Kogo to dotyczy
Od 1 stycznia 2013 r. ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. będzie przysługiwała emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego:
• dla kobiet urodzonych w okresie:
– do 31 grudnia 1952 r. co najmniej 60 lat,
– od 1 stycznia 1953 r. do 31 marca 1953 r. co najmniej 60 lat i 1 miesiąc,
– od 1 kwietnia 1953 r. do 30 czerwca 1953 r. co najmniej 60 lat i 2 miesiące, itd.
Docelowy wiek emerytalny dla kobiet zostanie osiągnięty w 2040 r.
• dla mężczyzn urodzonych w okresie od:
– 1 stycznia 1948 r. do 31 marca 1948 r. co najmniej 65 lat i 1 miesiąc,
– 1 kwietnia 1948 r. do 30 czerwca 1948 r. co najmniej 65 lat i 2 miesiące,
– 1 lipca 1948 r. do 30 września 1948 r. co najmniej 65 lat i 3 miesiące, itd.
Docelowy wiek emerytalny u mężczyzn nadejdzie w 2020 r.
Prawo do emerytury częściowej będzie przysługiwać kobietom, które ukończą 62 lata i mają co najmniej 35-letni staż ubezpieczeniowy (okresy składkowe i nieskładkowe) oraz mężczyznom, którzy ukończą 65 lat i mają co najmniej 40-letni staż ubezpieczeniowy.
Częściowa emerytura to połowa pełnej kwoty emerytury z FUS. Nie będzie ona podwyższana do poziomu najniższej emerytury, będzie natomiast waloryzowana. Wypłata częściowej emerytury nie będzie zależeć od rozwiązania stosunku pracy ani od wysokości przychodów z pracy zarobkowej. Po osiągnięciu wieku emerytalnego i rozwiązaniu stosunku pracy (u pracowników) emerytura częściowa, na wniosek uprawnionego, będzie zamieniana na tę z FUS w pełnej wysokości.
Po przyznaniu emerytury częściowej składki i kapitał początkowy zapisane na koncie ubezpieczonego w ZUS nadal będą waloryzowane, aż do ustalenia prawa do pełnej emerytury z racji osiągnięcia wieku. Podstawę obliczenia pełnej emerytury pomniejszy się o wypłacone świadczenie częściowe. Przykładowo, jeżeli ZUS wypłacił 25 tys. zł, emeryt będzie miał tę kwotę potrąconą od podstawy wymiaru pełnej emerytury.
Niektórzy bez zmian
Nowości, które wejdą w życie od stycznia 2013 r., w niewielkim zakresie obejmą osoby tuż przed emeryturą. Urodzeni przed 1 stycznia 1949 r., będą mogli nabyć prawo do emerytury do 31 grudnia 2012 r. na podstawie dotychczasowych przepisów.
Jeżeli takie osoby do końca 2012 r. nie skorzystają z przejścia na emeryturę, to od 1 stycznia 2013 r. wiek emerytalny dla kobiet będzie wynosił 60 lat. Natomiast dla mężczyzn będzie to – dla urodzonych w okresie:
• do 31 grudnia 1947 r. – co najmniej 65 lat,
• od 1 stycznia 1948 r. do 31 marca 1948 r. – co najmniej 65 lat i 1 miesiąc,
• od 1 kwietnia 1948 r. do
30 czerwca 1948 r. – co najmniej 65 lat i 2 miesiące,
• od 1 lipca 1948 r. do 30 września 1948 r. – co najmniej 65 lat i 3 miesiące,
• od 1 października 1948 r. do 31 grudnia 1948 r. co najmniej 65 lat i 4 miesiące.
W łagodniejszej formie
Urodzonemu przed 1 stycznia 1949 r., mającemu okres składkowy i nieskładkowy 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn i niespełniającemu warunków wymaganych do uzyskania górniczej emerytury na podstawie art. 50a ustawy emerytalnej, który ma co najmniej 5 lat:
1) pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej, wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, albo
2) pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1 pkt 4 i 5,
3) wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz w kopalniach otworowych siarki – wiek emerytalny:
• dla kobiet urodzonych do 31 grudnia 1952 r. wynoszący co najmniej 60 lat oraz
• dla mężczyzn urodzonych w okresie:
– od 1 stycznia 1949 r. do
31 marca 1949 r. wynoszący co najmniej 65 lat i 5 miesięcy,
– od 1 kwietnia 1949 r. do 30 czerwca 1949 r. wynoszący co najmniej 65 lat i 6 miesięcy,
– od 1 lipca 1949 r. do 30 września 1949 r. wynoszący co najmniej 65 lat i 7 miesięcy,
– od 1 października 1949 r. do 31 grudnia 1949 r. wynoszący co najmniej 65 lat i 8 miesięcy, obniża się o sześć miesięcy za każdy rok takiej pracy, nie więcej jednak niż o 15 lat.
Ustawa zmniejszyła podstawę obliczenia emerytury o kwotę stanowiącą sumę wcześniej pobieranych emerytur (brutto) przyznanych przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Obecnie ten, kto pobiera świadczenie przyznane przed osiągnięciem wieku emerytalnego, może po jego osiągnięciu wystąpić o emeryturę powszechną.
Przykład
Kobieta, która miała prawo do emerytury po osiągnięciu 55 lat, przy 30-letnim zatrudnieniu i pobierała tę emeryturę, może po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego wystąpić o policzenie „drugiej” emerytury z racji osiągnięcia 60 lat.
Dla osoby urodzonej po 31 grudnia 1948 r. emeryturę tę wylicza się przez podzielenie podstawy jej obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia dla wieku wystąpienia o świadczenie.
Podstawę obliczenia „drugiej” emerytury pomniejszy się o kwoty wcześniej pobranych emerytur, przyznanych przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego.
