Pracownikami samorządowymi są osoby zatrudnione w urzędach marszałkowskich oraz wojewódzkich samorządowych jednostkach organizacyjnych, starostwach powiatowych oraz powiatowych jednostkach organizacyjnych, urzędach gmin, jednostkach pomocniczych gmin, gminnych jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych, biurach (ich odpowiednikach) związków jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządowych zakładów budżetowych utworzonych przez te związki, biurach (ich odpowiednikach) jednostek administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego. Tak stanowi art. 2 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1202).
Oprócz wynagrodzenia zasadniczego osobom tym przysługują dodatki do wynagrodzenia. Mogą być one obligatoryjne lub fakultatywne. Takim dobrowolnym, o którego przyznaniu i wysokości decyduje pracodawca, jest dodatek specjalny (uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu z 11 grudnia 2013 r., 23/64/13). Pracownik może go otrzymać w związku z okresowym zwiększeniem jego obowiązków służbowych lub powierzeniem dodatkowych zadań (art. 36 ust. 5 ustawy o pracownikach samorządowych). Warunki i sposób przyznawania tego dodatku reguluje pracodawca samorządowy w regulaminie wynagradzania pracowników.
Przyznanie pracownikowi dodatku specjalnego nie zależy od podstawy jego zatrudnienia. RIO w Katowicach w wyjaśnieniach z 27 kwietnia 2011 r. (WA-0250/10/11) wskazała, że dodatek specjalny pracodawca samorządowy może przyznać pracownikom niezależnie od podstawy ich zatrudnienia. Oznacza to, że otrzyma go zarówno pracownik samorządowy zatrudniony na umowę o pracę, jak i z wyboru lub powołania (np. zastępca wójta). Przesłanką jego otrzymania jest wyłącznie zwiększenie obowiązków służbowych lub powierzenie dodatkowych zadań.
—dr Anna Ryl
