We wrześniu 2018 roku weszła w życie tzw. „duża" nowelizacja ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym. Zlikwidowała ona wiele barier w realizacji projektów PPP oraz wprowadziła nowe rozwiązania, które mają na celu rozwój rynku PPP w Polsce. Zgodnie z art. 3b ustawy o PPP, każdy podmiot publiczny, który planuje realizację inwestycji w formule partnerstwa publiczno-prywatnego, może wystąpić do ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego o opinię nt. zasadności realizacji przedsięwzięcia w ramach PPP (tzw. opinia PPP). Pozytywna opinia ministra funduszy i polityki regionalnej może wesprzeć decyzję jednostek publicznych o podjęciu realizacji projektu w tej formule.

Wytyczne – praktyczne narzędzie

Na stronie ppp.gov.pl dostępne są wytyczne dotyczące procesu przygotowania projektu PPP oraz przeprowadzenia procedury wyboru partnera prywatnego. Dokumenty te są praktycznym narzędziem, wskazującym jak krok po kroku przygotować i zrealizować projekt PPP. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR) rekomenduje ich wykorzystanie w przypadku wszystkich inwestycji PPP. Przedstawiają aktualny stan prawny i uwzględniają specyfikę rynku PPP w Polsce. Nie zostały sprofilowane sektorowo, więc mogą znaleźć zastosowanie w wielu branżach. Standardy promowane w wytycznych wypracowane zostały na bazie najlepszych krajowych i zagranicznych praktyk. W prace nad poszczególnymi tomami zaangażowane było szerokie grono ekspertów rynku PPP, reprezentujących sektor publiczny, prywatny, instytucje finansujące i firmy doradcze.

Czytaj także: Na co zwracają uwagę banki finansując projekt PPP

Ważne!

Aby wytyczne stały się praktycznym i przyjaznym w odbiorze narzędziem realizacji inwestycji PPP dostępne są również tzw. e-wytyczne, które dodatkowo ułatwiają ich wykorzystanie.

Wsparcie doradcze

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej prowadzi również ciągły nabór projektów, które będą objęte kompleksowym wsparciem doradczym na etapie ich przygotowania i wyboru partnera prywatnego. Celem tego działania jest wsparcie projektów, które charakteryzują się wysokim prawdopodobieństwem realizacji w formule partnerstwa publiczno-prywatnego.

Dla takich projektów ministerstwo oferuje kompleksowe wsparcie m.in. w przygotowaniu analiz przedrealizacyjnych (w tym przygotowaniu modelu finansowego przedsięwzięcia i analizie opłacalności wykorzystania formuły PPP), w przygotowaniu postępowania na wybór partnera prywatnego, negocjacjach z potencjalnymi partnerami prywatnymi, opracowaniu projektu umowy o PPP, specyfikacji istotnych warunków zamówienia i innych dokumentów. Do naboru mogą być zgłaszane projekty należące do wszystkich sektorów, przy czym szacowana wartość nakładów inwestycyjnych dla projektów wnioskujących o wsparcie musi wynosić co najmniej 20 mln zł brutto.

Ważne!

Obecnie MFiPR wspiera przygotowanie około trzydziestu projektów w formie bezpośredniego doradztwa pracowników Departamentu Partnerstwa Publiczno-Prywatnego MIiR lub za pośrednictwem zewnętrznych doradców zakontraktowanych przez MFiPR.

Godne uwagi jest również to, że MFiPR monitoruje, identyfikuje i wspiera przygotowanie rządowych projektów PPP w celu zainicjowania do końca 2020 r. co najmniej dziesięciu takich projektów (zgodnie z celami rządowej Polityki rozwoju PPP). MFiPR prowadzi też stały monitoring oraz analizy rynku PPP. Podstawą analiz są dane dotyczące zawartych umów oraz zamierzeń inwestycyjnych PPP, w podziale m.in. na lokalizację, sektor, wielkość projektu czy też procedurę wyboru partnera prywatnego. Znajdują się tam również bazy projektów PPP, gdzie można znaleźć szczegółowe informacje o projektach oraz zamierzeniach inwestycyjnych PPP.

Szkolenia i e-szkolenia

Od 2017 roku MFiPR prowadzi akcję szkoleniową w celu dotarcia do jak najszerszej grupy osób zainteresowanych tematyką PPP. Przeszkolono dotychczas ponad 2 800 pracowników 780 instytucji, w tym przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego, administracji centralnej, NIK, RIO CBA, ABW. Prowadzone w całej Polsce szkolenia miały formę szkoleń ogólnych oraz warsztatów specjalistycznych.

W celu upowszechnienia wiedzy o PPP uruchomiono również pierwszy w Polsce cykl szkoleń e-learning, zapewniający dostęp do kompleksowej wiedzy z zakresu PPP. Szkolenia są interaktywne tak, aby angażować uczestnika i jak najefektywniej przekazać wiedzę. Warto podkreślić, że szkolenia dostępne są dla wszystkich, również dla osób ze specjalnymi potrzebami, po rejestracji na platformie szkoleniowej pppszkolenia.gov.pl

Wizyty studyjne

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej w ramach projektu „Rozwój PPP w Polsce" współfinansowanego ze środków UE, we współpracy z partnerem projektu Związkiem Miast Polskich przeprowadziło cykl dwunastu, jednodniowych, krajowych wizyt studyjnych w jednostkach samorządu terytorialnego, które mają znaczące i/lub ciekawe doświadczenia w realizacji PPP. Celem wizyt było zapoznanie uczestników z realizowanymi, polskimi projektami PPP. Podczas wizyt uczestnicy mogli zobaczyć inwestycje, poznać praktyczne doświadczenia samorządów oraz partnerów prywatnych.

Natomiast we współpracy z drugim partnerem projektu, Fundacją Centrum PPP, zorganizowano sześć trzydniowych, zagranicznych wizyt studyjnych do krajów UE posiadających duże doświadczenie w realizacji przedsięwzięć partnerstwa publiczno-prywatnego. Celem zagranicznych wizyt studyjnych było podniesienie praktycznej wiedzy na temat realizacji przedsięwzięć PPP, w szczególności inwestycji wdrażanych w sektorach uznanych za kluczowe dla rozwoju rynku PPP w Polsce. Uczestnikami były osoby zainteresowane tematyką PPP w jednostkach samorządu terytorialnego, jednostkach podległych oraz jednostkach administracji rządowej, w tym w szczególności decydenci i osoby zajmujące się inwestycjami i ich finansowaniem.

Dobre praktyki

W ramach działań promujących tematykę PPP zostało również opracowanych dziesięć publikacji specjalistycznych – z serii „dobre praktyki". W poszczególnych opisach dobrych praktyk przybliżono kwestie związane z przygotowaniem projektów PPP w różnych sektorach. W publikacjach zwracano uwagę na cechy charakterystyczne i specyfikę projektów dotyczących danego sektora tj. rewitalizacji, infrastruktury parkingowej, budynków użyteczności publicznej, efektywności energetycznej, sektora wodno-kanalizacyjnego, termomodernizacji i innych realizowanych w ostatnich latach projektów PPP. W każdej publikacji znajduje się również wypowiedź przedstawiciela sektora publicznego oraz partnera prywatnego realizujących dany projekt.

Dobre praktyki oparte są konkretnych projektach i zastosowanych w nich rozwiązaniach. Są więc nieocenionym źródłem wiedzy, choć pokazane są w nich również błędy jakie w tych projektach zostały popełnione, a których dziś można uniknąć mając już takie doświadczenia.

Gdzie szukać publikacji

Kolejną publikacją MFiPR jest 11 numerów Biuletynu PPP, który koncentruje się na konkretnych zagadnieniach związanych z partnerstwem publiczno-prywatnym. W biuletynach można znaleźć wiele ciekawych i praktycznych informacji, wypowiedzi ekspertów i praktyków, między innymi na temat przygotowania projektów PPP, wyboru partnera prywatnego, budowy potencjału organizacyjnego podmiotu publicznego, zamknięcia komercyjnego i finansowego, zagadnień związanych z projektami hybrydowymi, czyli przedsięwzięciami PPP, do finansowania których wykorzystano środki funduszy Unii Europejskiej i wiele innych.

MFiPR opracowało też strategię komunikacji w zakresie PPP, która jest obecnie wdrażana między innymi poprzez aktywną promocję PPP na portalach społecznościowych tj. Twitter, LinkedIn i Facebook. Zachęcamy do obserwowania profili, i bycia na bieżąco z informacjami o  działaniach i ciekawych wydarzeniach związanych z PPP.

Opracowano również nową stronę internetową ppp.gov.pl tak aby można było w sposób jak najbardziej prosty i intuicyjny odnaleźć intersujące informacje. Znajdują się na niej również wszystkie publikacje opracowywane przez MFiPR.

Dzięki wszystkim tym działaniom już dziś można zauważyć rosnące zainteresowanie PPP. Wskazuje na to zarówno duże zaintersowanie działaniami edukacyjnymi jak i duża liczba i wartość zamierzeń inwestycyjnych PPP.

Polityka PPP

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR) pełni funkcję centralnej jednostki ds. PPP w Polsce. Zadaniem MFiPR jest przede wszystkim wdrożenie polityki rządu w zakresie rozwoju PPP, która wraz z działaniami w niej określonymi jest jednym z projektów strategicznych w ramach Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju.

Opracowanie Polityki PPP postulowane było przez rynek od wielu lat. Nad dokumentem pracowało kilkudziesięciu przedstawicieli administracji rządowej, JST, podmiotów prywatnych, instytucji finansujących oraz naukowców. Dokonano analizy głównych przyczyn niewystarczającego wykorzystania formuły PPP w realizacji inwestycji w sektorze publicznym. Polityka oraz wskazane w niej konkretne działania to odpowiedź na rzeczywiste potrzeby wszystkich stron zaangażowanych w realizację przedsięwzięć PPP. Większość z tych działań już została zakończona lub jest w trakcie realizacji.

Pierwszy odcinek z cyklu „Jak się przygotować do inwestycji w formule PPP" opublikowaliśmy 29 października 2019 r. Drugi – „Partnerstwo publiczno-prywatne z opłatą za dostępność" – 12 listopada 2019 r. Trzeci – „PPP: wspólny język, wspólne korzyści" – 26 listopada 2019 r. Czwarty – „Dlaczego podmioty publiczne powinny sięgać po formułę PPP?" - 10 grudnia. Piąty – „Ocena efektywności projektów PPP – obowiązek czy ograniczenie ryzyka?" – 31 grudnia 2019 r. Szósty – „Jak wybrać partnera do współpracy w PPP?" – 7 stycznia. Kolejny odcinek zostanie opublikowany 4 lutego.

Marta Knyżewska

Naczelnik, Departament Partnerstwa Publiczno-Prywatnego, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej

Podstawa prawna: Ustawa z 19 grudnia apubliczno-prywatnym (tekst jedn. DzU z 2019 r., poz. 1445 ze zm.)

Ustawa z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jedn. DzU z 2019 r., poz. 1843)

Ustawa z 21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi. (tekst jedn. DzU z 2019 r., poz. 1528)