To już pewne. Kobiety rozpoczynające działalność gospodarczą, gdy zachodzą w ciążę, nie będą już mogły uzyskiwać w zamian za 3,5 tys. zł składki nawet 5 tys. zł zasiłku macierzyńskiego miesięcznie przez rok po urodzeniu dziecka.

Przyjęta we wtorek przez rząd nowelizacja przepisów zasiłkowych w praktyce nie będzie dotyczyła kobiet, które już teraz są w zaawansowanej ciąży.

Na niekorzystnych zmianach zasad obliczania zasiłku chorobowego i macierzyńskiego mogą stracić panie, które termin porodu mają wyznaczony dopiero na maj lub czerwiec.

Zmiany na wiosnę

Jeszcze dokładnie nie wiadomo, kiedy zmiany wejdą w życie. W myśl przepisów przejściowych nastąpi to pierwszego dnia czwartego miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła publikacja nowelizacji w Dzienniku Ustaw.

Musi ona jednak najpierw zostać uchwalona przez Sejm, Senat i podpisana przez prezydenta. Zakładając, że nowela zostanie uchwalona do końca tego roku, zmiana przepisów może wejść w życie najwcześniej od kwietnia 2015 roku.

Liczy się data porodu

O tym, na jakich zasadach ZUS obliczy zasiłek macierzyński, zadecyduje data porodu. Jeśli nastąpi on już po zmianie przepisów, to świadczenie zostanie obliczone według nowych reguł. Wtedy w zamian za jedną składkę w wysokości 3,5 tys. zł zapłaconą miesiąc przed porodem kobieta dostanie niewiele więcej, niż gdyby zapłaciła ją w podstawowej wysokości. Zamiast 5 tys. zł miesięcznie będzie mogła liczyć na zasiłek w wysokości około 1,6 tys. zł miesięcznie.

Panie, których planowana data porodu przypadnie w ciągu sześciu tygodni po wejściu zmian, będą mogły jednak zapewnić sobie wypłatę zasiłku macierzyńskiego na starych zasadach.

W myśl art. 180 § 3 kodeksu pracy, który ma zastosowanie także do kobiet prowadzących działalność gospodarczą, wniosek o przyznanie zasiłku macierzyńskiego można złożyć nawet sześć tygodni przed planowaną datą porodu.

Co ważne, w myśl tego przepisu za datę porodu przyjmuje się prognozowaną przez lekarza ginekologa, a nie rzeczywistą. Lekarze szacują ją na podstawie dość ogólnych przesłanek. ZUS nie będzie więc w stanie zakwestionować takiego wskazania ginekologa.

Warto pamiętać, że dla osób opłacających składki w podstawowej wysokości nie zmienią się zasady przyznawania zasiłków. Tak jak obecnie będą one przysługiwały w wysokości ok. 1,6 tys. zł miesięcznie.

Opinia dla „Rz"

Andrzej ?Radzisław, radca prawny z kancelarii LexConsulting.pl

Przepis pozwalający na złożenie wniosku o przyznanie zasiłku macierzyńskiego sześć tygodni przed planowaną datą porodu nie był dotychczas zbyt często wykorzystywany. Po nowelizacji przepisów wszystko się zmieni. Skorzystanie z niego może być konieczne także dla kobiet, które przed zmianą prawa pójdą na zasiłek chorobowy. Jeśli data porodu wypadnie im już po nowelizacji, to ZUS będzie mógł nawet kilkakrotnie obniżyć im należny zasiłek macierzyński. Odpowiada za to niepozorny przepis przejściowy zawarty w art. 23 ustawy nowelizującej. Mówi on, że jeśli prawo do zasiłku powstało przed nowelizacją, to będzie on wypłacany na dotychczasowych zasadach. Jeśli jednak nastąpi zmiana rodzaju zasiłku, np. z chorobowego na macierzyński, to będzie już możliwe obliczenie tego świadczenia po nowemu.