Sąd Najwyższy zajął się przypadkiem pracownika, który rozchorował się tuż przed rozwiązaniem z nim umowy o pracę.

Po ustaniu zatrudnienia,  co nastąpiło 23 października 2010 r., ZUS odmówił mu wypłaty świadczenia za dalszy okres. Uznał, że ubezpieczony prowadził równolegle firmę, której nie wyrejestrował i nie zawiesił (stało się to dopiero 30 grudnia 2010 r.).

W odwołaniu od decyzji odmawiającej mu wypłaty świadczenia zainteresowany stwierdził, że faktycznie nie prowadził tej działalności, nie ma więc podstaw do wstrzymania zasiłku.

W odpowiedzi ZUS powołał się na art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. W myśl tego przepisu zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego nie przysługuje za okres po ustaniu tego ubezpieczenia, jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby.

ZUS nie wypłaci świadczenia, gdy ubezpieczony zarabiał na zwolnieniu

Na tej podstawie zarówno sąd rejonowy, jak i okręgowy odmówiły uwzględnienia odwołania ubezpieczonego. Dopiero Sąd Najwyższy stwierdził, że zasiłek chorobowy mu się należy.

W wyroku, który zapadł na posiedzeniu niejawnym, sędziowie stwierdzili, że choć wpis do ewidencji działalności gospodarczej stwarza domniemanie jej prowadzenia, to może on zostać obalony przez zainteresowanego. Wystarczy, by udowodnił, że nie prowadził tej działalności wskutek szczególnych, zazwyczaj losowych, okoliczności. Wtedy nie można mówić o obowiązku ubezpieczenia społecznego, a co za tym idzie – ZUS nie będzie miał podstaw do odmowy wypłaty zasiłku.

Co ważne, nawet gdyby zainteresowany nie zdołał udowodnić tych okoliczności, będzie to wstrzymywało wypłatę zasiłku tylko do 30 grudnia, czyli do daty oficjalnego zawieszenia działalności przez ubezpieczonego – stwierdzili sędziowie.

Po tej dacie wchodzą w rachubę ogólne zasady odmowy wypłaty zasiłku. ZUS musi więc udowodnić, że zainteresowany prowadził jakąkolwiek działalność zarobkową.

Sędziowie stwierdzili, że w myśl art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej w tej sprawie nie ma podstaw do odmowy wypłaty zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia lekarskiego (do 31 marca 2011 r.). Nawet jeśli ubezpieczony początkowo nie spełniał przesłanek wypłaty świadczenia, ZUS nie ma podstaw do odmowy jego wypłaty po 30 grudnia 2010 r., kiedy ubezpieczony zawiesił już działalność gospodarczą. Sąd uchylił więc wyrok sądu okręgowego i odesłał mu sprawę do ponownego rozstrzygnięcia.

sygnatura akt I UK 13/12