Pracownica w tym roku rozwiązała umowę o pracę za porozumieniem stron, a 2 kwietnia 2008 r. mija jej 25 lat pracy. Czy należy jej się nagroda jubileuszowa?

Jeżeli czytelniczka nie przechodzi na emeryturę lub rentę, to nie ma szans na nagrodę na podstawie przepisu umożliwiającego wcześniejszą jej wypłatę. Stosunek pracy nie został przecież rozwiązany w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Nauczycielka w szkole podstawowej w 2008 r. spodziewa się dostać jubileuszówkę za 20-lecie pracy. W jaki sposób obliczyć tę nagrodę? Czy roczny urlop zdrowotny zalicza się do stażu?

Nauczyciel otrzymuje nagrodę jubileuszową za 20 lat pracy w wysokości 75 proc. wynagrodzenia miesięcznego (art. 47 ust. 1 Karty nauczyciela; DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm.). Zgodnie z § 3 rozporządzenia ministra edukacji narodowej i sportu z 30 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających nauczyciela do nagrody jubileuszowej oraz szczegółowych zasad jej obliczania i wypłacania (DzU nr 128, poz. 1418) podstawę obliczenia nagrody stanowi wynagrodzenie miesięczne przysługujące nauczycielowi w dniu nabycia prawa do nagrody, a jeżeli jest to dla nauczyciela korzystniejsze, to wynagrodzenie przysługujące mu w dniu jej wypłaty. Nagrodę oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, tj. określonych w rozporządzeniu MENiS z 24 czerwca 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczycieli (DzU nr 71, poz. 737 ze zm.). Do okresu pracy uprawniającego nauczyciela do nagrody jubileuszowej zalicza się okresy zatrudnienia, czyli pozostawania w stosunku pracy. Tym samym okres urlopu dla poratowania zdrowia (art. 73 Karty nauczyciela), jako udzielany w trakcie zatrudnienia, jest uwzględniany do stażu pracy warunkującego nabycie prawa do jubileuszówki.

Nauczycielka w latach 1976 – 1978 pracowała w dwóch szkołach, od sierpnia 1978 r. do marca 2008 r. w jednej. W każdej z tych placówek była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy. W ostatnim miejscu pracy dwukrotnie korzystała z urlopu bezpłatnego, łącznie cztery lata i cztery miesiące i w tym czasie podjęła pracę w innej szkole na pół etatu. W lutym 2008 r. po zakończeniu urlopu bezpłatnego powróciła do szkoły i 1 marca 2008 r. złożyła podanie o rozwiązanie stosunku pracy i skierowanie na wcześniejszą emeryturę nauczycielską. Do dnia ustania stosunku pracy okres, od którego zależą uprawnienia pracownicze, wyniósł 28 lat 8 miesięcy i 20 dni. Do dokumentów dołączyła świadectwo pracy ze szkoły, w której pracowała na pół etatu, wnosząc o wypłatę nagrody za 30 lat. Dyrektor odmówił jubileuszówki za 30 lat pracy. Czy miał rację?

Dyrektor miał rację. Zgodnie z § 1 ust. 2 rozporządzenia ministra edukacji narodowej i sportu z 30 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustania okresów pracy i innych okresów uprawniających nauczyciela do nagrody jubileuszowej oraz szczegółowych zasad jej obliczania i wypłacania (DzU nr 128, poz. 1418 ze zm.) w razie równoczesnego pozostawania w więcej niż jednym stosunku pracy do okresu pracy uprawniającego do nagrody zalicza się jeden z tych okresów.

Nauczyciel z dotychczasowym 16-letnim stażem pracy złożył w listopadzie ub.r. dokumenty poświadczające jego pracę w gospodarstwie rolnym rodziców jako robotnik. Na mocy ustawy z 20 lipca 1990 r. zostało mu zaliczone sześć lat. Obecnie ma 22-letni staż pracy. Czy przysługuje mu nagroda jubileuszowa za 20 lat pracy, mimo że udokumentował ją z ponaddwuletnim opóźnieniem?

Roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia, kiedy roszczenie stało się wymagalne. Dotyczy to również nagrody jubileuszowej. Gdyby upłynęły pełne trzy lata, to od następnego dnia trzyletniego okresu pracownik straciłby nagrodę. Skoro jednak taki okres nie minął, to pracodawca musi mu wypłacić jubileuszówkę.

Czy pracę na gospodarstwie rolnym rodziców zalicza się do nagrody jubileuszowej po ukończeniu 16 roku życia a przed podjęciem pierwszej pracy? Pracownik urodził się październiku 1959 r., pracował w gospodarstwie rolnym rodziców od października 1975 r. do 11 sierpnia 1980 r. Matka miała grunt o pow. 2,1307 ha, ojciec o pow. 0,6053 ha w jednej miejscowości, co zostało potwierdzone przez wydział geodezji starostwa powiatowego. Ma też zeznania dwóch świadków o okresie swojej pracy potwierdzone przez urząd miejski oraz zaświadczenie o zameldowaniu przy rodzicach. Grunt notarialnie przejął tylko od ojca w 1988 r. Czy firma ma przyjąć dokumenty o zaliczenie mu tego okresu pracy do nagrody jubileuszowej?

Tu trzeba odwołać się do art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (DzU nr 54, poz. 310). Jeśli przepisy bądź postanowienia układu lub porozumienia zbiorowego przewidują wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze wynikające ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia u innego pracodawcy, do stażu tego wlicza się pracownikowi także przypadające przed 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie prowadzonym przez rodziców lub teściów i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub ze współmałżonkiem.

Przepis ten stanowi, że pracownik, który przed 1 stycznia 1983 r. ukończył 16 lat i pracował w gospodarstwie rolnym rodziców, jeśli następnie przejął je po rodzicach lub przejął gospodarstwo teściów i zaczął je prowadzić sam lub ze współmałżonkiem, ma prawo do zaliczenia okresu pracy w gospodarstwie rodziców do stażu pracy, od którego zależą jego uprawnienia pracownicze. Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy. W wyroku z 30 stycznia 2003 r. (II SA 613/00) stwierdził, że art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy uzależnia zaliczenie tego okresu od spełnienia dwóch warunków:

1) objęcia gospodarstwa, tj. gospodarstwa rodziców lub teściów,

2) rozpoczęcia jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem.

Nagroda jubileuszowa nie jest świadczeniem powszechnym i nie jest naliczana i wypłacana w jednakowy sposób i w jednakowej wysokości u wszystkich pracodawców. O częstotliwości jej wypłaty decyduje pracodawca na podstawie obowiązujących u niego przepisów o wynagradzaniu pracowników.

Pracy w gospodarstwie rolnym pracownik może dowieść poprzez zeznania świadków. W każdym jednak wypadku prawo do jubileuszówki ustala pracodawca i on ocenia przedstawione dowody, a więc również ocenia wiarygodność zeznań świadków.

Pracownikowi administracji samorządowej 7 września 2008 r. mija 45 lat pracy. Jest już uprawniony do przejścia na emeryturę. Czy w razie przejścia na nią przed 7 września, np. od 1 kwietnia 2008 r. otrzyma nagrodę jubileuszową, czy powinien pracować do 7 września?

Tu trzeba zastosować § 12 ust. 8 rozporządzenia Rady Ministrów z 2 sierpnia 2005 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w urzędach gmin, starostwach powiatowych i urzędach marszałkowskich (DzU nr 146, poz. 1223 ze zm.). W razie ustania stosunku pracy w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę pracownikowi, któremu do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy, wypłaca się ją w dniu rozwiązania stosunku pracy. Nie ma zatem przeszkód, aby czytelnik przechodząc po 1 kwietnia 2008 r. uzyskał to świadczenie.