Piłkarz może zostać uznany za podatnika VAT

W ostatnim czasie piłka nożna zasłynęła na gruncie podatkowym z kilku afer związanych z unikaniem opodatkowania przez znanych piłkarzy. Jak dotychczas zawodnicy biegający po krajowych boiskach nie byli szczególnym zainteresowaniem fiskusa. Może jednak stać się inaczej na skutek wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 października 2017 r. (I FSK 80/16), w którym uznano, że piłkarze mogą posiadać status podatnika VAT. Tym samym, w przypadku kontraktu zawartego z klubem piłkarskim zasadne jest opodatkowanie otrzymywanego przez piłkarza wynagrodzenia podatkiem od towarów i usług według stawki 23 proc.

Chodzi o odpowiedzialność

Aby posiadać status podatnika VAT trzeba wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, która obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Jednak działalnością gospodarczą nie jest działalność wykonywana osobiście, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym ich wykonanie prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wobec osób trzecich. Z reguły umowy zawierane pomiędzy osobami fizycznymi a zleceniodawcami określają wysokość wynagrodzenia oraz sposób wykonywania czynności. Dlatego zasadniczo o opodatkowaniu VAT decyduje to, czy zleceniobiorca odpowiada za wykonywane czynności wobec osób trzecich. Gdyby zleceniobiorca, a w tym przypadku piłkarz, tej odpowiedzialności nie ponosił, to tym samym nie wykonuje on działalności gospodarczej, czyli nie jest podatnikiem VAT.

Kontrowersyjne wnioski sądu

NSA analizując kwestię odpowiedzialności piłkarzy wobec osób trzecich doszedł do niezwykle ciekawych, aczkolwiek kontrowersyjnych wniosków. Zdaniem NSA, wykładnię art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT, w przypadku usług świadczonych przez zawodników na podstawie kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej, należy zawęzić do tej konkretnej usługi świadczonej przez zawodnika. Usługa ta jest ściśle skonkretyzowana w kontrakcie i nie obejmuje sfery organizacyjnej zawodów. Zatem fakt, że klub piłkarski odpowiada wobec osób trzecich za organizację i przebieg zawodów nie oznacza, że klub ponosi również odpowiedzialność wobec osób trzecich za działalność sportową piłkarza. Natomiast aby zakwalifikować daną działalność do działalności zbliżonej do stosunku pracy, czyli do działalności, która nie ma cech niezależności, konieczne jest, aby to zleceniodawca wobec osób trzecich ponosił odpowiedzialność. NSA zauważył, że klub piłkarski ponosi odpowiedzialność wobec osób trzecich za wynik zawodów. W takim przypadku nikt nie ponosi odpowiedzialności, o której mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT. Z pewnością nie ponosi takiej odpowiedzialności wobec osób trzecich klub piłkarski. Zdaniem NSA, przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT nie precyzuje o jaką odpowiedzialność chodzi. Mając na uwadze specyfikę usług, wynikającą z kontraktu piłkarskiego, piłkarz nie ponosi odpowiedzialności materialnej wobec osób trzecich, ale w pewnym sensie ponosi odpowiedzialność sportową za sposób, w jaki zawodnik świadczy usługi piłkarskie. A pośrednio wiąże się to również z ryzykiem ekonomicznym, skoro za udział w meczu zawodnik otrzymuje dodatkowe wynagrodzenie, a wobec słabszej formy może zostać odsunięty od składu. Uwzględniając „odpowiedzialność sportową" piłkarza wobec osób trzecich NSA stwierdził, że posiada on status podatnika VAT.

Zdaniem eksperta

Radosław Żuk, doradca podatkowy, prezes ADN Podatki Sp. z o.o. http://adn.pl/

Wyrok NSA zawiera błędne założenie, że piłkarz ponosi jakąkolwiek odpowiedzialność wobec osób trzecich. Wystarczyłoby bowiem odpowiedzieć na pytanie, czy kibic piłkarski ma wobec piłkarza jakiekolwiek roszczenie z tytułu słabszej postawy sportowej. Kibic co najwyżej może mieć pretensje wobec takiego piłkarza, czy nawet szerzej — do całej drużyny piłkarskiej. Jednak trudno mówić w tym przypadku o odpowiedzialności piłkarza wobec osób trzecich. Tym samym piłkarz nie powinien posiadać statusu podatnika VAT, a więc wystawiane przez niego faktury nie powinny dawać klubowi piłkarskiemu prawa do odliczenia VAT. ?