Obowiązujące od czerwca przepisy dotyczące urlopu rodzicielskiego przewidują różne wysokości zasiłku macierzyńskiego. Jeżeli na przykład rodzic złoży u pracodawcy później niż 14 dni po porodzie wniosek o udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego, to zasiłek za czas tego ostatniego będzie wynosił 60 proc., a nie 100 proc. pensji.
Nie oznacza to jednak, że tak drastyczne obniżenie dochodu zostanie uwzględnione przez ośrodek pomocy społecznej rozpatrujący wniosek o świadczenie na dziecko na nowy okres zasiłkowy (rozpoczął się on 1 listopada). Katalog dochodów, które mogą zostać uznane za utracone, czyli nie będą brane pod uwagę przy sprawdzeniu, czy spełnione zostało kryterium dochodowe, jest bowiem zamknięty. Ich listę zawiera art. 3 pkt 23 ustawy o świadczeniach rodzinnych.
539 zł - wynosi kryterium dochodowe uprawniające do przyznania zasiłku rodzinnego
– Przy tak niskim jak obecnie kryterium dochodowym obniżenie zasiłku macierzyńskiego do 60 proc. mogłoby zaważyć na prawie do świadczenia samotnej matki – mówi Eliza Dygas, kierownik działu świadczeń rodzinnych w MOPS w Płocku. I dodaje, że liczenie dochodu jest i teraz skomplikowane, a rodziny często nie zgłaszają zmian jego wysokości. Klienci OPS powinni zawiadamiać m.in. o utracie lub uzyskaniu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z wyłączeniem pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzieło, utracie lub uzyskaniu zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
Ostatnio wprowadzone do ustawy zmiany, które obowiązują od 1 września 2013 r., dotyczą zawieszenia przez rodzica działalności gospodarczej w rozumieniu art. 14a ust. 1d ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Chodzi tutaj o opiekunów, którzy czasowo przestają prowadzić firmę z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem.
– Obniżenie zasiłku macierzyńskiego znajdzie odzwierciedlenie w wysokości dochodu, ale dopiero w przyszłym roku, kiedy rodzic już wróci do pracy, będzie zarabiał tyle samo co przed urlopem, a świadczenia rodzinne nie będą już mu tak potrzebne jak teraz, kiedy jego dochody są niższe – mówi Sonia Stach, starszy inspektor ds. świadczeń rodzinnych w OPS w Gogolinie.
Pełny wymiar nowego urlopu rodzicielskiego wynosi 26 tygodni, niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Można go wykorzystać w całości na raz lub podzielić na części, następujące bezpośrednio po sobie, nie więcej jednak niż na trzy i nie krótsze niż osiem tygodni każda.
Oprócz tego mamie przysługują 20 tygodni podstawowego urlopu macierzyńskiego i sześć tygodni dodatkowego macierzyńskiego. Z tego drugiego można korzystać w jednej lub dwóch częściach, następujących bezpośrednio po sobie i obejmujących tydzień lub jego wielokrotność.
Jeśli mama zrezygnuje z dodatkowego urlopu macierzyńskiego w całości lub w części, wniosek o dodatkowy urlop macierzyński lub o swoją część takiego urlopu tata będzie musiał złożyć nie później niż 14 dni przed rozpoczęciem tego urlopu lub drugiej jego części.
