Takie są w 2025 r. zmiany w rozliczeniach firmowej składki zdrowotnej. Nowe przepisy znajdziemy w Dzienniku Ustaw z 23 grudnia 2024 r. pod pozycją 1915. Wprawdzie trudno to nazwać zapowiadaną w kampanii wyborczej reformą, ale nowości są ważne dla wielu przedsiębiorców i budzą już pewne wątpliwości.

- Prowadzę działalność gospodarczą, rozliczam się według skali. W grudniu 2024 r. sprzedałem firmową maszynę. Czy ta transakcja będzie miała wpływ na wysokość składki zdrowotnej za styczeń 2025 r.?

Jeśli maszyna została sprzedana w grudniu, to rozliczymy ją na starych zasadach, czyli obowiązujących do końca 2024 r.

Przypomnijmy, że przedsiębiorcy na skali oraz na liniowym PIT liczą składkę zdrowotną od dochodu z działalności (u pierwszych jest to 9 proc., u drugich 4,9 proc.), czyli przychodu pomniejszonego o koszty. Zgodnie z przepisami obowiązującymi do końca 2024 r. przy obliczaniu dochodu będącego podstawą wymiaru składki zdrowotnej uwzględniają sprzedaż środka trwałego (np. maszyny, samochodu, użytkowej nieruchomości). Kwotę ze sprzedaży muszą wykazać jako przychód. Natomiast kosztem z tej transakcji jest niezamortyzowana wartość środka trwałego.

Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2025 r. przy obliczaniu dochodu będącego podstawą wymiaru składki zdrowotnej nie musimy (ale możemy, o czym dalej) uwzględniać przychodów ze sprzedaży środków trwałych. Jeśli nie uwzględnimy przychodów, to nie rozliczymy też kosztów, czyli niezamortyzowanej wartości majątku.

Czytelnik pyta o składkę za styczeń 2025 r. Przedsiębiorcy na skali (lub liniowym PIT) liczą ją od dochodu z grudnia 2024 r. Przy jego obliczaniu musi uwzględnić sprzedaż maszyny. Transakcja wpłynie więc na wysokość podstawy wymiaru składki.

- Przedsiębiorca na liniowym PIT w styczniu 2025 r. sprzedał firmowy samochód ciężarowy. Czy ta transakcja ma wpływ na wysokość składki zdrowotnej?

Zgodnie z nowymi przepisami przedsiębiorcy na liniowym PIT (a także na skali) nie muszą uwzględniać sprzedaży środków trwałych przy obliczaniu dochodu będącego podstawą wymiaru składki zdrowotnej. Jeśli więc czytelnik sprzedał samochód ciężarowy w styczniu 2025 r., to licząc składkę za luty (czyli od dochodu ze stycznia), nie bierze transakcji pod uwagę. Nie wykazuje przychodu ze sprzedaży, nie rozlicza też kosztów (czyli niezamortyzowanej wartości pojazdu). Ale uwaga – jeśli ta zasada okaże się dla niego niekorzystna, ma prawo oskładkować sprzedaż środków trwałych w rozliczeniu rocznym. Może wtedy wybrać lepszy dla siebie wariant. Decyzja zależy od tego, za ile kupiliśmy środki trwałe i za ile je sprzedaliśmy, a także w jakiej części zostały już zamortyzowane.

Przykład

Przedsiębiorca na liniowym PIT kupił samochód ciężarowy za 100 tys. zł i zamortyzował go w 20 proc. (20 tys. zł w kosztach). W 2025 r. sprzedał pojazd za 50 tys. zł. Jeśli zdecyduje się na niewykazywanie sprzedaży środka trwałego w podstawie wymiaru składki zdrowotnej, transakcja nie wpłynie na jej wysokość. Korzystniejsze jest jednak dla niego jej rozliczenie. Wtedy wykazuje 50 tys. zł przychodu i 80 tys. zł kosztów (100 tys. zł – 20 tys. zł). Nadwyżka kosztów, czyli 30 tys. zł, może pomniejszyć przychody z działalności i obniżyć składkę o 1470 zł.

Jak już wspomnieliśmy, drugi wariant (czyli uwzględnianie sprzedaży środka trwałego) można zastosować w rocznym rozliczeniu składki. Przy wyliczaniu miesięcznej stosujemy podstawową zasadę (czyli nie uwzględniamy sprzedaży środków trwałych).

- Przedsiębiorca na ryczałcie sprzedał firmowy środek trwały w styczniu 2025 r. Czy ma to wpływ na wysokość składki zdrowotnej?

Po zmianie przepisów sprzedaż środka trwałego nie ma wpływu na składkę zdrowotną płaconą przez ryczałtowców.

Przypomnijmy, że są oni podzieleni na trzy grupy, a wysokość składki zależy od przychodu przedsiębiorcy. W 2024 r. kwoty ze sprzedaży środków trwałych podwyższały ten przychód. Przez to ryczałtowiec mógł znaleźć się w wyższej grupie i zapłacić większą składkę.

W 2025 r. już tak nie jest. Sprzedaż środka trwałego nie wpływa na przychody warunkujące wysokość składki. Nowe przepisy nie dają ryczałtowcom możliwości wyboru (tak jak przedsiębiorcom na skali i liniowym PIT), ponieważ na zmianie na pewno nie stracą. Dla części z nich ta zmiana jest korzystna (jeśli sprzedaż środka trwałego spowodowałaby przejście do wyższej grupy). Dla pozostałych neutralna (jeśli nie miałaby wpływu na limity).

- Prowadzę działalność gospodarczą, rozliczam się według skali PIT. Z reguły mam około 3 tys. zł dochodu miesięcznie. Płacę więc minimalną składkę zdrowotną. Czy w 2025 r. jest to mniej niż w 2024 r.?

Minimalna składka zdrowotna dla przedsiębiorców na skali (a także na liniowym PIT) spadła z 381,78 zł do 314,96 zł. Czytelnik zapłaci więc miesięcznie o 66,82 zł mniej. Zrobi to po raz pierwszy rozliczając składkę za luty 2025 r. (czyli liczoną od dochodu ze stycznia 2025 r.). Składka za styczeń (od dochodu z grudnia 2024 r.) jest płacona na starych zasadach.

Przykład

Przedsiębiorca na skali uzyskał w grudniu 2024 r. i w styczniu 2025 r. po 3 tys. zł dochodu. Zapłaci więc minimalną składkę zdrowotną. Składka za styczeń 2025 r. (liczona od dochodu z grudnia 2024 r.) wyniesie 381,78 zł. Za luty 2025 r. (od dochodu ze stycznia 2025 r.) będzie to 314,96 zł.

Przypomnijmy, że niższa składka minimalna to efekt zmiany mechanizmu jej liczenia. Nie jest już ustalana od całej kwoty minimalnego wynagrodzenia (które w 2025 r. wynosi 4666 zł), tylko od 75 proc. Tak więc minimalna składka to 9 proc. liczone od 3499,50 zł (4666 zł x 75 proc.). Czyli 314,96 zł (3499,50 zł x 9 proc.).

Na zmianie skorzystają jednak tylko ci, którzy są na stracie albo mają niskie dochody.

Przykład

Przedsiębiorca rozlicza się według skali. Co miesiąc wychodzi mu przynajmniej 5 tys. zł dochodu. Jeśli będzie miał tyle w styczniu 2025 r., za luty zapłaci składkę zdrowotną w wysokości 450 zł. Dla niego nowelizacja nie ma znaczenia.

- Jestem przedsiębiorcą, płacę liniowy PIT. Mam około 14-15 tys. zł dochodu miesięcznie. Czy skorzystam w 2025 r. na obniżce składki?

Przedsiębiorcy na liniowym PIT mogą płacić minimalną składkę i podobnie jak w firmach na skali została obniżona do 314,96 zł. Taka kwota obowiązuje po raz pierwszy w rozliczeniu składki za luty 2025 r., czyli liczonej od dochodu ze stycznia 2025 r. Jeżeli jednak czytelnik uzyska w styczniu 14 tys. zł dochodu, to nie zapłaci składki minimalnej. Nie wyjdzie mu 314,96 zł, tylko 686 zł (14 tys. zł x 4,9 proc.). Przy takich dochodach nie skorzysta więc na obniżce. Składkę minimalną mógłby zapłacić np. wtedy, gdyby miał 6 tys. zł dochodu. I wtedy faktycznie zaoszczędziłby na zmianie przepisów. Liniowcy z reguły mają jednak wyższe dochody, bo tylko wtedy ta forma opodatkowania jest korzystna.

- Prowadzę działalność, rozliczam się ryczałtem. Mam niskie przychody i płacę najniższą składkę zdrowotną. Czy skorzystam na obniżce składki minimalnej?

Nowelizacja nie przewiduje obniżki minimalnej składki dla ryczałtowców. Będą ją liczyć w 2025 r. na takich samych zasadach jak w 2024 r. Oznacza to, że zapłacą wyższą składkę, uzależnioną od kwoty przeciętnego wynagrodzenia z czwartego kwartału 2024 r. (w momencie oddawania tekstu jej wysokość nie jest jeszcze znana).

Przypomnijmy, że ryczałtowcy są podzieleni na trzy grupy, a wysokość składki zdrowotnej zależy od przychodu.

- Mam małą firmę, forma rozliczeń to karta podatkowa. Czy w 2025 r. zapłacę niższą składkę zdrowotną?

Składka zdrowotna u przedsiębiorców na karcie podatkowej została obniżona i wynosi w 2025 r. 314,96 zł miesięcznie. Skorzystają więc na zmianie przepisów. Przypomnijmy jednak, że karta podatkowa przysługuje tylko tym, którzy rozliczają się w ten sposób od 2021 r. (albo jeszcze dłużej).