Od 1 sierpnia 2020 r. obowiązuje umowa o wolnym handlu (ang. Free Trade Agreement, FTA) między Unią Europejską a Socjalistyczną Republiką Wietnamu. Porozumienie to nazywane jest też umową dekady. Wszak do tej pory tak liberalnego traktatu Unia jeszcze nie zawarła z żadnym rozwijającym się krajem.

Treść umowy umowy o wolnym handlu pomiędzy UE a Wietnamem znajdziesz tutaj.

A kompendium wiedzy o umowie FTA pomiędzy UE a Wietnamem tutaj.

Prognozuje się, że umowa UE-Wietnam zwiększy eksport unijnych, w tym polskich, przedsiębiorstw do Wietnamu o 29 proc. Zaś do Unii wietnamskie firmy wyeksportują więcej o 18 proc. Obecnie wartość wymiany handlowej między Unią Europejską a Wietnamem to prawie 54 mld euro. W tym towary to niemal 50 mld euro, a usługi prawie 4 mld euro.

Skutki pozytywne na wejściu

Umowa gwarantuje wszystkim przedsiębiorstwom w Unii Europejskiej, że z chwilą wejścia w życie umowy przestanie obowiązywać aż 65 proc. ceł na unijne towary importowane do Wietnamu oraz 71 proc. ceł na wietnamskie towary importowane do UE. Zniesienie pozostałych ceł rozpisano na lata. I tak dla unijnych towarów przewidziano okres liberalizacji ceł do 10 lat. Z kolei dla wietnamskich produktów przewidziano czas znoszenia maksymalnie do 7 lat.

CZYTAJ TEŻ: FTA. Umowy wielkiego strachu i wielkich możliwości

Dla towarów, z punktu widzenia unijnego rynku, uważanych za szczególnie wrażliwe (np. wyroby włókiennicze i obuwie) przewidziano okresy przejściowe (okres przejściowy w rozumieniu umowy oznacza okres 10 lat od wejścia w życie FTA pomiędzy Unią, a Wietnamem).

CZYTAJ TEŻ: Biznes na styku Ameryk

W przypadku produktów rolnych Unia  Europejska nie otworzy swego rynku całkowicie. W umowie zapisano kontyngenty bezcłowe i będą one dotyczyć ryżu, kukurydzy, czosnku, grzybów, jaj, cukru i produktów o wysokiej zawartości cukru, skrobi z manioku, innych rodzajów zmodyfikowanej skrobi, etanolu, surimi i tuńczyka w puszkach.

CZYTAJ TEŻ: Zatoka Perska (Arabska) to region szukający żywności

""

Pola ryżowe na tarasach w północno-zachodnim Wietnamie. Źródło: Adobe Stock

firma.rp.pl

Jako ogólną zasadę przyjęto, że wszelkie przepisy muszą być niedyskryminujące, a procedury celne muszą opierać się na stosowaniu nowoczesnych metod i skutecznej kontroli w celu zwalczania nadużyć i ochrony legalnego handlu.

Gdzie znikną cła?

Przykłady zwolnień celnych dla produktów z UE*
Produkt z UE Uwaga dotycząca zakresu zwolnienia Termin zwolnienia z ceł

 

maszyny i urządzenia prawie wszystkie z dniem wejścia w życie umowy, a pozostałe

po 5 latach

motocykle z silnikami o pojemności powyżej 150 cm³

 

po 7 latach
samochody

 

po 10 latach
części samochodowe

 

po 7 latach
produkty farmaceutyczne prawie połowa produktów farmaceutycznych z dniem wejścia w życie umowy, reszta po 7 latach
tekstylia wszystkie tekstylia z dniem wejścia w życie umowy zniesione zostaną cła
chemikalia zwolnione od razu
70 proc. produktów
z chwilą wejścia

w życie umowy

wina i napoje spirytusowe

 

po 7 latach
mrożona wieprzowina**

 

po 7 latach
mrożona wołowina **

 

po 3 latach
mięso drobiowe **

 

stopniowa redukcja ceł do 0 proc. w ciągu 10 lat
produkty mleczarskie **

 

stopniowa redukcja ceł wszystkie cła po maksymalnie
5 latach
przetwory spożywcze **

 

wszystkie cła po maksymalnie 7 latach

* Szczegółowy wykaz oraz stawki i terminy ich wprowadzenia/zniesienia są zapisane w FTA.

** Umowa zawiera rozdział (nr 6) dotyczący środków sanitarnych i fitosanitarnych, w którym wyjaśniono zasady handlu produktami roślinnymi i zwierzęcymi.

Równe prawa w biznesie i w usługach

Przedmiotem liberalizacji umowy UE-Wietnam są również obszary biznesowe oraz usługi na poziomie krajowym, jak i transgranicznym. Zachowane są również opłaty za prawo do świadczenia, jeśli takie przed wejściem w życie umowy obowiązywały. Umowa jedynie stwierdza, że dla przedsiębiorstw pochodzących z umawiających się stron nie można wprowadzić żadnych dodatkowych ani nowych.

Zasadą jest, że wszelkie ograniczenia, obostrzenia lub wyłączenia w dostępie do nich mogą wynikać jedynie ze względów bezpieczeństwa.

Obszary i zasady liberalizacji***
Obszar

 

Zakres
Zamówienia publiczne Przedsiębiorstwa unijne będą mogły uczestniczyć w zamówieniach publicznych wietnamskich ministerstw i przedsiębiorstw państwowych, a także dwóch największych wietnamskich miast: Hanoi oraz Ho Chi Minh City.

 

Rynek inwestycji Liberalizacja:

·         zasad dostępu do rynku wietnamskiego,

·         wydawania pozwoleń na inwestycje, jeśli są wymagane.

 

Ponadto, wzajemne uznawanie kwalifikacji/świadectw branżowych oraz pozwoleń.

 

Kwalifikacje zawodowe Wzajemne uznawanie kwalifikacji/świadectw zawodowych.

 

Handel elektroniczny Ułatwienie handlu. Strony nie nakładają należności celnych na przekazy elektroniczne. Ten obszar będzie nadzorował Komitet ds. Inwestycji, Handlu Usługami, Handlu Elektronicznego i Zamówień Rządowych, w skład którego wchodzą przedstawiciele obu umawiających się stron.

 

Oznaczenia geograficzne Umowa gwarantuje ochronę 169 unijnych produktów rolnych i środków spożywczych, win i napojów spirytusowych. Wśród nich są 3 produkty polskie:

Polska Wódka,

Wódka „Żubrówka”,

Polish Cherry.

*** To tylko wybrane obszary. Szczegóły dla wszystkich obszarów są zapisane w umowie.

""

Tak wyglądają wietnamskie korki. Źródło: Adobe Stock

firma.rp.pl

Ochrona w umowie a praktyka

W umowie zapisano, że ochrona oraz egzekwowanie praw własności intelektualnej powinny przyczynić się do promocji innowacji technologicznych oraz do transferu i rozpowszechniania technologii, z wzajemną korzyścią dla producentów i użytkowników wiedzy technicznej, w sposób sprzyjający osiągnięciu dobrobytu społecznego i gospodarczego oraz zrównoważeniu praw i obowiązków.

CZYTAJ TEŻ: W Chinach własności intelektualnej trzeba strzec jak własnej źrenicy

Dalej można wyczytać, że jej zapisy gwarantują wysoki poziom ochrony praw własności intelektualnej, w tym również jej egzekwowanie. Ponadto, umowa zawiera szczegółowe zapisy ochrony dotyczące prawa autorskiego. Rodzaje chronionych praw są wymienione w umowie.

CZYTAJ TEŻ: 5 najczęstszych błędów w promocji polskiej żywności w Chinach

Należy mieć jednak na uwadze fakt, że świadomość Wietnamczyków oraz wietnamskich przedsiębiorców co do konieczności szanowania własności intelektualnej oraz praw autorskich unijnych przedsiębiorstw, w tym polskich, nie zmieni się z dnia na dzień. Błędem jest przyjęcie, że już od pierwszego sierpnia tego roku zapanuje w tym obszarze praworządność. Dlatego polskie MŚP – mimo wszystko – powinny same zadbać o ochronę swojej własności. Porady jak to zrobić można znaleźć w specjalnym narzędziu dla unijnych MŚP. Gdzie więc uzyskać pomoc w ochronie własności intelektualnej w Azji, w tym w Wietnamie? Znajdziesz ją tutaj.

Jak skorzystać z umowy UE-Wietnam?

Małe lub średnie przedsiębiorstw, które będzie chciało rozpocząć eksport do Wietnamu i korzystać z benefitów prawno-finansowych umowy o wolnym handlu zawartej pomiędzy UE a Wietnamem musi zarejestrować się w systemie zarejestrowanych eksporterów (Registered Exporter System, REX).

System ten dokumentuje pochodzenie towarów za pomocą oświadczeń o pochodzeniu towaru sporządzanych przez zarejestrowanych do tego celu eksporterów i ponownych nadawców. REX to specjalistyczne administracyjne narzędzie do dokumentowania pochodzenia towarów. Działa od 1 stycznia 2017 r. w ramach Ogólnego Systemu Preferencji (GSP), stosowanego jednostronnie przez Unię Europejską.

CZYTAJ TEŻ: Opakowanie w Chinach to czynnik sukcesu

W Polsce organem dokonującym rejestracji REX jest dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu. Wniosek składa się w wersji papierowej wraz ze wszystkim wymaganymi załącznikami.

Rejestracja jest ważna od dnia, w którym Izba Administracji Skarbowej w Poznaniu otrzymała kompletny wniosek rejestracyjny. Przedsiębiorca zostanie powiadomiony o nadaniu numeru REX oraz dacie rozpoczęcia ważności rejestracji i będzie mógł dokumentować pochodzenie towarów w formie oświadczenia o pochodzeniu, zgodnie z wymogami prawnymi.

CZYTAJ TEŻ: Wyłączność dystrybucyjna w Chinach – czy to się opłaca

Rejestracja ma charakter bezterminowy, ale może zostać cofnięta np. jeżeli zarejestrowany eksporter powiadomił właściwe organy że nie zamierza już wywozić towarów w ramach danego systemu lub gdy umyślnie lub w wyniku zaniedbania sporządza lub przyczynia się do sporządzenia oświadczenia o pochodzeniu, które zawiera nieprawidłowe informacje i prowadzi do nieuprawnionego korzystania z preferencyjnego traktowania taryfowego.

Link do systemu REX jest tutaj:

A link do poradnika o systemie REX tutaj:

Placówka PAIH w Ho Chi Minh

W Wietnamie działa zagraniczne biuro handlowe Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu (PAIH), do której polscy przedsiębiorcy mogą się udać po pomoc na tamtejszym rynku.

– Wchodzące właśnie w życie porozumienie jest przełomowe dla relacji gospodarczych UE z krajami trzecimi. To druga, po Singapurze, umowa liberalizująca wymianę towarową z państwem będącym członkiem ASEAN. Wraz z wejściem w życie porozumienia Wietnam zniesie 65 proc. ceł przywozowych na towary z UE. Pozostałe będą stopniowo eliminowane przez 10 lat – mówi Piotr Harasimowicz, kierownik zagranicznego biura handlowego PAIH w Ho Chi Minh.

CZYTAJ TEŻ: Handel z Singapurem będzie łatwiejszy

Jak tłumaczy, umowa oferuje firmom po obu stronach więcej możliwości poprzez usunięcie taryf celnych, ograniczenie barier regulacyjnych i biurokracji, zapewnienie ochrony oznaczeń geograficznych, otwarcie usług i rynku zamówień publicznych, a także gwarancję, że uzgodnione zasady są wykonalne. Szef wietnamskiego biura PAIH wyjaśnia, że największe korzyści z liberalizacji handlu odniosą sektory farmaceutyczny, rolno-spożywczy, maszynowy i motoryzacyjny.

CZYTAJ TEŻ: Kenia to brama Afryki – co i jak tam sprzedawać?

– Niemal połowa produktów farmaceutycznych pochodząca z UE będzie zwolniona z ośmioprocentowych ceł zaraz po wejściu w życie umowy, reszta po 7 latach. Z kolei cła na wołowinę zostaną wyeliminowane po 3 latach. Na produkty mleczarskie maksymalnie po 5 latach, a na przetwory spożywcze po upływie 7 lat. Dość mocno obciążony (stawki sięgające 48-50 proc.) handel winami i napojami spirytusowymi nie będzie podlegał opodatkowaniu po 7 latach od wprowadzenia w życie porozumienia. Na piwo przyjdzie pora po 10 latach. Co ważne, wraz z wejściem w życie umowy prawie wszystkie maszyny i urządzenia będą zwolnione z 35-procentowych ceł. Do zera zejdzie też bardzo wysoka 78-procentowa stawka na samochody – wylicza Piotr Harasimowicz.