Polscy przedsiębiorcy, którzy próbują dotrzeć ze swoją ofertą poza granice Polski, często podejmują współpracę z zagranicznymi pośrednikami handlowymi. W takiej sytuacji powstaje pytanie czy wypłacając pośrednikowi wynagrodzenie z tytułu świadczonych usług powinni potrącić podatek u źródła. Odpowiedź na to pytanie jest uzależniona od wielu aspektów. Do niedawna kwestią sporną pozostawało czy wynagrodzenie wypłacane przez polski podmiot pośrednikowi handlowemu, wykonującemu swoje usługi za granicą, jest dochodem osiągniętym na terytorium Polski. W związku z dodaniem z początkiem 2017 r. do ustawy o CIT katalogu dochodów, które uważa się za osiągane na terytorium Polski i wprowadzeniem uregulowania stanowiącego, że dochodem osiągniętym w Polsce jest dochód uzyskany z tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji lub wypłacanych przez osoby prawne mające siedzibę w Polsce, wątpliwość dotycząca kwalifikacji źródła dochodu zagranicznego pośrednika handlowego została wyjaśniona.

Otwarty katalog

Lista usług niematerialnych podlegających opodatkowaniu podatkiem u źródła w Polsce została zawarta w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT, który dotyczy m.in. usług doradczych, badania rynku, a także usług reklamowych. Przepis ten co prawda nie odnosi się wprost do usług pośrednictwa, jednak nakazuje opodatkowanie także usług „o podobnym charakterze" do tych, które są wymienione w tym artykule. Wobec tego, kwalifikując usługi nierezydentów do kategorii usług pośrednictwa handlowego, szczególną uwagę warto zwrócić na rzeczywisty charakter świadczonych przez nich usług. Należy bowiem pamiętać, że prawidłowa ocena usługi jako podlegającej lub niepodlegającej zryczałtowanemu opodatkowaniu w Polsce, jest uzależniona od kształtu umowy zawartej z zagranicznym podmiotem oraz zakresu faktycznie wykonywanych przez niego czynności, a nie jedynie od nazwy samej umowy.

W celu zwiększenia sprzedaży

Za usługi pośrednictwa handlowego organy podatkowe uznają usługi, których celem jest zwiększenie sprzedaży wyrobów/ usług polskiego przedsiębiorcy na obszarze działania pośrednika. Celem takich usług powinno być zapewnienie jak najkorzystniejszych warunków współpracy z przyszłymi klientami i prawidłowego przebiegu dokonywanych transakcji sprzedaży wyrobów polskiego podatnika (tak Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 27 maja 2015 r., IBPBI/2/4510-251/15/MS).

Prowizyjne wynagrodzenie

Zgodnie z definicją słownikową, pośrednictwo jest działalnością określonej osoby mającą na celu porozumienie między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron. Typowym wynagrodzeniem podmiotu świadczącego usługę pośrednictwa jest wynagrodzenie o charakterze prowizyjnym (tak Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 29 września 2016 r., IPPB1/ 4511-849/16-2/EC).

Tak rozumiane usługi pośrednictwa handlowego uznawane są za usługi niepodlegające opodatkowaniu polskim podatkiem u źródła. Jak wskazuje się w ostatnio wydawanych interpretacjach, usług pośrednictwa handlowego nie można zaliczyć do tzw. świadczeń o podobnym charakterze, o których mowa w art. 21 ustawy o CIT. W przeciwieństwie bowiem do wymienionych w tym przepisie usług, np. doradczych, księgowych, badania rynku, czyli usług bezpośrednio obejmujących zobowiązania dwóch podmiotów, usługa pośrednictwa handlowego polega na doprowadzeniu do zawarcia umowy przez zleceniodawcę tej usługi z podmiotem trzecim. Usługi pośrednictwa także bezpośrednio wypełniają inne cele niż usługi wymienione w otwartym katalogu usług określonym w analizowanym przepisie (tak Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 7 października 2016 r., IPPB5/ 4510-751/ 16-2/MK).

podstawa prawna: art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1888 ze zm.)

Zdaniem autora

Przyda się certyfikat rezydencji - Michał Orzoł, doradca podatkowy w KPMG w Polsce, biuro w Gdańsku

Nie zagłębiając się w samą kwestię zgodności pobierania podatku u źródła od wynagrodzeń za usługi niematerialne wykonywane poza Polską z zobowiązaniami Polski podjętymi na forum OECD, za prawidłowe należy uznać stanowisko organów, zgodnie z którym usługi pośrednictwa handlowego uznawane są za usługi niemające podobnego charakteru do usług wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT. Analizując konsekwencje podatkowe wypłaty wynagrodzenia zagranicznemu pośrednikowi, szczególną uwagę należy zwrócić na analizę umowy zawartej z pośrednikiem oraz zakres rzeczywiście realizowanych usług. Częstą praktyką jest bowiem podpisywanie umów zawierających w sobie elementy mieszane, tzn. łączące pośrednictwo handlowe i inne usługi, które same w sobie mogłyby podlegać podatkowi u źródła (np. usługi badania rynku). W takiej sytuacji kluczowa pozostaje ocena czy tego rodzaju dodatkowe usługi są na tyle samodzielne w stosunku do usługi głównej, że uzasadnionym byłoby ich opodatkowanie podatkiem u źródła, czy może są one usługami o charakterze akcesoryjnym względem pośrednictwa, co uzasadniałoby z kolei kwalifikowanie ich tak jak świadczenia dominującego. W tym kontekście, mając na uwadze możliwe rozbieżności w kwalifikowaniu poszczególnych świadczeń usługodawcy, istotne może się okazać uzyskanie certyfikatu rezydencji pośrednika, który wpłynąłby na brak konieczności pobrania podatku u źródła lub pobranie podatku według korzystniejszej stawki wynikającej z danej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.