Tak stwierdził ZUS w decyzji nr 1162/ 2014 z 10 października 2014 r. (WPI/200000/43/1162/2014).
Przedsiębiorca zwrócił się do ZUS o wydanie indywidualnej interpretacji w sprawie obowiązku naliczenia i odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od umowy-zlecenia. Chodziło przy tym o jej zawarcie z emerytem lub rencistą, który jednocześnie zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę w innym zakładzie.
Wnioskodawca wskazał, że właśnie zamierza zawrzeć zlecenie z osobą, która nie jest jego pracownikiem. Osoba ta będzie jednak miała ustalone prawo do emerytury lub renty. Jednocześnie jako pracownik zatrudniony w innym podmiocie osiąga wynagrodzenie niższe od minimalnego. Pracy świadczonej na zlecenie nie będzie przy tym wykonywał na rzecz własnego pracodawcy.
Przedsiębiorca powziął wątpliwości, czy z tytułu zawartej umowy-zlecenia będzie zobowiązany do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. We własnym stanowisku wskazał, że choć ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje zleceniobiorców jako podlegających ubezpieczeniom emerytalno-rentowym, to emeryci i renciści są nimi objęci tylko wtedy, gdy nie pozostają równocześnie w stosunku pracy. W związku z tym we wskazanym stanie faktycznym obowiązkowa ze zlecenia będzie wyłącznie składka na ubezpieczenie zdrowotne. ZUS podzielił to stanowisko.
Marcin Wojewódka, radca prawny w Kancelarii Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy sp. k.
Należy się zgodzić ze stanowiskiem ZUS. Wnioskodawca zasadnie wskazał, że – zgodnie z dyspozycją art. 6 ust. 1 pkt 1 i pkt 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – pracownicy zawsze objęci są obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, a osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące – wtedy, gdy nie są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych oraz studentami do ukończenia 26 roku życia. Z kolei treść art. 9 ust. 1 i 1a tej ustawy wskazuje, co się dzieje, gdy pracownik spełnia jednocześnie warunki do objęcia go obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi z innych tytułów niż umowa o pracę. W przedstawionym przypadku jest to umowa zlecenia zawarta z innym podmiotem niż pracodawca, której nie będzie on wykonywał na rzecz pracodawcy.
Co do zasady znaczenie ma wówczas wysokość wynagrodzenia z umowy o pracę. Jeśli taki zleceniobiorca w przeliczeniu na miesiąc otrzymuje pensję w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia, obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalno-rentowym tylko z umowy o pracę. Może wtedy dobrowolnie, na swój wniosek, przystąpić do tych ubezpieczeń również ze zlecenia.
W tej sytuacji zleceniobiorcą będzie jednak emeryt lub rencista. Z tego powodu zarobki z etatu nie będą miały znaczenia. Nawet przy pensji niższej niż minimalne wynagrodzenie, przychody z umowy zlecenia są zwolnione z oskładkowania.
Inaczej jest natomiast w przypadku ubezpieczenia zdrowotnego. Zgodnie z obowiązującym prawem, gdy ubezpieczony osiąga przychody z więcej niż jednego tytułu, składka zdrowotna musi zostać odprowadzona odrębnie z każdego z nich. W tej sytuacji składka zdrowotna zostanie odprowadzona trzykrotnie – od przychodu uzyskanego u wnioskodawcy, od tego otrzymanego z wykonanej umowy o pracę oraz z emerytury lub renty.
