości powinny zostać odniesione na kapitał własny jako zysk (strata) z lat ubiegłych (art. 8 ust. 2 uor). W odniesieniu do aktywów na odroczony podatek dochodowy zapis w ewidencji księgowej będzie przedstawiał się następująco:

Wn „Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: zysk/strata z lat ubiegłych)

Ma „Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego"

Z kolei, w przypadku rezerw na odroczony podatek dochodowy, należy ująć zapis:

Wn „Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego"

Ma „Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: zysk/strata z lat ubiegłych)

Jako różnica albo poprzez storno

Aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego można zaewidencjonować w księgach w drodze:

- księgowania na koniec okresu sprawozdawczego tylko zmiany między stanem na koniec i początek okresu sprawozdawczego (tj. sald aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego),

- wyksięgowania dotychczasowych oraz zaksięgowania nowo ustalonych na dzień bilansowy aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego (operacja stornowania ich stanu na początek okresu sprawozdawczego i zaksięgowania stanu ustalonego na koniec okresu sprawozdawczego).

Prezentacja

Aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego wykazywane są w bilansie oddzielnie:

- saldo Wn „Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego" należy ująć w aktywach, w pozycji A.V.1. „Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego", natomiast

- saldo Ma konta „Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego" – w pasywach, w pozycji B.I.1. „Rezerwy na zobowiązania. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego".

Dopuszczalne jest również kompensowanie aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego pod warunkiem jednak, że przedsiębiorstwu przysługuje tytuł uprawniający do ich jednoczesnego uwzględnienia przy obliczaniu kwoty zobowiązania podatkowego. Wykazywana w rachunku zysków i strat odroczona część podatku dochodowego jest różnicą pomiędzy stanem aktywów i rezerw z tytułu podatku odroczonego na koniec i początek okresu sprawozdawczego. Wykazuje się ją w pozycji M wariantu kalkulacyjnego lub w pozycji J wariantu porównawczego rachunku zysków i strat, jako „Podatek dochodowy", łącznie z bieżącym podatkiem dochodowym. Wpływający na wynik finansowy i wykazywany w rachunku zysków i strat podatek dochodowy za dany okres sprawozdawczy obejmuje zarówno część bieżącą (podatek do zapłaty), jak i część odroczoną (podatek odroczony). Bieżący podatek dochodowy jest obciążeniem (zmniejszeniem) wyniku finansowego. W przypadku odroczonego podatku dochodowego może nastąpić zwiększenie lub zmniejszenie wyniku finansowego.