W sprawie, po której zapadło rozstrzygnięcie, ZUS wszczął postępowanie o ustalenie prawidłowej wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej u przedsiębiorcy. To dlatego, że złożył on wcześniej korektę danych zawartych w formularzu ZUS IWA. W efekcie wyzerował podane uprzednio wartości dotyczące liczby zatrudnionych w warunkach zagrożenia. A im więcej takich osób, tym wyższa składka wypadkowa.
Przyczyną złożenia korekty były niezgodności między danymi przekazywanymi w formularzu do ZUS a stanem faktycznym ujawnionym po kontroli dokonanej przez firmę audytorską. W ocenie przedsiębiorcy nie należało bowiem uznawać za zatrudnionych w warunkach zagrożenia pracowników, którzy zostali wyposażeni w środki ochrony indywidualnej. ZUS nie uwzględnił jednak zmienionych danych. W efekcie sprawa trafiła do sądu.
W pierwszej instancji sąd uznał, że stawka procentowa na ubezpieczenie wypadkowe jest uzależniona od zagrożenia w środowisku pracy. Zastosowane środki ochrony indywidualnej sprawiają co prawda, że pracownik pracuje w dopuszczalnych normach, ale otoczenie nadal niesie zagrożenie.
Dalej wskazał, że w ZUS IWA powinni być zatem uwzględniani wszyscy zatrudnieni w warunkach zagrożenia, gdy ten stan jest spowodowany przekroczeniem najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia.
Czytaj więcej:
Sąd drugiej instancji podzielił tę argumentację. Uznał, że – niezależnie od stosowanych przez firmę środków ochrony indywidualnej – jej pracownicy są narażeni na ponadnormatywny hałas. W efekcie brak było podstaw do dokonania korekty danych.
Firma nie dała jednak za wygraną i wniosła do SN skargę kasacyjną. Rozstrzygnięcie wówczas jednak nie zapadło. Sąd Najwyższy przedstawił bowiem powiększonemu składowi zagadnienie prawne.
W środowej uchwale uznał, że wskaźnik częstości zatrudnionych w warunkach zagrożenia stosowany przy obliczaniu stopy procentowej składki wypadkowej jest ustalany z uwzględnieniem osób wyposażonych w środki ochrony indywidualnej. Do uchwały zgłoszono jedno zdanie odrębne.
– Szkodliwe warunki pracy w wielu branżach występują niezależnie od zastosowanych środków ochrony, np. w górnictwie – wskazał sędzia Krzysztof Staryk.
Sygnatura akt: III UZP 6/23
