Zgodnie z art. 39 ustawy z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (tekst jedn. DzU z 2024 r. poz. 917, dalej jako u.o.z.p.), regulującym umieszczenie w domu pomocy społecznej mimo braku zgody, jeżeli osoba, o której mowa w art. 38 u.o.z.p. – tj. osoba, która wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do zaspokajania podstawo- wych potrzeb życiowych i nie ma możliwo- ści korzystania z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymaga leczenia szpitalnego (art. 38 ust. 1 u.o.z.p.) – lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyraża zgody na przyjęcie jej do domu pomocy społecznej, a brak opieki zagraża życiu tej osoby, organ do spraw pomocy społecznej może wystąpić do sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania tej osoby z wnioskiem o przyjęcie do domu pomocy społecznej bez jej zgody (art. 39 ust. 1 u.o.z.p.).