Niekiedy po zakończeniu roku okazuje się, że przedsiębiorcy nie udało się osiągnąć marżowości na poziomie rynkowym w transakcji z podmiotem powiązanym. Aby dostosować ceny transferowe do odpowiedniej wysokości, strony przeprowadzają w takich sytuacjach tzw. korekty dochodowości. Warto się zastanowić czy korekty te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Czytaj także:

Korekta dochodowości nie ma wpływu na VAT - interpretacja podatkowa

Zdanie ministerstwa...

W opublikowanym projekcie Objaśnień Podatkowych w Zakresie Cen Transferowych, Ministerstwo Finansów zwróciło uwagę, że: „wyboru rodzaju dokumentu księgowego należy dokonać indywidualnie dla danego przypadku, (...) z uwzględnieniem przepisów wynikających z innych aktów prawnych, w szczególności ustawy o VAT".

MF wskazuje zatem, że sposób udokumentowania korekty cen transferowych zależy od klasyfikacji tego zdarzenia według przepisów o VAT. Przedsiębiorca musi zatem odpowiedzieć sobie na pytanie, czy przeprowadzana przez niego korekta dochodowości podlega opodatkowaniu VAT.

Kwestia ujmowania korekt cen transferowych na potrzeby VAT budzi istotne wątpliwości interpretacyjne. Ustawa o VAT nie zawiera bowiem żadnych szczególnych regulacji w tym zakresie.

Wskazówek dotyczących rozliczania korekt cen transferowych na potrzeby VAT dostarczają interpretacje indywidualne oraz dokumenty z prac Komisji Europejskiej w tym temacie. Płynące z nich wnioski nie dają jednak jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy i w jaki sposób ujmować korekty cen transferowych w konkretnych przypadkach. Potencjalnie, takie czynności mogą być traktowane jako:

a) wykonane poza zakresem VAT,

b) objęta VAT korekta cen wcześniejszych transakcji,

c) odrębna transakcja podlegająca opodatkowaniu VAT.

...i dyrektora KIS

Ze znacznej większości interpretacji indywidualnych płynie wniosek, że korekty cen transferowych pozostają poza zakresem VAT. Takie zdanie wyraził np. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w niedawnej interpretacji indywidualnej z 26 lutego 2021 r. (0114-KDIP4-2.4012.660.2020.2.AS). We wniosku podatnik wskazał, że w realizowanej przez niego transakcji z podmiotem powiązanym ustalone wysokości kosztów i zyskowności są danymi prognozowanymi. Ich rzeczywista wartość może więc zostać ustalona dopiero po upływie określonego czasu (gdy będzie znana ich ostateczna wartość). Wówczas, jeżeli dochodowość nie mieści się w przedziale rynkowym, to strony uiszczają opłaty wyrównawcze w celu doprowadzenia jej wysokości do poziomu rynkowego. Dyrektor KIS uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, według którego w opisanej sprawie płatności wyrównawcze nie są wpływają na rozliczenia VAT spółki.

Na podstawie analizy uzasadnień wydawanych interpretacji można twierdzić, że korekta cen transferowych:

- pozostaje poza zakresem VAT – jeśli odnosi się do całego wyniku rentowności osiągniętego w danym okresie, nie dotyczy konkretnych dostaw/świadczeń dokonywanych pomiędzy podmiotami powiązanymi (tj. nie odnosi się do konkretnych faktur, poszczególnych pozycji tych faktur czy też cen pierwotnie stosowanych) oraz nie wiąże się ze świadczeniem jakichkolwiek usług lub dostawami jakichkolwiek towarów pomiędzy stronami transakcji.

Wnioski te potwierdza m.in. przytoczona już interpretacja z 26 lutego 2021 r. (0114-KDIP4-2.4012.660.2020.2.AS), a także interpretacje indywidualne z 18 lutego 2021 r. (0111-KDIB3-1.4012.966.2020.2.KO) oraz z 12 lutego 2021 r. (0112-KDIL1-2.4012.610.2020.3.ST).

- powinna być uwzględniona w rozliczeniach VAT – jeżeli odnosi się do konkretnych dostaw/świadczeń zrealizowanych między podmiotami powiązanymi w danym okresie (tj. dotyczy określonych faktur/cen towarów lub usług).

Takie stanowisko zostało wyrażone przykładowo w interpretacjach indywidualnych z 27 lipca 2020 r. (0114-KDIP1-2.4012.156.2020.3.RD) oraz z 3 listopada 2017 r. (0114-KDIP1-1.4012.389.2017.2.RR).

Stanowisko VAT Expert Group

Zagadnienie korekt dochodowości było przedmiotem raportu pt. „Możliwe konsekwencje cen transferowych w zakresie podatku VAT (VEG No 71 REV2)" z 18 kwietnia 2018 r., przygotowanego przez VAT Expert Group (ciało doradcze Komisji Europejskiej przy przygotowywaniu aktów prawnych i innych inicjatyw politycznych w dziedzinie VAT). Zgodnie ze stanowiskiem zaprezentowanym w raporcie, w przypadku transakcji B2B, w których wszystkie strony mają pełne prawo do odliczenia VAT, zalecane jest traktowanie wszystkich rodzajów korekt cen transferowych jako pozostających poza zakresem VAT.

VEG wskazuje w raporcie, że korekta dochodowości nie stanowi ani odrębnej transakcji opodatkowanej VAT, ani nie ma związku z transakcjami przeprowadzonymi w przeszłości (nie jest więc korektą podstawy opodatkowania). Z uwagi na liczbę zmiennych będących przedmiotem analiz cen transferowych, korekty te nie powinny (i ogólnie nie mogą) być w sposób bezpośredni powiązane z przeprowadzaną transakcją. Jeśli nie istnieją ustalenia umowne, które zmieniałyby wynagrodzenie – nawet jeśli można bezpośrednio powiązać korektę dochodowości z konkretną transakcją – to korekta taka powinna być uznana za zdarzenie niepodlegające opodatkowaniu VAT.

Błędna klasyfikacja

W przypadku korekt dochodowości zaległość może powstać, jeżeli organ zakwestionuje ocenę podatnika i uzna, że dana korekta powinna zostać opodatkowana VAT. Jeśli omawiana korekta dotyczyła transakcji krajowej, to może oznaczać to zaniżenie kwoty VAT należnego. Odwrotna sytuacja mogłaby z kolei prowadzić do odmówienia przedsiębiorcy prawa do odliczenia VAT.

Oprócz konieczności uiszczenia kwoty zaległego VAT, przedsiębiorcy powinni w takich przypadkach pamiętać także o odsetkach za zwłokę oraz dodatkowym zobowiązaniu podatkowym (wynoszącym, co do zasady, 30 proc. kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego). Mając świadomość, że korekty dochodowości dotyczą zazwyczaj istotnych kwot, niewłaściwa klasyfikacja ww. korekt na gruncie VAT może okazać się dla przedsiębiorcy bolesną pomyłką.

Podstawa prawna: art. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 685 ze zm.)

Adam Wnuk doradca podatkowy Sendero Tax & Legal

Przyda się własna interpretacja Mimo przeważającej większości interpretacji indywidualnych potwierdzających, że korekta cen transferowych pozostaje poza zakresem VAT, ujmowanie tych korekt na gruncie VAT nadal budzi wątpliwości. Analiza interpretacji indywidualnych i dokumentów dotyczących prac Komisji Europejskiej może dostarczyć pewnych wskazówek, jednak nie daje jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy i w jaki sposób ujmować korekty cen transferowych w konkretnych przypadkach. Należy mieć na uwadze, że interpretacje indywidualne nie dają ochrony prawnej podmiotom, na rzecz których nie zostały wydane. Co więcej, linia interpretacyjna organów podatkowych również bywa zmienna. Dlatego przedsiębiorcy przeprowadzający korekty dochodowości powinni rozważyć uzyskanie własnych interpretacji w tej kwestii.