Jakie są obowiązki w przypadku sładania skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia

Po wprowadzeniu do systemu prawnego instytucji skargi nadzwyczajnej (art. 89 i nast. ustawy z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, tekst jedn. DzU z 2019 r., poz. 825 z późn. zm.) pojawiły się wątpliwości, które wymagały wypowiedzi Sądu Najwyższego. Zwraca uwagę, że można żądać stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji, jeżeli przez jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda judykacyjna, a zmiana lub uchylenie wyroku w drodze przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe (art. 4241 § 1 k.p.c.). Wyjątkowo, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, można też żądać stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu pierwszej lub drugiej instancji, jeżeli strona nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych, chyba że jest możliwa zmiana lub uchylenie wyroku w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych (art. 4241 § 2 k.p.c.). Jak z kolei stanowi art. 89 § 1 ustawy o SN, jeżeli jest to konieczne dla zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego, od prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego lub sądu wojskowego może być wniesiona skarga nadzwyczajna, o ile orzeczenie: (1) narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w konstytucji lub (2) rażąco narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, lub (3) zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego materiału dowodowego, a orzeczenie nie może być uchylone lub zmienione w trybie innych nadzwyczajnych środków zaskarżenia.