Firma sprzedaje część towarów wysyłkowo. Jaką datę sprzedaży należy wskazać na fakturze wystawianej, przykładowo, 31 października, jeżeli data wysyłki towarów (tj. przekazania ich firmie kurierskiej) to 4 listopada, natomiast data otrzymania zapłaty – 5 listopada? Kiedy w takim przypadku powstaje obowiązek podatkowy w VAT? – pyta czytelniczka.

Obowiązek podatkowy z tytułu dostaw towarów powstaje, co do zasady, z chwilą dostawy towarów (zob. art. 19a ust. 1 ustawy o VAT), a więc z chwilą przeniesienia na nabywcę prawa do rozporządzania towarem jak właściciel (zob. art. 7 ust. 1 ustawy o VAT).

W związku z takim brzmieniem przepisów istnieją wątpliwości kiedy dochodzi do dostawy towarów, jeżeli towar jest do nabywcy wysyłany za pośrednictwem zewnętrznego przewoźnika.

Dzień wydania towaru nabywcy...

W mojej ocenie w takich przypadkach do dostawy towarów dochodzi z chwilą faktycznego zrealizowania dostawy, tj. przejścia na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru. Uważam przy tym, że jeżeli strony nie ustalą kiedy dochodzi do przejścia na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru (nie ustaliły warunków dostawy), to do faktycznego zrealizowania dostawy (a więc do dostawy towarów) dochodzi z chwilą wydania nabywcy towaru przez przewoźnika. Przyjęcie takiego stanowiska oznaczałoby, że w przedstawionej sytuacji datą dostawy towarów, a w konsekwencji datą powstania obowiązku podatkowego w VAT, jest dzień otrzymania towarów przez nabywcę.

...czy przekazania kurierowi

Odmienne stanowisko zajął NSA w wyroku z 11 marca 2016 r. (I FSK 1612/14), w którym czytamy, że „dla momentu powstania obowiązku podatkowego przy dostawie towarów istotny jest moment wydania towaru przewoźnikowi (kurierowi, operatorowi pocztowemu)". Podobne stanowisko dominuje w wyjaśnieniach organów podatkowych (zob. przykładowo interpretację Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 5 września 2014 r., ITPP1/443-635/14/KM; interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 16 października 2015 r., IBPP3/4512-556/15/EJ oraz interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 29 października 2015 r., IPPP3/4512-733/15-2/KT). Przyjęcie takiego stanowiska oznaczałoby, że w przedstawionej sytuacji datą dokonania dostawy towarów, a w konsekwencji datą powstania obowiązku podatkowego w VAT, jest dzień wysyłki towarów, tj. 4 listopada.

Co należy wpisać

Obecnie obowiązujące przepisy nie przewidują obowiązku umieszczania na fakturach daty sprzedaży. Istnieje natomiast, co do zasady, obowiązek umieszczenia na fakturach daty dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub – w przypadku faktur zaliczkowych – daty otrzymania zapłaty (zob. art. 106e ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT). Tym niemniej dopuszcza się stosowanie na fakturach nazwy „data sprzedaży" zamiast „data dokonania dostawy towarów", „data zakończenia dostawy towarów" albo „data wykonania usługi". Raczej natomiast nie dopuszcza się stosowania nazwy „data sprzedaży" zamiast „data otrzymania zapłaty". W takich sytuacjach jak przedstawiona w treści pytania, można zatem wystawiać faktury z „datą sprzedaży" pamiętając, że określenie to w istocie oznacza „datę dokonania dostawy towarów".

Jak czytamy w interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 22 maja 2014 r. (ILPP2/443-208/14-2/AD), „skoro zawarta na fakturze pozycja – data sprzedaży będzie odpowiadać dacie dokonania lub zakończenia dostawy towaru lub wykonania usług, to faktura wystawiona przez wnioskodawcę zawierająca pozostałe wymagane przepisem art. 106e ustawy dane będzie prawidłowym dokumentem dostawy towarów lub świadczenia usług. Zamienne użycie na fakturze sformułowania – data sprzedaży – odpowiadające dacie dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi nie skutkuje uznaniem takiej faktury za wadliwą".

Nie zawsze trzeba podawać

Jak stanowi art. 106e ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT, faktura powinna zawierać datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi (względnie – w przypadku tzw. faktur zaliczkowych – datę otrzymania zapłaty), jeżeli taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury. Z przepisu tego jednoznacznie wynika, że nie zawsze konieczne jest wskazywanie na fakturze daty dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi. Nie jest to konieczne, jeżeli:

1) data ta nie jest określona,

2) data ta nie różni się od daty wystawienia faktury.

Pierwsza ze wskazanych sytuacji może mieć miejsce, gdy w momencie wystawienia faktury nie jest znana dokładana data dostawy towarów lub wykonania usługi. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem jest interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 13 sierpnia 2014 r. (ITPP1/443-529/14/KM). W interpretacji tej czytamy, że „skoro – jak wynika z wniosku – dokonanie dostawy towarów następuje z chwilą przeniesienia prawa do rozporządzania nimi jak właściciel, co w tym konkretnym przypadku ma miejsce z chwilą dostarczenia towaru do miejsca wskazanego przez nabywcę, zatem z uwagi na to, że w dniu wysyłki towaru nie jest Pan w stanie określić daty dokonania dostawy, nie ma obowiązku wykazania jej na fakturze. W sytuacji bowiem wystawienia faktury przed dokonaniem dostawy, wystarczy umieścić na niej tylko datę wystawienia". Powoduje to, że – niezależnie od przyjęcia jednego z zaprezentowanych na wstępie stanowisk – najlepiej w przedstawionej sytuacji przyjąć, że data dostawy towarów nie jest (w chwili wystawienia faktury) określona, a w konsekwencji wystawiać fakturę bez daty dostawy towarów (daty sprzedaży towarów).

Kiedy potrzebna jest korekta

Jeżeli jednak faktura wystawiana przed dostawą towarów ma zawierać datę dokonania dostawy towarów (datę sprzedaży), to powinna to być jedna ze wskazanych powyżej dat (zależnie od przyjętego stanowiska). Jeżeli faktyczna data dostawy towarów będzie jednak inna (np. dlatego że opóźni się wysyłka), to konieczne będzie wystawienie faktury korygującej.

Autor jest doradcą podatkowym