Uchwały to istotny element lokalnego porządku prawnego. Jako akty prawa miejscowego mają charakter generalny i obejmują swoim zasięgiem wszystkich na obszarze swojego obowiązywania. Radni, który je przygotowują i uchwalają, muszą jednak pamiętać o określonych procedurach i literze prawa. W przeciwnym razie takie uchwały mogą być skutecznie podważane. Potwierdza to sprawa, którą 25 lutego 2021 r. przesądził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach.
Spór dotyczył uchwały, w której rada określiła przystanki komunikacyjne będące własnością lub w zarządzie gminy oraz zasady korzystania z nich przez przewoźników. Wątpliwości prokuratora wzbudziła jednak ustalona w niej stawka opłaty w wysokości 0,05 zł za jedno zatrzymanie środka transportu na przystanku komunikacyjnym.
Czytaj też: Postój busa kosztuje
W skardze do sądu administracyjnego zarzucił, że wprowadzone stawki mają dyskryminujący charakter. Nie uwzględniają bowiem m.in. wielkości taboru i wielkości pojazdów używanych przez przewoźników, natężenia ruchu i obłożenia na danych przystankach, co związane jest z ich położeniem i kosztami ponoszonymi na utrzymanie przystanku. Prokurator podkreślał, że zaskarżona uchwała nie zawiera uzasadnienia, w którym przedstawiono by powody przyjęcia jednej stawki opłaty dla wszystkich operatorów.
Kielecki WSA uznał, że skarga prokuratora jest zasadna. Zgodził się, że za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego, ale z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad.
Odwołując się do orzecznictwa, sąd przypomniał, że obowiązkiem właściwego organu danej jednostki samorządu terytorialnego jest rozważenie w procesie uchwałodawczym dotyczącym ustalenia stawki spornej opłaty, czy nie będzie ona dyskryminować określonego kręgu jej adresatów. Należy przez to rozumieć zapewnienie traktowania wszystkich przewoźników w sposób równorzędny poprzez wyeliminowanie lub ograniczenie konkurencji wśród przewoźników wykonujących usługi przewozu w granicach gminy.
Jak podkreślił WSA, chcąc ustalić, czy uchwała odpowiada ratio legis przepisu upoważniającego, należy zbadać treść uzasadnienia uchwały oraz materiałów dokumentujących jej przygotowanie i uchwalenie. Przy czym kryteria, jakimi kierowali się radni, powinny wynikać z uzasadnienia tej uchwały, a także towarzyszących jej podjęciu dokumentów.
W spornej sprawie ani z postanowień uchwały, ani z jej uzasadnienia czy z protokołu z obrad nie wynika, aby rozważana była kwestia niedyskryminacji.
Sygnatura akt: I SA/Ke 95/21
