W nawiązaniu do pism wiceprezesa SA w Warszawie z 5 sierpnia 2022 r. w sprawie zmiany przydziału i przeniesienia SSA Ewy Leszczyńskiej-Furtak oraz SSA Ewy Gregajtys z II Wydziału Karnego do III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrażamy głęboki sprzeciw wobec tej bezprecedensowej decyzji. Rażąco narusza ona konstytucyjne zasady nieusuwalności i niezawisłości sędziów oraz niezależności sądów. Pod listem podpisało się prawie stu sędziów SA, sędziów w stanie spoczynku i sędziów SN.
Orzekanie w wydziale karnym sądu apelacyjnego wymaga najwyższych kompetencji, których nabycie poprzedza wiele lat ciężkiej pracy. Dobra praktyka SA w Warszawie polegała na tym, że status sędziego tego sądu uzyskiwały osoby cieszące się dobrą opinią środowiska, wyróżniające się stabilnością orzecznictwa, a także z dużym doświadczeniem orzeczniczym, zdobytym w sądach rejonowych, a potem okręgowych. Zapewniało to odpowiedni poziom merytoryczny kadry sędziowskiej i dawało pewność jej kwalifikacji.
Czytaj więcej
Ponad 120 prokuratorów poparło oświadczenie sędziów w Warszawie w sprawie przeniesienia sędzi Ewy Leszczyńskiej-Furtak oraz Ewy Gregajtys.
Przeniesienie doświadczonych orzeczników do innego wydziału godzi w interes sądu, a przede wszystkim w interesy uczestników postępowań karnych, którym służy prawo do sprawnego i rzetelnego procesu. Gwarantami tego prawa są SSA Ewa Leszczyńska-Furtak oraz SSA Ewa Gregajtys. Jest też oczywiste, że sędzia od lat wyspecjalizowany w rozpoznawaniu spraw karnych nie ma doświadczenia w orzekaniu w innym pionie, przy zachowaniu tych samych, najwyższych standardów orzeczniczych. Strony uczestniczące w postępowaniach przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych oczekują od sędziów wysokich kwalifikacji merytorycznych, zwłaszcza na poziomie apelacyjnym.
Zwracamy przy tym uwagę na treść art. 22a § 1 pkt 1 prawa o ustroju sądów powszechnych, zgodnie z którym pierwszym kryterium przydziału sędziów do poszczególnych wydziałów jest ich specjalizacja, co wprost potwierdza intencję ustawodawcy, aby wykorzystywać unikalną wiedzę każdego sędziego, w tym wynikającą z wieloletniej pracy orzeczniczej w konkretnym pionie.
Całkowicie niezrozumiałe jest przeniesienie doświadczonych sędziów z wydziału karnego, skoro ów wydział, znacznie obciążony, wymaga wsparcia kadrowego. Potrzeby określane są na osiem–dziesięć etatów sędziowskich. Zdaje się to dostrzegać wiceprezes SA w Warszawie, kierując do różnych jednostek w kraju pismo z 27 lipca 2022 r. (Kd-128-5/22) informujące o możliwości delegowania sędziów do orzekania m.in. w II Wydziale Karnym naszego sądu. Co istotne, w piśmie tym podkreślił potrzebę pilnego zwiększenia liczby orzeczników, toteż zalecił, aby zostało ono przedstawione także sędziom korzystającym z urlopów wypoczynkowych czy zwolnień lekarskich. Nie sposób nie zauważyć zbieżności liczby sędziów, którzy wedle treści pisma wiceprezesa SA w Warszawie z 19 lipca 2022 r. (Kd-123-102/22) mieliby zostać przeniesieni z II Wydziału Karnego do III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, z liczbą sędziów, którzy powinni zasilić II Wydział Karny, przechodząc z innych sądów. Skoro więc w wyniku zmian stan kadrowy II Wydziału miałby pozostać na dotychczasowym poziomie, a faktyczne zwiększenie obsady dotyczyłoby wyłącznie III Wydziału, nasuwa się oczywiste pytanie, dlaczego nie sięgnięto po nowych sędziów wyspecjalizowanych w rozpoznawaniu spraw pracowniczych oraz ubezpieczeń społecznych.
Trudno oprzeć się wrażeniu, że przeniesienie SSA Ewy Leszczyńskiej-Furtak oraz SSA Ewy Gregajtys nie jest racjonalną polityką kadrową, lecz represją za działalność orzeczniczą opartą na Konstytucji RP, orzeczeniach Trybunałów Europejskich i SN. To zaś powinno spotkać się z właściwą reakcją środowiska sędziowskiego.
Sposób, w jaki potraktowano nasze Koleżanki, budzi głęboki sprzeciw i jest przez nas odbierany także jako brak szacunku dla ich wieloletniej, ciężkiej pracy oraz jako próba wywołania efektu mrożącego. Trudno w działaniach wiceprezesa SA w Warszawie nie odnaleźć podobieństw do metod stosowanych wobec sędziów warszawskich w latach 1981–1988 r., kiedy nasiliło się łamanie praworządności, szczególnie podczas stanu wojennego (vide: „Sędziowie warszawscy w czasie próby 1981–1988”, monografia Instytutu Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, autorstwa Marii Stanowskiej i Adama Strzembosza, Warszawa 2005 r.). Wobec sędziów wskazujących na bezprawność decyzji prezesów sądów czy wydających orzeczenia niezgodne z oczekiwaniami politycznymi stosowano represje w postaci karnego przenoszenia ich na podstawie art. 58 § 1 usp do innych wydziałów. W SW w Warszawie m.in. sędzia Grażyna Ruiz została przeniesiona z wydziału karnego rewizyjnego do wydziału ubezpieczeń społecznych, sędzia Wojciech Welman z wydziału penitencjarnego do wydziału ubezpieczeń społecznych, a sędzia Barbara Sierpińska z Wydziału VII Karnego SR dla m.st. Warszawy do wydziału rodzinnego i nieletnich. Nagminnie wszczynane były też postępowania dyscyplinarne wobec niepokornych sędziów.
Wzywamy więc do zmiany decyzji pozbawionej merytorycznych podstaw, motywowanej niechęcią do sędziów, którzy mają odwagę bronić swojej niezależności orzeczniczej i postępować zgodnie z rotą ślubowania sędziowskiego.
— oprac. a.ł.