Obowiązek raportowania za rok 2024 i publikacji pierwszych raportów w roku 2025 dotyczy największych spółek zainteresowania publicznego, tj. takich, które spełniają dwa z trzech poniższych kryteriów:
- suma bilansowa powyżej 110 mln zł,
- przychody roczne powyżej 220 mln zł,
- zatrudnienie powyżej 500 osób.
Obowiązek raportowania jest powiązany z obowiązkiem atestacji sprawozdania zrównoważonego rozwoju. Zgodnie z dyrektywą CSRD, która została zaimplementowana do polskiego porządku prawnego, usługa atestacji sprawozdań ESG ma być usługą dającą ograniczoną pewność. Obecnie toczą się prace nad Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych innych niż badania i przegląd 3002PL „Usługi atestacyjne dające ograniczoną pewność w zakresie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju”, który jest dedykowany tej usłudze atestacyjnej. Mamy też Krajowy Standard Usług Atestacyjnych innych niż badanie i przegląd 3000 (Z) w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Usług Atestacyjnych 3000 (zmienionego) Usługi Atestacyjne inne niż badania lub przeglądy historycznych informacji finansowych (dalej: KSUA 3000).
Ostateczne prace atestacyjne będą przeprowadzane w przyszłym roku, gdy raporty zrównoważonego rozwoju zostaną przygotowane, jednak duża część prac związanych z planowaniem zleceń atestacji oraz weryfikacją oceny podwójnej istotności, która stanowi podstawę raportowania, odbywa się już teraz.
Aspekty wymagające zrozumienia
Zgodnie z KSUA 3000 praktyk przeprowadzający zlecenie atestacji jest zobowiązany do uzyskania zrozumienia przedmiotu i innych okoliczności zlecenia jako podstawy do zaprojektowania i wykonania swoich procedur. Ponieważ zlecenie atestacji dające ograniczą pewność opiera się przede wszystkim na zapytaniach w ramach planowania atestacji praktyk, kieruje pytania do kierownictwa jednostki i innych osób w organizacji.
Na podstawie par. 45 KSUA 3000 zespół przeprowadzający zlecenie atestacyjne w ramach zrozumienia zagadnienia będącego przedmiotem atestacji powinien zadać kierownictwu i innym kluczowym pracownikom następujące pytania:
- Czy sporządzający sprawozdanie zrównoważonego rozwoju posiada jakąkolwiek wiedzę na temat faktycznych, podejrzewanych lub domniemanych celowych nieprawidłowości lub niezgodności z przepisami mającymi wpływ na sprawozdanie ESG?
- Czy funkcja audytu wewnętrznego podmiotu sporządzającego sprawozdanie (jeśli istnieje) wykonała jakieś działania w odniesieniu do informacji o zrównoważonym rozwoju i jakie są główne ustalenia w odniesieniu do przedmiotowych informacji?
∑ Czy podmiot sporządzający sprawozdanie korzystał z pomocy ekspertów przy przygotowywaniu informacji merytorycznych?
W ramach wstępnych prac atestacyjnych zespół wykonujący zlecenie powinien uzyskać zrozumienie następujących aspektów związanych ze zrównoważonym rozwojem:
- polityki i procedury dotyczące zrównoważonego rozwoju, w tym ramy sprawozdawcze raportowania;
- proces inicjowania, przetwarzania i rejestrowania informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju przez klienta;
- model biznesowy i branża podmiotu oraz czynniki, które mogą mieć wpływ na sprawozdanie dotyczące zrównoważonego rozwoju;
- informacje na temat prac ekspertów zewnętrznych przygotowujących informacje dotyczące zrównoważonego rozwoju;
- strategia, wizja i wartości klienta w odniesieniu do zrównoważonego rozwoju;
- kluczowi interesariusze;
∑ ustalenia dotyczące zarządzania i nadzoru, które jednostka wprowadziła w odniesieniu do przygotowywania informacji ESG;
- odpowiednie przepisy, które mają znaczący wpływ na jednostkę i jej informacje ESG;
- motywacja do oszustwa i podatność informacji ESG na ryzyko oszustwa.
Źródła wiedzy
Podczas usługi dającej ograniczoną pewność główne procedury służące pozyskaniu informacji o aspektach będących przedmiotem atestacji to zapytania do kierownictwa, osób odpowiedzialnych za sprawozdawczość dotyczącą zrównoważonego rozwoju oraz osób sprawujących nadzór. Pytania powinny być kierowane również do osób odpowiedzialnych za funkcję audytu wewnętrznego i ekspertów kierownictwa, jeśli byli zaangażowani w przygotowanie atestowanych informacji. Można również rozważyć uzyskanie informacji od innych pracowników jednostki i interesariuszy.
Oprócz zapytań można wykonać inne procedury, które pomogą uzyskać informacje o jednostce w kontekście zrównoważonego rozwoju >patrz tabela:
Dokumentacja procesu
W przypadku usługi atestacyjnej podobnie jak przy badaniu sprawozdań finansowych niezwykle ważne jest udokumentowanie przeprowadzonych procedur służących uzyskaniu zrozumienia przedmiotu i zlecenia jednostki, zgodnie z zasadą, że jeśli coś nie zostało udokumentowane, nie zostało wykonane.
Zapytania mogą być udokumentowane w formie notatki z rozmowy ze wskazaniem, kiedy i z kim odbyto rozmowę i jaką rolę pełni ta osoba w sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. W notatce należy również napisać, w jaki sposób omawiane kwestie wpływają na sprawozdanie ESG i czy w rezultacie zidentyfikowany został potencjalny obszar istotnego zniekształcenia. Procesy i przepływy informacji dotyczące zrównoważonego rozwoju mogą być udokumentowane w formie diagramów procesów i przepływów informacji bądź w formie opisowej. Jeśli proces jest potwierdzany poprzez inspekcję dokumentów lub obserwację personelu zaangażowanego w ten proces lub kontrolę, ważne jest powiązanie diagramu z dokumentacją czy opisem.
Wszelkie prace, osądy, rozważania i wnioski, które nie zostały udokumentowane, mogą zostać uznane za niewykonane.
Artykuł powstał we współpracy z siecią Kancelarie RP
