Lekarz nie zawsze wydaje zaświadczenie o niezdolności do pracy od dnia, kiedy odwiedził go pacjent

Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonym, którzy muszą przerwać świadczenie pracy w związku z chorobą najbliższych (dzieci, małżonka, rodzeństwa, rodziców, teściów, dziadków, wnuków) lub jeżeli w pewnych sytuacjach opieki wymaga zdrowe dziecko, które nie ukończyło ośmiu lat. Podstawowym dokumentem stanowiącym podstawę do wypłaty tego świadczenia za czas sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny jest zaświadczenie lekarskie wydane na druku ZUS ZLA.

- Pracownica pobierała zasiłek za czas opieki nad chorym 6-letnim synem od 13 do 20 sierpnia br. Ponownie przyniosła zwolnienie lekarskie w związku z opieką nad tym samym dzieckiem na okres od 24 sierpnia do 5 września br. Zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA zostało wystawione 20 sierpnia br. Czy zostało prawidłowo wydane i na jego podstawie możemy wypłacić zasiłek opiekuńczy? – pyta czytelniczka.

Wydanie zwolnienia lekarskiego od przyszłej daty nie powinno budzić wątpliwości, jeśli początek orzeczonej w nim niezdolności do pracy przypada najpóźniej od czwartego dnia od jego wystawienia.

Zgodnie z art. 32 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.) zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:

- zdrowym dzieckiem w wieku do ukończenia ośmiu lat w przypadku:

– nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których ono uczęszcza,

– porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli uniemożliwiły mu sprawowanie opieki,

–  pobytu małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej,

- chorym dzieckiem, które nie ukończyło 14 lat,

- innym chorym członkiem rodziny (małżonkiem, rodzicami, teściami, dziadkami, wnukami, rodzeństwem oraz dziećmi starszymi niż 14-letnie).

Roczny limit

Liczba dni zasiłku opiekuńczego jest limitowana w roku kalendarzowym i wynosi:

- 60 na opiekę nad dziećmi (zdrowymi do lat ośmiu i chorymi, które nie ukończyły 14 lat),

- 14 dni gdy opieka sprawowana jest nad potomkiem, który już ma 14 lat, lub innymi chorymi członkami rodziny.

Świadczenie to przysługuje w wysokości 80 proc. podstawy wymiaru. Wypłaca się je za każdy dzień niezdolności do pracy z powodu konieczności sprawowania opieki, w tym również za dni ustawowo wolne od pracy.

Dokumenty do wypłaty

Aby otrzymać zasiłek opiekuńczy, należy złożyć oświadczenie o jego wypłatę (na druku ZUS Z-15) wraz z dokumentem potwierdzającym konieczność sprawowania osobistej opieki. W myśl art. 53 ustawy zasiłkowej podstawą do wypłaty zasiłku opiekuńczego w razie choroby dziecka czy innego członka rodziny jest zaświadczenie lekarskie wystawione na formularzu ZUS ZLA. Dokumenty te pracownik musi złożyć pracodawcy (płatnikowi składek). Należy je dostarczyć do zakładu pracy w ciągu siedmiu dni od jego wystawienia. Zwolnienie to jest jednocześnie usprawiedliwieniem nieobecności w pracy.

Formalna poprawność

Prawo do wystawiania zaświadczeń lekarskich, zgodnie z art. 54 ustawy zasiłkowej, ma lekarz, lekarz dentysta, starszy felczer oraz felczer prowadzący leczenie. Zasady, którymi powinni się oni kierować wydając zwolnienia, określają przepisy rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich, wzoru zaświadczenia lekarskiego i zaświadczenia lekarskiego wydanego w wyniku kontroli lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (DzU nr 65, poz. 741 ze zm.). Wskazuje ono przede wszystkim, że lekarz może je wystawić wyłącznie po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia chorego.

Najczęściej lekarz wystawia zaświadczenie od dnia, w którym przeprowadził badanie, lub od dnia bezpośrednio następującego po nim. Istnieją jednak inne możliwości, które też są prawidłowe. Wyjątkiem jest tu m.in. możliwość wystawienia zaświadczenia od dnia przypadającego po tym, kiedy lekarz przeprowadził badanie, jednak nie później niż czwartego dnia po badaniu. Lekarz ma taką możliwość, gdy:

- bezpośrednio po dniu badania przypadają dni wolne od pracy,

- badanie jest przeprowadzane w okresie wcześniej orzeczonej niezdolności do pracy.

Bez uchybienia

Pracownica czytelnika przedłożyła zwolnienie lekarskie w związku z opieką nad chorym 6-letnim dzieckiem od 13 do 20 sierpnia br., a następnie od 24 sierpnia do 5 września br. Drugie zaświadczenie lekarz badający dziecko wystawił 20 sierpnia br. Jest to zgodne z § 3 ust. 1a powołanego wcześniej rozporządzenia. Zaświadczenie zostało bowiem wystawione na okres rozpoczynający się nie później niż czwartego dnia po dniu badania, a badanie to zostało przeprowadzane w okresie wcześniej orzeczonej niezdolności do pracy.  -

UPRAWNIENIA NA RODZINĘ

Łączny okres wypłaty zasiłku z tytułu opieki nad dziećmi i innymi członkami rodziny nie może przekroczyć 60 dni w roku kalendarzowym. Nie ma przy tym znaczenia ani liczba dzieci i innych członków rodziny wymagających opieki, ani liczba osób uprawnionych do pobierania świadczenia.

Dotyczy to tak samo rodziców, którzy sprawują opiekę nad swoimi dziećmi, jak i rodzeństwa opiekującego się swoimi rodzicami (dla nich okres wypłaty zasiłku to tylko 14 dni). Jeśli istnieje pokrewieństwo między opiekunami i podopiecznymi, przysługujący limit dni, za które należy się zasiłek, kurczy się również osobie, która świadczenia nie pobierała.

Dodatkowo nie ma co liczyć, że niewykorzystany limit zasiłku opiekuńczego przejdzie na kolejny rok kalendarzowy. Od 1 stycznia następnego roku licznik się zeruje i bije na nowo.