Do zadań gminy w ramach ochrony środowiska należy m.in. zaopatrzenie mieszkańców w wodę, odprowadzanie ścieków, gospodarka odpadami, ochrona terenów zieleni, utrzymanie czystości urządzeń sanitarnych, wysypisk odpadów czy też utrzymanie ładu przestrzennego. Samorządy realizują także wiele innowacyjnych rozwiązań związanych z ochroną środowiska, jak np. farmy wodorowe.
Marek Wójcik, pełnomocnik zarządu Związku Miast Polskich ds. legislacyjnych, podkreśla, że każda gmina w Polsce realizuje zadania związane z ochroną środowiska, ale nie zawsze da się je wyodrębnić w budżetach gminnych, ponieważ są ściśle związane z wieloma sferami.