W ostatnim czasie organy podatkowe prezentują przychylny pogląd, twierdząc, że po stronie pracownika nie powstaje przychód, w związku z jego udziałem w wycieczce zorganizowanej i sfinansowanej przez pracodawcę ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (zfss). Argument decydujący o braku przychodu u pracownika stanowi cel wycieczki. Jeżeli celem wycieczki (poza walorami krajoznawczymi), jest również integracja pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy, wówczas uznaje się, że zatrudnieni nie uzyskują przychodu z nieodpłatnych świadczeń. Ważne jest jeszcze to, aby każdy z uprawnionych do skorzystania ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych miał prawo (możliwość) wzięcia udziału w takim wyjeździe.

Po wyroku TK zmiany na korzyść

Przegląd stanowisk organów podatkowych, dotyczących wycieczek dla pracowników finansowanych w całości lub w części przez pracodawcę ze środków zfśs pokazuje, że organy podatkowe oceniając, czy pracownik osiąga przychód ze stosunku pracy w postaci nieodpłatnych świadczeń, odnoszą się głównie do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. (K 7/13). W orzeczeniu tym TK wskazał, że za przychód pracownika mogą być uznane tylko świadczenia, które:

- po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),

- po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,

- po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, obiektywne kryterium – wystąpienia po stronie pracownika przysporzenia majątkowego (korzyści) – nie jest spełnione, gdy pracodawca proponuje swoim pracownikom udział w spotkaniach integracyjnych, choćby organizowanych poza miejscem pracy (imprezy wyjazdowe). W tym przypadku, nawet jeśli pracownik uczestniczy w spotkaniu dobrowolnie, to po jego stronie nie pojawia się jakakolwiek korzyść, choćby w postaci zaoszczędzenia wydatku.

Integracja przede wszystkim

Jeżeli celem zorganizowanej wycieczki jest również integracja załogi, wówczas mamy do czynienia ze świadczeniem ponoszonym de facto także w interesie pracodawcy. To z kolei stanowi argument przemawiający za brakiem przychodu do opodatkowania po stronie pracownika. Potwierdza to np. interpretacja z 24 października 2017 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skar- bowej (0115-KDIT2-2.4011. 273.2017.1.IL). Czytamy w niej, że udział pracowników w wycieczce sfinansowanej w części z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, która będzie miała na celu zintegrowanie pracowników oraz umożliwienie aktywnego wypoczynku, co pozytywnie wpłynie na wzajemne relacje i efektywność pracy, nie będzie stanowić dla nich przysporzenia majątkowego, a tym samym nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. W konsekwencji, po stronie pracowników nie powstanie przychód ze stosunku pracy na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, który przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy, zgodnie z art. 31 wymienionej ustawy, wnioskodawca miałby obowiązek doliczać do pozostałych przychodów pracowników.

Podobne stanowisko zaprezentował Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w inter- pretacji z 20 września 2017 r. (0113-KDIPT2-2.4011.254. 2017.1.ACZ). Tu z kolei wskazano, że jeśli wnioskodawca zorganizuje wycieczkę turystyczno-krajoznawczą dla pracowników oraz osób uprawnionych (rodzin pracowników), mającą na celu polepszenie współpracy między pracownikami, której koszt będzie dofinansowany ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (zfśs), to po stronie pracowników oraz osób uprawnionych (rodzin pracowników) nie wystąpi przychód ze stosunku pracy na podstawie art. 12 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT z tytułu nieodpłatnego świadczenia i nie zostaną oni obciążeni podatkiem dochodowym od części, w jakiej wnioskodawca pokryje koszty wycieczki. W konsekwencji na wnioskodawcy, jako płatniku, nie będzie ciążył obowiązek potrącenia zaliczek na podatek dochodowy na podstawie art. 31 ust. 1 ustawy o PIT.

Nie wszyscy korzystają w równym stopniu

Warto zwrócić jeszcze uwagę na inną istotną kwestię. To, że pracownik deklaruje chęć udziału i bierze udział w wycieczce, która jest dostępna dla wszystkich pracowników, nie oznacza, że każdy zatrudniony skorzysta w równym stopniu ze wszystkich zapewnianych w czasie wycieczki usług i produktów. Jak wiadomo, przychodem pracownika mogą być świadczenia faktycznie przez niego otrzymane (uzyskane) a nie takie, które na niego „przypadają", np. w wyniku kalkulacji jednostkowego kosztu uczestnictwa. Zatem nawet jeśli pracodawca korzysta z usług biura turystycznego, które podaje kalkulację kosztów wycieczki na jednego pracownika (koszt udziału pracownika jest znany), nie oznacza to jeszcze, że ta kwota stanowi dla pracownika przychód. Opodatkowaniu mogą podlegać tylko takie nieodpłatne świadczenia, których wartość jest indywidualnie znana i które pracownik faktycznie otrzymał. A zatem pracodawca nie powinien ustalać przychodu pracownika poprzez podzielenie łącznych kosztów poniesionych na organizację wycieczki przez liczbę osób, które wzięły udział w wyjeździe. Tak wynika m.in. z interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 lipca 2017 r. (0115-KDIT2-2.4011. 117.2017.1.NPR).

Limit można wykorzystać inaczej

Skoro przy zorganizowaniu i sfinansowaniu wycieczki ze środków zfśs, której celem jest także integracja załogi, u pracowników nie powstaje przychód, to nie stosujemy w tych okolicznościach zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT. Przepis ten zwalnia z podatku wartość otrzymanych przez pracownika, w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zfśs lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Limit tego zwolnienia można zatem wykorzystać na inne (poza wycieczką) świadczenia przewidziane przepisami ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, które można zwolnić od podatku.

Zdaniem autorki

Bożena Nowicka doradca podatkowy w DORADCA Zespół Doradców Finansowo-Księgowych Sp. z o.o. w Lublinie

W ciągu ostatnich dwóch lat organy podatkowe wydały wiele pozytywnych interpretacji, dotyczących braku przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń u pracownika w związku z jego udziałem w wycieczce zorganizowanej i sfinansowanej (w całości lub w części) przez pracodawcę ze środków zfśs. Trzeba jednak podkreślić, że organy podatkowe wydają interpretacje pozytywne, ale w większości przypadków warunkowo. Zastrzegają bowiem, że przychód po stronie pracownika nie powstanie pod warunkiem, że celem organizowanej wycieczki jest integracja załogi. W takich bowiem okolicznościach, w świetle orzeczenia TK z 18 lipca 2014 r., mamy do czynienia z tzw. świadczeniem ponoszonym w interesie pracodawcy, a nie pracownika. Aby wyeliminować ryzyko podatkowe w tym obszarze, warto zadbać o stosowne postanowienia już na etapie planowania i organizacji wycieczki. Pracodawca, organizując wycieczkę dla pracowników, powinien przypilnować, aby we wszelkich umowach, pismach i ogłoszeniach, kierowanych do pracowników, zamieścić zapisy wskazujące nie tylko na krajoznawczy, ale przede wszystkim na integracyjny cel organizowanej wycieczki. Integracja pracowników na wycieczce niewątpliwie będzie miała wpływ na polepszenie atmosfery w pracy, a w konsekwencji na zwiększenie jej wydajności oraz jakości.

Tworzymy portret księgowych

Z okazji 110-lecia działalności organizacji księgowych na ziemiach polskich Zarząd Główny SKwP ogłosił rok 2017 „Rokiem Księgowego". Przeprowadzane jest również ogólnopolskie badanie „Portret księgowego 2017", które obejmuje dwie ankiety: „Księgowi oczami przedsiębiorców" i „Autoportret księgowych". Wstępne wyniki badań zostały zaprezentowane podczas 2 Kongresu Polskiej Rachunkowości „Rachunkowość – wizja przyszłości". Do tej pory odpowiedzi udzieliło ponad 2 300 księgowych i ok. 300 przedsiębiorców.

Bardzo prosimy wszystkie osoby, które jeszcze nie wypełniły ankiet, o wyrażenie swoich poglądów do 15 grudnia 2017 r. Będziemy również zobowiązani za ich rozpowszechnienie wśród zaprzyjaźnionych przedsiębiorców i księgowych.

Ankiety są dostępne na stronie www.skwp.pl