Akcyza na piwo w górę, a dochody budżetu w dół

Piwo jest jedyną używką, z której wpływy akcyzowe spadają, mimo wzrostu stawek tego podatku – wynika z rządowego sprawozdania z wykonania budżetu państwa za 2024 r. Wyraźnie spadła sprzedaż mocnych napojów alkoholowych.

Publikacja: 11.07.2025 18:53

Piwo jest jedyną używką, z której wpływy akcyzowe spadają, mimo wzrostu stawek tego podatku

Piwo jest jedyną używką, z której wpływy akcyzowe spadają, mimo wzrostu stawek tego podatku

Foto: Adobe Stock

Nad sprawozdaniem rządu z wykonania zeszłorocznego budżetu pracuje sejmowa Komisja Finansów Publicznych. Dokument, który ocenia, przynosi ciekawe informacje m.in. na temat wpływów budżetu państwa z podatku akcyzowego.

Czytaj więcej

Sprzedaż detaliczna w maju solidnie w górę. GUS podał najnowsze dane

Dochody z akcyzy na papierosy, wódkę i wino w górę

Okazuje się, że dochody z akcyzy od wyrobów tytoniowych w minionym roku wyniosły prawie 30,2 mld zł i stanowiły 99,8 proc. kwoty prognozowanej w znowelizowanej ustawie budżetowej na 2024 r. Dochody zrealizowane w 2024 r. były przy tym wyższe o blisko 2,7 mld zł, czyli o 9,6 proc., niż rok wcześniej.

W sprawozdaniu czytamy, że wysoki poziom dochodów budżetowych z tytułu akcyzy na wyroby tytoniowe jest wynikiem zmian systemowych wprowadzonych w ramach tzw. mapy drogowej, czyli cyklicznego wzrostu stawek akcyzy na wyroby akcyzowe będące używkami (tj. alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane – z wyłączeniem cydru i perry – wyroby pośrednie, papierosy i tytoń do palenia oraz wyroby nowatorskie). W przypadku wyrobów tytoniowych mechanizm ten przewiduje w latach 2023-2027 m.in. coroczne podwyższanie części kwotowej stawki akcyzy na papierosy, tytoń do palenia oraz cygara i cygaretki.

Czytaj więcej

Polacy znów wypalają więcej nielegalnych papierosów. Odwrócenie trendu
Reklama
Reklama

Dochody z akcyzy od alkoholu etylowego w znowelizowanej ustawie budżetowej na 2024 r. prognozowane były na niemal 10 mld zł. Ostatecznie do budżetu państwa trafiło z tego tytułu ponad 10,3 mld zł. Dochody te były wyższe o 425,5 mln zł, czyli o 4,3 proc., niż w 2023 r.

Rząd wskazuje, że jednym z czynników kształtujących poziom dochodów z akcyzy od alkoholu etylowego jest od początku 2024 r. podwyżka stawki akcyzy na alkohol etylowy o 5 proc. (z 7 248 zł do 7 610 zł za 1 hl 100-proc. alkoholu), wprowadzona w ramach wspomnianej mapy drogowej. Innym czynnikiem, o przeciwnym kierunku oddziaływania, jest poziom konsumpcji – czytamy w sprawozdaniu.

Czytaj więcej

Młodzi Polacy nie wylewają za kołnierz

Według danych GUS produkcja wódki czystej w 2024 r. spadła o 0,4 proc. r/r. Natomiast dostawy na rynek wódek, likierów i innych napojów spirytusowych w 2024 r. wzrosły o 3 proc. r/r. Ponadto, zgodnie z danymi Związku Pracodawców „Polski Przemysł Spirytusowy”, sprzedaż napojów alkoholowych zmniejszyła się średnio o 7 proc. w porównaniu z 2023 r.

Dochody z akcyzy od wina, pozostałych napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich sięgnęły w 2024 r. niemal 586 mln zł i stanowiły 111,6 proc. kwoty prognozowanej w znowelizowanej ustawie budżetowej. Dochody osiągnięte w 2024 r. były wyższe o blisko 77 mln zł, czyli o 15,1 proc., w porównaniu z rokiem poprzedniego.

W 2024 r. miała miejsce podwyżka o 5 proc. stawek akcyzy na wina, napoje fermentowane (z wyłączeniem cydru i perry o mocy do 5 proc.) i wyroby pośrednie, wprowadzona w ramach tzw. mapy drogowej dla wyrobów akcyzowych będących używkami. Równocześnie, według GUS, produkcja win owocowych w 2024 r. wzrosła o 3,5 proc. r/r.

Reklama
Reklama

Czytaj więcej

Ponad 76 mld zł deficytu w budżecie państwa po marcu

Piwo mniej dochodowe

Z trendu wzrostowego wyłamało się piwo. Dochody budżetu państwa z akcyzy od tego napoju sięgnęły blisko 3,7 mld zł i stanowiły 107,1 proc. kwoty prognozowanej w znowelizowanej ustawie budżetowej na 2024 r. Były jednak o niemal 17,9 mln zł, czyli o 0,5 proc., niższe niż w 2023 r.

– Obserwowany spadek poziomu dochodów z podatku akcyzowego odnotowano pomimo podwyżki o 5 proc. w 2024 r. stawki akcyzy na piwo, wprowadzonej w ramach tzw. mapy drogowej dla wyrobów akcyzowych będących używkami – przyznaje rząd w sprawozdaniu. – Równocześnie jednak według szacunkowych danych branżowych dynamika sprzedaży piw alkoholowych spadła o 3,27 proc. r/r – dodaje.

Czytaj więcej

Polska wódka zajmuje miejsce rosyjskiej

Zaznaczono przy tym, że na poziom dochodów wykonanych w 2024 r. miał wpływ zwrot nadpłaty w podatku akcyzowym z tytułu piw aromatyzowanych, dokonany na podstawie orzeczeń sądów administracyjnych.

Co ciekawe, piwo jest jednym z nielicznych produktów objętych akcyzą, w przypadku którego w perspektywie 10 lat odnotowano spadek udziału w strukturze dochodów budżetu z tego podatku. Sprzedaż piwa spada przy tym wolniej niż sprzedaż mocnych alkoholi.

Budżet i podatki
Bruksela szykuje nowe podatki, mają pomóc w finansowaniu budżetu UE
Budżet i podatki
Inwestorzy zagraniczni stracili zainteresowanie polskim długiem. Jak to zmienić?
Budżet i podatki
Jest pierwsza reakcja Elona Muska na uchwalenie „Wielkiej Pięknej Ustawy”
Budżet i podatki
Rekordowy wzrost wydatków wojennych Ukrainy. Skąd Kijów weźmie pieniądze?
Budżet i podatki
Minister finansów Andrzej Domański: Wydatki Polski na misję kosmiczną zwrócą się wielokrotnie
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama