Porównanie ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami źródłowymi to trzecia metoda inwentaryzacji. Tą metodą inwentaryzacji obejmuje się wszystkie pozostałe składniki aktywów i pasywów, które nie mogą zostać zinwentaryzowane drogą spisu z natury lub potwierdzenia sald.
Inwentaryzacja drogą weryfikacji polega na sprawdzeniu realności i poprawności salda aktywów ?i pasywów i porównaniu z odpowiednimi dokumentami będącymi podstawą zapisów na kontach. Inwentaryzacja drogą weryfikacji ma zatem na celu sprawdzenie zgodności ze stanem faktycznym i prawidłową wycenę. Drogą weryfikacji sald inwentaryzuje się:
1. ?budynki i budowle w budowie,
2. ?grunty, prawa wieczystego użytkowania gruntów, spółdzielcze prawo do lokali mieszkaniowych i użytkowych,
3. ?wartości niematerialne i prawne,
4. ?udziały i akcje w spółkach kapitałowych,
5. ?materiały i towary w drodze oraz dostawy niezafakturowane,
6. ?środki pieniężne w drodze,
7. ?czynne i bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów ?i przychodów,
8. ?należności sporne i wątpliwe,
9. ?należności od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej,
10. ?należności i zobowiązań wobec kontrahentów, którzy prowadzą działalność gospodarczą, ale nie prowadzą ksiąg rachunkowych,
11. ?kapitały i fundusze własne i fundusze specjalne (m.in. zfśs),
12. ?rozrachunki z tytułu należności publicznoprawnych, czyli podatki, cła, składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, składki PFRON,
13. ?rozrachunki wobec własnych pracowników z tytułu zaliczek pobranych na wydatki, delegacje, pożyczki,
14. ?inne aktywa, które zgodnie z ustawą o rachunkowości powinny zostać zinwentaryzowane drogą spisu ?z natury lub potwierdzenia sald, ale z przyczyn uzasadnionych było to niemożliwe,
15. ?salda kont pozabilansowych.
Inwentaryzacja drogą weryfikacji sald powinna zostać przeprowadzona na koniec każdego roku obrotowego przez dział finansowy. Dokumentem potwierdzającym przeprowadzenie inwentaryzacji jest protokół podpisany przez zespół weryfikujący, osobę odpowiedzialną za stan danego konta oraz głównego księgowego.
Uwaga! Wszystkie ujawnione podczas inwentaryzacji różnice pomiędzy stanem rzeczywistym a stanem wykazanym ?w ewidencji księgowej muszą zostać wyjaśnione i rozliczone w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji.