Zasadą jest, iż za czas przestoju pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, pod warunkiem że pozostawał on w faktycznej gotowości do pracy. [b]Sąd Najwyższy uznał, że samo bierne oczekiwanie na wezwanie pracodawcy do świadczenia pracy nie uzasadnia prawa do wynagrodzenia za przestój (wyrok z 23 października 2006 r., I PK 110/06). [/b]

Jeżeli przerwy w pracy są krótkie, uznaje się, że pracownik powinien pozostawać w zakładzie pracy albo w innym miejscu, w którym praca ma być wykonywana. W przypadku dłuższego okresu pracownik nie ma obowiązku pozostawać w miejscu świadczenia pracy. Wystarczy, że poinformuje pracodawcę o swoim miejscu pobytu i będzie możliwość skontaktowania się z nim np. za pomocą telefonu komórkowego.

[srodtytul]Czasem za darmo...[/srodtytul]

Od zasady wynagradzania pracowników za czas przestoju ustawa przewiduje wyjątek w stosunku do pracowników zatrudnionych przy pracach uzależnionych od warunków atmosferycznych, np. w budownictwie czy rolnictwie. Wówczas w razie przestoju spowodowanego warunkami atmosferycznymi zasadą jest, że pracownikowi prawo do wynagrodzenia nie będzie przysługiwało. Pracownik otrzyma wynagrodzenie tylko w dwóch przypadkach:

- układ zbiorowy pracy lub regulamin wynagradzania będzie przewidywał, iż pracownikowi przysługuje w takiej sytuacji wynagrodzenie,

- na czas przestoju zostanie powierzona pracownikowi inna praca.

[srodtytul]... inaczej pieniądze według zaszeregowania[/srodtytul]

Zgodnie z kodeksem pracy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określone stawką godzinową lub miesięczną. Jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagrodzenia – 60 proc. wynagrodzenia. Jeżeli tak ustalona kwota byłaby niższa od minimalnego wynagrodzenia, to pracodawca jest zobowiązany wypłacić wynagrodzenie w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. [b]Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego (uchw. z 30 grudnia 1986 r., III PZP 42/86) wynagrodzenie za czas przestoju obejmuje także dodatek funkcyjny.[/b]

[srodtytul]Powierzenie innych zadań[/srodtytul]

Pracodawca na czas przestoju może powierzyć pracownikowi inną pracę. Pracownik jest co do zasady zobowiązany ją podjąć. Może odmówić tylko wtedy, gdy dana praca jest dla niego niedozwolona lub nieodpowiednia, biorąc pod uwagę stan zdrowia zatrudnionego lub jego kwalifikacje. Pracownik, który posiada wysokie kwalifikacje, może odmówić wykonania pracy, która nie wymaga żadnych kwalifikacji. [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=76037]Kodeks pracy[/link] nie określa formy, w jakiej powinno zostać wydane polecenie wykonania pracy. Może ono zatem mieć także formę ustną.

[i]Autorka jest adwokatem współpracującym z Deloitte Legal[/i]

[ramka][b]Czas przestoju[/b]

Przestój nie został zdefiniowany w kodeksie pracy. W doktrynie za przestój uznaje się przerwę w wykonywaniu pracy, która nie była zaplanowana i ma charakter przejściowy, a została spowodowana nieprawidłowościami w funkcjonowaniu zakładu.

Nie ma przy tym znaczenia, czy była wynikiem okoliczności zawinionych przez pracodawcę (np. niewłaściwa organizacja pracy) czy też od niego całkowicie niezależnych (np. awaria maszyn).

W doktrynie podnosi się, że przeszkody w funkcjonowaniu zakładu powinny mieć charakter organizacyjny lub techniczny. [b]Zdaniem Sądu Najwyższego nie ma natomiast charakteru przestoju przerwa w pracy, która została spowodowana przyczynami o charakterze gospodarczym, np. ograniczeniem produkcji spowodowanym zmniejszeniem popytu na wyroby (uchwała SN z 16 października 1992 r., I PZP 58/92).[/b] [/ramka]

[ramka][b]Uwaga [/b]

Pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie, jeżeli przestój nastąpił z jego winy. [/ramka]