Problem ten, zwany „luką płacową", był analizowany w wielu badaniach i występuje na całym świecie - informuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Zgodnie z najnowszą prognozą GUS, wskaźnik luki płacowej zgodny z metodologią Eurostatu za rok 2016 wyniósł 7,2 proc. tj. o 0,5 pp. niższy, niż w 2014 r.
Według danych Eurostatu (2014), Polskę charakteryzuje jedna z najniższych wartości luki płacowej w Unii Europejskiej - różnica w zarobkach wynosi bowiem 7,7 proc. na niekorzyść kobiet, podczas gdy średnia unijna to 16,7 proc. (różnica średniej stawki godzinowej brutto w całej gospodarce). Im wyższe stanowisko – tym odnotowuje się większe różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn - na stanowiskach managerskich różnica ta wynosi w Polsce 27,7 proc. tj. o 4,3 pp. więcej od średniej unijnej.
Przyczyny nierówności płacowych
Luka płacowa jest zjawiskiem złożonym, bo wynika z współwystępowania wielu czynników wpływających na sytuację kobiet i mężczyzn na rynku pracy. Są wśród nich różnice obiektywne, takie jak odmienne wykształcenie, doświadczenie zawodowe, czy wykonywany zawód. Są również czynniki, na które pracownicy mają mniejszy wpływ - takie jak segregacja na rynku pracy, czy długość stażu pracy wynikająca z wykonywanych ról społecznych. Wpływ na niższe wynagrodzenia kobiet ma również ich niższa samoocena - Polki źle oceniają swoje możliwości znalezienia pracy i mają mniejsze oczekiwania finansowe od mężczyzn. Zarówno w grupie młodych pracowników (bezrobotni absolwenci do 30 r.ż.), jak i wśród pozostałych bezrobotnych oczekiwania finansowe kobiet są mniejsze odpowiednio o 303 zł oraz o 366 zł.
W wielu podmiotach na bieżąco monitoruje się średnie wynagrodzenia w odniesieniu do poszczególnych grup pracowników. Punktem odniesienia jest zazwyczaj średnia dla całego podmiotu lub konkretnego działu.
Nie negując takiego podejścia, MRPiPS proponuje oszacowanie tzw. „skorygowanej luki płacowej", w ramach której porównuje się płace pracowników z uwzględnieniem takich cech jak: płeć, wiek, wykształcenie, zajmowane stanowisko, wymiar czasu pracy oraz staż pracy.
Zbadaj płace u siebie
- Zagwarantowanie równej płacy za tę samą pracę lub pracę tej samej wartości jest nie tylko prawnym obowiązkiem każdego pracodawcy, ale też niesie ze sobą wiele korzyści - jest wyrazem tworzenia atrakcyjnych stanowisk pracy, które przyciągają najbardziej utalentowane osoby oraz dają motywację dotychczasowym pracownikom. To przekłada się z kolei na zwiększenie konkurencyjności danego pracodawcy - wskazuje MRPiPS.
Aby ułatwić pracodawcom zweryfikowanie, czy za taką samą pracę wynagradzają w równy sposób, MRPiPS przygotowało aplikację komputerową „Równość płac", pozwalającą w łatwy sposób oszacować różnice w wynagrodzeniach pracowników, z uwzględnieniem ich płci, wieku wykształcenia oraz innych wybranych cech.
Aplikacja dostępna jest bezpłatnie. Ma pomóc wszystkim, którzy zatrudniają pracowników, w kształtowaniu świadomej i niedyskryminującej ze względu na płeć polityki płacowej.
Pakiet startowy aplikacji „Równość płac” do pobrania
Pakiet zawiera:
- plik „Instaluj”, który uruchomi aplikację;
- plik „Instrukcja”, który wyjaśnia techniczne aspekty korzystania z aplikacji oraz pomaga zinterpretować uzyskane wyniki;
- plik „FAQ”, który stanowi zbiór najczęściej zadawanych pytań i odpowiedzi na pytania związane z użytkowaniem aplikacji;
- plik „Przykładowe dane”, który zawiera przykładowe dane do wprowadzenia do aplikacji – pomogą przygotować dane o pracownikach;
- plik „Lista sprawdzająca”, która pomoże w prawidłowym użytkowaniu aplikacji.
Uwaga: dla prawidłowego działania aplikacji na systemie Windows XP konieczne jest zainstalowanie dodatkowych bibliotek dostarczonych przez Microsoft – do pobrania tutaj
[1] Zgodnie z najnowszą prognozą GUS, wskaźnik luki płacowej zgodny z metodologią Eurostatu za rok 2016 wyniósł 7,2 proc. tj. o 0,5 pp. niższy, niż w 2014 r.
[2] Dane za 2014 r., materiał prasowy Eurostatu 38/2017 pt. Women in maganerial positions, http://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/7896990/3-06032017-AP-EN.pdf/ba0b2ea3-f9ee-4561-8bb8-e6c803c24081
[3] Potwierdzają to m.in. Badania Ankietowe Rynku Pracy, przeprowadzane przez Narodowy Bank Polski, różne lata
[4] Opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie BKL Badanie Ludności 2010 – 2015
