- We wrześniu wypłaciliśmy pracownikowi zawyżony zasiłek chorobowy – zamiast 2400 zł dostał 2500 zł. Pomyłkę odkryliśmy dopiero po dwóch miesiącach. Zastanawiamy się teraz, jak skorygować dokumenty rozliczeniowe złożone w ZUS. Najprawdopodobniej pracodawca nie będzie dochodził zwrotu nadpłaty od pracownika. Czy w takiej sytuacji możemy zastosować § 2 ust. 1 pkt 25 rozporządzenia składkowego i uznać, że zawyżona część świadczenia to dodatek do zasiłku chorobowego, który jest zwolniony ze składek?

– pyta czytelnik.

Ze składek zwolnione są wszelkie zasiłki z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego. Chodzi zarówno o chorobowy, jak i opiekuńczy, macierzyński, czy świadczenie rehabilitacyjne. Od wypłacanego zasiłku nie trzeba również odprowadzać składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Wynika to z wyłączenia tych świadczeń z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe i braku odmiennych postanowień w ustawie z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).

Jednak pomyłka w rachunkach wymusza poprawki w dokumentacji ZUS-owskiej. Gdy płatnik składek wypłaci zawyżony zasiłek, musi złożyć korektę druków rozliczeniowych i w raporcie ZUS RSA złożonym w trybie korekty wykazać prawidłową kwotę świadczenia.

Płatnik składek w imiennym raporcie miesięcznym na druku ZUS RCA, a także w deklaracji rozliczeniowej (lub ewentualnie w korektach tych dokumentów), rozlicza należne składki od wszystkich wypłat dokonanych lub postawionych do dyspozycji ubezpieczonego od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, którego dotyczy to zestawienie. Oczywiście wlicza tylko te przychody, które stanowią podstawę wymiaru składek.

Zawsze w komplecie

Przy zawyżonej wrześniowej wypłacie zasiłku płatnik będzie musiał, oprócz korekty raportu (za ten miesiąc), złożyć w trybie korekty również deklarację rozliczeniową ZUS DRA.

Wchodzi ona zawsze w skład kompletu dokumentacji ubezpieczeniowej. W deklaracji, w bloku V „zestawienie wypłaconych świadczeń podlegających rozliczeniu w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne", w polu 01 „kwota wypłaconych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego" płatnik powinien podać kwotę wypłaconych ubezpieczonym w tym miesiącu zasiłków (uwzględniając wartość ze skorygowanego raportu ZUS RSA).

W deklaracji należy dodatkowo wykazać w polu 02 „kwota wynagrodzenia należnego płatnikowi od wypłaconych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego" prawidłową kwotę wynikającą ze skorygowanej kwoty wykazanej w poz. 01.

Tylko z regulaminu

Na podstawie § 2 ust. 1 pkt 25 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.), z podstawy wymiaru składek wyłączony jest wypłacany przez pracodawcę dodatek uzupełniający 80-procentowy zasiłek chorobowy – ale tylko do kwoty nieprzekraczającej łącznie z zasiłkiem chorobowym 100 proc. przychodu pracownika stanowiącego podstawę wymiaru składek.

Interpretacja na korzyść

Przepis § 2 ust. 1 pkt 25 rozporządzenia składkowego ustanawia wyłączenie z opłat na ZUS jedynie dodatku uzupełniającego 80-procentowy zasiłek chorobowy. Dlatego w kwestii zwolnienia ze składek dodatku uzupełniającego zasiłek należny w wysokości 70 proc. (za czas pobytu pracownika w szpitalu), konieczna była interpretacja przepisu przez ZUS.

W piśmie z 17 kwietnia 2002 r. (FUn 077-6/02) ZUS wyjaśnił, że w przypadku wypłaty dodatku uzupełniającego 70-procentowy zasiłek za okres pobytu w szpitalu, dodatek ten, do wysokości nieprzekraczającej łącznie z zasiłkiem chorobowym 100 proc. przychodu pracownika stanowiącego podstawę wymiaru składek, nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia.

Przepis ten ma zastosowanie w sytuacji, gdy taki dodatek przysługuje na podstawie obowiązujących u płatnika przepisów płacowych (układ zbiorowy pracy, regulamin wynagradzania).

Przykład

Na podstawie firmowego regulaminu wynagradzania pracownicy mają prawo do dodatku uzupełniającego wysokość 80-procentowego zasiłku chorobowego przysługującego im za czas niezdolności do pracy.

Dodatek ten ma uzupełnić zasiłek do wysokości 90 proc. wynagrodzenia i opłaca go pracodawca z własnych środków. Świadczenie to nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ani zdrowotne.

Płatnik, który nie wypłaca swoim pracownikom dodatków uzupełniających wysokość zasiłku chorobowego, nie może w jednostkowej sprawie uznać, że zawyżona kwota świadczenia w rzeczywistości była takim dodatkiem.

Gift z obciążeniami

Jeśli szef nie będzie się domagał zwrotu bezpodstawnie wypłaconych pieniędzy, to nadpłatę trzeba będzie zakwalifikować jako oskładkowany przychód ze stosunku pracy. Płatnik będzie zobowiązany do naliczenia od niej składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

W interpretacji z 20 lipca 2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu (II PB2/415-541/10) uznał, że w sytuacji, gdy wnioskodawca ureguluje składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne za zleceniobiorców w tej części, w której winny być one pokryte z dochodu zleceniobiorcy, jest to przychód z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia (niezależnie od tego, czy nadal wykonuje on na rzecz wnioskodawcy umowę zlecenia).

Od powyższego przychodu płatnik powinien pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek, a także wykazać go w PIT-11 jako przychód z działalności wykonywanej osobiście. Tego typu prawidłowość obowiązuje także w stosunku do etatowców. Z tą jednak różnicą, że finansową nadwyżkę należy traktować jako opodatkowany i oskładkowany przychód ze stosunku pracy.