Prawo pracy przewiduje dla pracodawcy kilka możliwości zmniejszenia puli wynagrodzeń.

[b]Podstawową jest oczywiście tzw. wypowiedzenie zmieniające, czyli zmiana warunków płacy i pracy.[/b] Szkopuł w tym, że tę procedurę trzeba przeprowadzać indywidualnie, co w większych firmach może być kłopotliwe. Firma w każdej chwili może zaproponować pracownikowi nowe wynagrodzenie. Nie może to być jednak sucha informacja, że od następnego miesiąca płaca będzie mniejsza. Pracodawca musi na piśmie określić nowe warunki, w tym wypadku nową wysokość zarobków.

Do wypowiedzenia zmieniającego stosuje się inne przepisy niż do wypowiedzenia definitywnego. Chodzi m.in. o wymóg konsultacji zmiany warunków płacy z reprezentującą pracownika organizacją związkową.

Pracownik nie ma obowiązku udzielenia natychmiastowej odpowiedzi na zaproponowane warunki. Do upływu połowy przysługującego mu okresu wypowiedzenia ma możliwość odmowy ich przyjęcia. Pracodawca musi pouczyć go, ile ma czasu na odmowę, w przeciwnym razie zainteresowany będzie mógł zająć stanowisko do końca okresu wypowiedzenia, który jest zależny od zakładowego stażu pracy. Jeśli odmówi przyjęcia propozycji nowych płac, to wypowiedzenie zmieniające przekształca się w wypowiedzenie definitywne. Jeśli zaś zatrudniony nie poinformuje pracodawcy o odmowie, to po upływie okresu wypowiedzenia podejmie pracę na nowych warunkach.

Oczywiście nową, niższą płacę strony mogą swobodnie negocjować, a jeśli dojdą do porozumienia, to wystarczy aneks do podpisanej wcześniej umowy o pracę odnoszący się bezpośrednio do zasad wynagradzania. Często negocjacje poprzedzają wypowiedzenie zmieniające, do którego dochodzi, jeżeli firma i pracownik nie uzgodnią skali obniżki płac.

[srodtytul]Oszczędność zbiorowa[/srodtytul]

Mali pracodawcy zatrudniający mniej niż 20 pracowników lub ci, u których nie został podpisany układ zbiorowy, mogą zawierać z załogą porozumienie o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia niż te, które wynikają z zawartych umów o pracę. O tym, jak długo takie porozumienie będzie obowiązywało i wypłata jakiej części wynagrodzenia będzie zawieszona, decydują wspólnie obie strony.

Załogę w negocjacjach reprezentują związki, a tam, gdzie ich nie ma – przedstawiciele załogi wyłonieni w sposób przyjęty w danej firmie.

To, jakie elementy płac zostaną czasowo wstrzymane, zależy od kondycji finansowej danego przedsiębiorstwa. Nie ma przeszkód, by w porozumieniu zmniejszona została wysokość premii, dodatków do wynagrodzenia, dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych (pakietów medycznych). Zawieszenie tych świadczeń może obowiązywać maksymalnie przez trzy lata.

[srodtytul]Prawa zawieszone[/srodtytul]

Zawieszeniu w drodze porozumienia z załogą mogą także podlegać (na podstawie art. 91 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=76037]kodeksu pracy[/link]) przepisy prawa pracy, które przyznają zatrudnionym świadczenia pieniężne. Nie oznacza to jednak, że pracodawca w uzgodnieniu z załogą może zawiesić stosowanie ustaw czy rozporządzeń określających zasady wynagradzania.

Taka możliwość dotyczy układów i porozumień zbiorowych, regulaminów, statutów itp. Tak samo jak w wypadku zawieszenia warunków zatrudnienia wynikających z umowy o pracę czasowe zawieszenie przepisów prawa pracy w firmie może trwać maksymalnie trzy lata.

[i]Masz pytanie, wyślij e-mail do autora: [mail=t.zalewski@rp.pl]t.zalewski@rp.pl[/mail][/i]

[ramka][b]Jak podważyć zmianę warunków [/b]

- Pracownik może się odwołać od wypowiedzenia zmieniającego do sądu pracy. Z powództwem o uznanie wypowiedzenia za nieuzasadnione lub niezgodne z prawem należy wystąpić w ciągu siedmiu dni od doręczenia.

- Skierowanie sprawy do sądu nie jest tożsame z odmową przyjęcia nowych warunków, skutkującą przekształceniem wypowiedzenia zmieniającego w definitywne.

- Jeśli w okresie wypowiedzenia sprawa nie zostanie prawomocnie rozstrzygnięta przez sąd, to po upływie okresu wypowiedzenia zatrudniony powinien przystąpić do pracy na nowych warunkach. Jeśli sąd przyzna zainteresowanemu rację i stwierdzi, że wypowiedzenie było niezasadne, to otrzyma on wyrównanie wynagrodzenia.[/ramka]