Jak poprawić płynność finansową spółki

Płynność finansowa przedsiębiorstwa jest określana jako zdolność podmiotu do regulowania zobowiązań. O jej poziomie decyduje wartość gotówki generowanej z działalności gospodarczej wraz z ewentualnymi zewnętrznymi źródłami finansowania. Aby stwierdzić, czy firma posiada płynność finansową, trzeba odpowiedzieć na pytanie, czy dysponuje ona odpowiednimi zasobami gotówki pozwalającymi na zakup towarów, materiałów lub usług. Celem przedsiębiorstwa jest uzyskanie zysku z działalności, jednak realizacja tego zadania nie jest wystarczającą przesłanką do osiągnięcia przez nie sukcesu. Nie jest nawet gwarancją jego przetrwania. W gospodarce rynkowej bardzo często się zdarza, że bankrutują rentowne przedsiębiorstwa. Jednocześnie często na rynku utrzymują się firmy notorycznie osiągające stratę na swojej działalności, a ich prosperowanie możliwe jest dzięki zewnętrznym źródłom finansowania. Dzieje się tak, ponieważ strata finansowa nie prowadzi automatycznie do upadku firmy. Upadek firmy zwykle jest konsekwencją utraty płynności finansowej. Należy jednak zaznaczyć, że utrzymująca się strata finansowa może prowadzić do utraty płynności finansowej i w konsekwencji do bankructwa.

Dla menedżerów odpowiedzialnych za finanse przedsiębiorstwa bardzo istotna jest znajomość zasad związanych z cyklem rotacji gotówki w procesie gospodarczym. Podczas poszczególnych etapów działalności przedsiębiorstwa – np. prowadzącego działalność handlową – gotówka zamieniana jest na zapasy, które następnie są sprzedawane kontrahentom, wynikiem czego jest określony poziom należności. Po określonym czasie należności zamieniane są ponownie na gotówkę. Umiejętne zarządzanie tymi procesami umożliwia zachowanie płynności finansowej przedsiębiorstwa.

W zarządzaniu płynnością niezwykle istotną rolę odgrywają negocjacje handlowe z kontrahentami, w trakcie których firma dąży do maksymalnego wydłużenia terminów płatności swoich zobowiązań oraz maksymalnego skrócenia okresu spływu jej należności.

Pozycja negocjacyjna firmy zależy od uwarunkowań rynkowych. Nie ma problemu, gdy działa ona na rynku, na którym dostawcy zapewniają dużą podaż towarów, materiałów czy usług. W takim układzie silna konkurencja wymusza na partnerach stosowanie długich terminów płatności. Pozycja negocjacyjna firmy jest natomiast bardzo słaba, gdy trzeba ustalać warunki handlowe z monopolistą. Nie można wtedy oczekiwać dogodnych warunków handlowych.

Im dłuższy jest termin płatności udzielony odbiorcom, tym większe jest ryzyko wystąpienia problemów płynnościowych. Sprawa wydaje się prosta, gdy firma dysponuje dobrym produktem, towarem czy usługą, na które jest znaczący popyt. Sytuacja komplikuje się, gdy pozycja rynkowa kontrahentów jest na tyle silna, że spółka nie będzie w stanie przeforsować korzystnych dla niej warunków sprzedaży.

Generalnie należy dążyć do sytuacji, w której uzyska się dłuższy cykl płatności za zobowiązania w porównaniu z okresem inkasa należności.

Gdy osiągana nadwyżka finansowa nie daje gwarancji realizacji zobowiązań wynikających z działalności bieżącej i firma nie jest w stanie uzyskać środków z optymalizacji kapitału obrotowego lub majątku trwałego, to staje przed koniecznością pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania. Jedną z form zwiększenia płynności finansowej przedsiębiorstwa jest jego dokapitalizowanie przez właściciela lub pozyskanie środków od inwestora. Jeżeli nie ma takiej możliwości, to firmie pozostaje złożenie wniosku o pozyskanie finansowania ze źródeł zewnętrznych.

Zarządzanie finansami obejmuje wiele obszarów

Sławomir Wachowicz, dyrektor Działu Finansowego Business Support Solution SA

Zachowanie płynności finansowej jest kluczowym zagadnieniem każdego podmiotu gospodarczego, ponieważ jest warunkiem niezbędnym do utrzymania właściwego funkcjonowania firmy.

Menadżerowie współczesnych przedsiębiorstw dysponują szerokim wachlarzem możliwości, które pozwalają utrzymać właściwy poziom gotówki. Najlepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z jak najszerszego zakresu rozwiązań oraz właściwa dywersyfikacja zastosowanych środków. Niezbędne jest prowadzenie umiejętnych negocjacji handlowych, zarówno z dostawcami, jak i z odbiorcami. Należy też pamiętać o optymalizacji kapitału obrotowego. Właściwe zarządzanie majątkiem przedsiębiorstwa pozwoli na odmrożenie zasobów gotówkowych drzemiących w środkach trwałych. W razie potrzeby warto skorzystać także z bogatego spektrum zewnętrznych źródeł finansowania poprawiających płynność finansową, jak również z różnorodnych instrumentów finansowych pozwalających na zwiększenie zasobów gotówkowych.

Odpowiedni dobór i właściwe wykorzystanie tych środków gwarantuje osiągnięcie jednego z podstawowych celów każdego przedsiębiorstwa – zachowanie bezpieczeństwa finansowego. Omówione w artykule narzędzia są niezwykle pomocne przy zarządzaniu płynnością finansową. Ich dobór uzależniony jest od charakterystyki przedsiębiorstwa i jego potrzeb. Dobrą praktyką, stosowaną przy konstruowaniu portfela produktów finansowych zasilających płynność przedsiębiorstwa, jest dywersyfikacja źródeł finansowania. Powinna ona dotyczyć zarówno rodzajów instrumentów, jak również podmiotów finansujących.

Dywersyfikacja źródeł finansowania pozwala na skorzystanie ze zróżnicowanych parametrów finansowych określanych w poszczególnych umowach, np. różnorodnego sposobu naliczania odsetek. Dzięki temu firma zyskuje możliwość wykorzystywania najtańszych w danym okresie źródeł finansowania, co pozwala na zoptymalizowanie kosztów odsetkowych.

Dywersyfikacja podmiotów finansujących przyczynia się do wzmocnienia pozycji negocjacyjnej firmy. Pozwala na uzyskanie szerszego zakresu informacji o aktualnej ofercie rynkowej i warunkach finansowania. Zwiększa bezpieczeństwo firmy poprzez uniezależnienie się od decyzji pojedynczej instytucji finansowej, która może wynikać z przesłanek niezwiązanych z kondycją przedsiębiorstwa, ale np. ze zmianą polityki kredytowej tej instytucji w stosunku do branży, w której firma funkcjonuje.

Dywersyfikacja produktów finansowych poprzez podjęcie współpracy z bankami, faktorami lub leasingodawcami pozwala na wykorzystanie szerokiej gamy produktów, z których każdy ma swoje niewątpliwe zalety, umożliwia optymalne gospodarowanie majątkiem firmy i często nie powoduje bezpośredniego wzrostu zadłużenia bilansowego.