Umowa zlecenia: Od stycznia 2016 składki ZUS od każdego kontraktu

Za niespełna dwa miesiące zniknie możliwość zatrudniania na dwóch czy trzech zleceniach ze składkami społecznymi płaconymi tylko od pierwszego takiego kilkusetzłotowego kontraktu.

Aktualizacja: 03.11.2015 07:57 Publikacja: 03.11.2015 05:40

Umowa zlecenia: Od stycznia 2016 składki ZUS od każdego kontraktu

3 zdjęcia

Zobacz

Foto: ROL, Tomasz Wawer

Magdalena Ciałkowska

Od 1 stycznia 2016 r. zleceniobiorca pracujący na kilku umowach będzie musiał opłacać składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne od tych umów, których wynagrodzenie będzie niższe niż kwota mi- nimalnego wynagrodzenia ustalonego na rok kalendarzowy. To skutek nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z 23 października 2014 r. (DzU z 2014 r., poz. 1831).

Staranne działanie

Umowa-zlecenie to popularna forma zatrudnienia regulowana przepisami kodeksu cywilnego. Nie odnoszą się do niej przepisy kodeksu pracy.

Charakterystyczną cechą tej umowy jest staranne działanie, a nie osiągnięcie określonego rezultatu. Przedmiotem zlecenia jest zazwyczaj konkretna czynność, którą zleceniobiorca podejmuje się wykonać z należytą starannością. Choć ogólnie przyjęto, że treść tej umowy ma formę pisemną, to przepisy nie wskazują sposobu jej zawarcia. Może być więc przyjęta w dowolnej formie. Czynności powierzone zleceniobiorcy do wykonania mogą, ale nie muszą, mieć charakter odpłatny.

To nie etat

Decydując się na zatrudnienie zleceniobiorcy, firmy nie mogą traktować go i wymagać od niego tego, czego zgodnie z kodeksem pracy mają prawo egzekwować od zatrudnionych na umowę o pracę. Kontrakt nie może zobowiązywać zleceniobiorcy do podporządkowania się zleceniodawcy i wykonywania czynności będących zakresem umowy pod jego kierownictwem.

Choć zleceniobiorca musi przestrzegać przepisów BHP, powinien mieć swobodę w wykonywaniu powierzonych mu obowiązków. Zleceniodawca nie może mu narzucić godzin oraz miejsca ich wykonywania. Jeżeli umowa-zlecenie będzie nosiła znamiona umowy o pracę, kontrolerzy ZUS lub Państwowej Inspekcji Pracy mogą to potraktować jako próbę obejścia prawa pracy.

Reklama

Obowiązki wobec ZUS

Przy zawieraniu współpracy pracodawca powinien uzyskać oświadczenie od zleceniobiorcy, na podstawie którego będzie w stanie określić, jak prawidłowo go rozliczyć. Umowa-zlecenie rodzi obowiązek zgłoszenia zleceniobiorcy do ZUS oraz odprowadzania właściwych składek >patrz tabela.

Zleceniobiorcę, który powinien być zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, zgłasza się do ZUS na druku ZUS ZZA lub ZUS ZUA w ciągu siedmiu dni od rozpoczęcia wykonania zlecenia. W formularzu podaje się kod tytułu ubezpieczenia 04 11 XX. Natomiast wyrejestruje się go w ciągu siedmiu dni od zakończenia zlecenia na druku ZUS ZWUA.

Dobrowolna składka chorobowa

Zleceniobiorcy podlegający obowiązkowo zgłoszeniu do ubezpieczenia emerytalnego i rentowych mogą dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia chorobowego. Objęcie nim następuje od dnia wskazanego we wniosku, ale nie wcześniej niż od dnia, w którym wniosek został złożony. Ubezpieczenie może jednak działać od dnia wskazanego we wniosku, który jest wcześniejszy niż data jego złożenia, ale tylko wtedy, gdy zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie złożone w ustawowym terminie siedmiu dni od powstania obowiązku zgłoszenia.

Zleceniobiorcy podlegający dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu mają prawo do zasiłku chorobowego po upływie okresu wyczekiwania, który w tym przypadku wynosi 90 dni. Do tego okresu zalicza się poprzednie okresy tego ubezpieczenia zarówno obowiązkowego, jak i dobrowolnego, jeżeli przerwa między tymi okresami nie przekracza 30 dni.

Absolwenci, którzy przystąpią do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów, nabywają prawo do zasiłku chorobowego z dniem zgłoszenia, bez okresu wyczekiwania.

Jakie zmiany od stycznia

Do końca grudnia 2015 r. zleceniobiorca, który zawarł z kilkoma zleceniodawcami umowy-zlecenia, może wybrać zarówno, od którego zlecenia chce być objęty obowiązkowo zgłoszeniem do ubezpieczeń społecznych, jak i to, czy chce zgłosić się dobrowolnie do ubezpieczeń z pozostałych umów. Od 1 stycznia 2016 r. utraci to prawo. Zaczną działać nowe przepisy oskładkowania zleceń.

Pracujący na podstawie kilku zleceń będzie musiał opłacać składki społeczne i zdrowotną od tych umów, z których wynagrodzenie będzie niższe niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na dany rok kalendarzowy. Jeżeli jednak łączna podstawa wymiaru składek ze zleceń lub zlecenia z innym tytułem do ubezpieczeń (np. umowa o pracę) będzie się równać co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu, zleceniobiorca nie będzie musiał odprowadzać składek od każdego zlecenia.

Co z PIT

Przychód uzyskiwany na podstawie zlecenia podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wypłacając zleceniobiorcy wynagrodzenie, zleceniodawca ma obowiązek, po zastosowaniu 20-proc. kosztów uzyskania przychodu, pobrać zaliczkę na podatek dochodowy oraz przekazać ją właściwemu urzędowi skarbowego.

Do 28 lutego następnego roku dostarcza zleceniobiorcy druk PIT-11 lub PIT-40. Zleceniodawca pobierze 18-proc. zaliczkę na podatek. Jedynie na wyraźną prośbę zainteresowanego może pobierać 32 proc.

Do 200 zł

Jeżeli zlecenie zawarł zleceniobiorca, którego nie łączy stosunek pracy ze zleceniodawcą, a ustalona kwota wynagrodzenia wynosi najwyżej 200 zł brutto, przychód ten nie podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych. To zwolnienie dotyczy wyłącznie stałej, określonej w umowie stawki. Nie stosuje się go przy ustaleniu stawki godzinowej zleceniobiorcy.

Rozliczając taką umowę, zleceniodawca nie stosuje kosztów uzyskania przychodu, składki zdrowotnej odliczonej, nalicza podatek zryczałtowany w wysokości 18 proc. i przekazuje go US. Zleceniodawca nie musi wystawiać deklaracji PIT dla zleceniobiorcy, ma za to obowiązek wystawić i przekazać do urzędu skarbowego deklarację roczną PIT-8AR.

Przykład

W spółce z o.o. zawarto umowę-zlecenie i określono wynagrodzenie na 200 zł brutto. Zleceniobiorca jest zatrudniony w innym zakładzie na umowę o pracę z wynagrodzeniem równym minimalnemu w 2015 r., czyli 1750 zł. Zleceniobiorca został zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego >patrz tabelka.

Jakie roszczenia

Ponieważ umowę-zlecenie regulują przepisy kodeksu cywilnego, wszelkich wynikających z niej roszczeń dochodzi się przed sądem rozstrzygającym sprawy z zakresu prawa cywilnego. Przysługują one zarówno zleceniobiorcy, jak i zleceniodawcy, a przedawniają się po dwóch latach.