Sprawa, na kanwie której zapadła decyzja ZUS dotyczyła przedsiębiorcy, który zwrócił pracownikowi 90 proc. kosztów pobytu w prywatnym sanatorium. Taka możliwość wynikała z obowiązujacego w firmie układu zbiorowego pracy. Pieniądze na ten cel pochodziły ze środków obrotowych przedsiębiorstwa.

Firma miała wątpliwości, czy od takiego przychodu pracownika należy naliczyć składki na ubezpieczenia społeczne.

ZUS uznał, że tak. Przypomniał, że podstawą wymiaru należności na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe i wypadkowe jest właśnie przychód. Jego definicja stosowana na gruncie ubezpieczeń społecznych została zawarta w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r., poz. 2647).

Nie od każdej kwoty jednak płatnik odprowadza należności do ZUS. Wyłączenia zawarte są w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej ws. szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU 2023 r., poz. 728). Jedno z nich wynika z § 2 ust. 1 pkt 26. Zgodnie z tym przepisem podstawy wymiaru składek nie stanowią m.in. korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy czy regulaminów wynagradzania, które polegają na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. I właśnie na ten artykuł powoływał się przedsiębiorca we wniosku do ZUS, gdy argumentował, że składek płacić nie musi. Organ rentowy w uzasadnieniu decyzji dowodził, dlaczego powyższy przepis nie może mieć w tej sprawie zastosowania. Jak zaznaczył, z konstrukcji tej regulacji wynika, że aby móc ją zastosować, to korzyść uzyskana przez pracownika musi mieć charakter niepieniężny. Tymczasem w opisywanej sprawie zatrudniony odbył turnus w prywatnym sanatorium, a pracodawca zwróci mu za niego część środków. Świadczenie będzie miało zatem formę pieniężną.

Innymi słowy, gdy to pracownik dokonuje zakupu przedmiotu, artykułu lub usługi, a pracodawca zamierza zwrócić mu wydatki, zwolnienie ze składek nie przysługuje.

Podstawa prawna: decyzja ZUS nr DI/100000/ 43/ 645/ 2023