Przedsiębiorcy rozliczają się z fiskusem do końca kwietnia. Ale jeśli chcą skorzystać z nowej preferencji mały ZUS+ (a uprawnionych ma być przynajmniej 320 tys.), muszą obliczyć swój dochód dużo wcześniej. Jeśli się pomylą, błąd będzie też w składkach.
– Dochód z działalności gospodarczej jest podstawą wymiaru nowej składki i trzeba go podać w deklaracji ZUS DRA. Przedsiębiorcy, którzy nie zatrudniają pracowników, a tacy będą głównie korzystać z preferencji, składają ją do 10 marca – tłumaczy Alicja Borowska-Woźniak, kierownik działu kadr i płac w biurze rachunkowym ASCS-Consulting.
O jaki dochód chodzi? W zeznaniach rocznych PIT to pojęcie pojawia się kilka razy: najpierw jest dochód, potem dochód po odliczeniach, następnie dochód do opodatkowania.
Czytaj też:
Mały ZUS Plus: więcej firm może płacić niższe składki
Mały ZUS plus: trzeba wykazać wysokość przychodu i dochodu
Przychód minus koszty
– Dochodem z działalności gospodarczej jest przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. Ale w PIT można go obniżyć o straty z poprzednich lat, a w następnej kolejności o przysługujące przedsiębiorcy ulgi, np. na darowizny czy ekologiczną – wyjaśnia Artur Kowalski, doradca podatkowy, współwłaściciel kancelarii podatkowo-rachunkowej.
Czy dochód będący podstawą obliczenia nowej składki ZUS można pomniejszyć o straty albo ulgi? Wtedy byłby niższy, co spowodowałoby też zmniejszenie składki. Zapytaliśmy o to na infolinii ZUS, ale odesłano nas do Krajowej Informacji Skarbowej. Tam powiedziano, że żadnych strat ani ulg nie odliczamy. Dochód to po prostu przychód minus koszty.
– To najgorszy dla przedsiębiorców wariant, trudno jednak oczekiwać, że stanowisko fiskusa się zmieni. Przedsiębiorcy muszą o tym pamiętać, podanie błędnej podstawy wymiaru składek spowoduje bowiem przykre konsekwencje – mówi Alicja Borowska-Woźniak.
Jakie? – Jeśli przedsiębiorca poda niższy dochód, np. pomniejszony o stratę z poprzednich lat, zaniży automatycznie składkę na ZUS. To spowoduje zaległość, obowiązek korekty rozliczeń i zapłaty odsetek za zwłokę – mówi Artur Kowalski.
Takie problemy mogą mieć też ci, którzy składki na ubezpieczenia społeczne w zeszłym roku wrzucali w koszty. Muszą je teraz doliczyć do dochodu wykazywanego na potrzeby małego ZUS+. Jeśli tego nie zrobią, zaniżą nowe składki. Ten obowiązek powoduje, że inną kwotę dochodu wykażemy w zeznaniu PIT, a inną na potrzeby rozliczeń ZUS (pisaliśmy o tym już w „Rzeczpospolitej" z 16 stycznia br.).
– ZUS już zapowiedział, że będzie weryfikował dochód podany w deklaracji rozliczeniowej. Oczywiście kontrolę może też przeprowadzić skarbówka – mówi Artur Kowalski.
Alicja Borowska-Woźniak przypomina, że przedsiębiorcy, którzy chcą skorzystać z małego ZUS+ (a nie korzystali z małego ZUS) muszą do 2 marca wyrejestrować się z ubezpieczenia i ponownie do niego zgłosić. Dodaje, że nowa preferencja nie opłaca się tym, których miesięczne dochody w zeszłym roku przekroczyły około 6,2 tys. zł. Oczywiście jest też dolny pułap składki na ubezpieczenia społeczne, wynosi niecałe 250 zł miesięcznie.
Oprócz dochodu dla małego ZUS+ ważny jest też przychód. Skorzystają z niego tylko ci, którzy w 2019 r. mieli przychody do 120 tys. zł.
Trochę inaczej sytuacja wygląda u ryczałtowców. Przede wszystkim zeznanie podatkowe składają do 2 marca, ale nie wykazują w nim dochodu, podatek płacą od przychodu. Żeby ustalić podstawę wymiaru nowych składek muszą pomnożyć przychód przez współczynnik 0,5.
Pamiętaj o emeryturze
Ile można zarobić na nowej preferencji? Pokazują to wyliczenia Ministerstwa Rozwoju. Rozpatruje sytuację przedsiębiorcy, który miał w 2019 r. przychód w wysokości 84 tys. zł, a jego miesięczny dochód wyniósł 3042 zł. Na nowych zasadach rozliczenia zyska 517,70 zł miesięcznie. Ministerstwo przestrzega jednocześnie, że zmniejszenie składek na ubezpieczenia społeczne wpłynie na kwoty otrzymywanych na emeryturze świadczeń.
Opinia dla „Rzeczpospolitej"
Grzegorz Gębka, doradca podatkowy w kancelarii GTA
Mały ZUS+ uzależniony jest od wysokości dochodu z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o PIT. To niebezpieczne dla przedsiębiorców powiązanie. Każda pomyłka w rozliczeniu podatkowym powoduje bowiem automatycznie nieprawidłowe wyliczenie składki na ubezpieczenia społeczne. Załóżmy, że za trzy lata do przedsiębiorcy przyjdą kontrolerzy z urzędu skarbowego, zakwestionują jakieś rozliczane w kosztach wydatki i naliczą wyższy dochód. Oznacza to, że przez trzy lata zaniżał składki ubezpieczeniowe. Od razu ma więc zaległość i w PIT, i w ZUS. To może położyć niejedną firmę.
Przedsiębiorcy muszą zebrać wszystkie dokumenty i dokładnie policzyć ubiegłoroczny dochód. Pamiętając, że skarbówka nie zgodzi się na pomniejszenie go, na potrzeby małego ZUS+, o straty czy ulgi. A także o konieczności doliczenia do niego wrzuconych wcześniej w koszty składek.
