Dobra wiadomość dla firm, które spierają się z fiskusem o przedłużenie terminu zwrotu VAT. W poniedziałek Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził uchwałą, że ubiegłoroczna zmiana w procedurze sądowoadministracyjnej nie pozbawiła części z nich prawa do sądu.

Konkretnie chodziło o to, czy po 15 sierpnia 2015 r. przysługuje skarga od rozstrzygnięcia w sprawie przedłużenia terminu zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym wydanego w toku kontroli podatkowej, postępowania podatkowego bądź kontrolnego.

Wątpliwości pojawiły się w związku z tym, że ustawodawca po zmianie w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (p.p.s.a.) wyłączył możliwość zaskarżania tych aktów i czynności, które były podjęte m.in. w ramach postępowań określonych w działach IV, V i VI ordynacji podatkowej. To sugerowałoby, że obecnie od postanowień o przedłużeniu terminu zwrotu wydanych w kontroli podatkowej, postępowania podatkowego czy kontrolnego skarga nie przysługuje. Tymczasem ci, którym przedłużono termin w ramach czynności sprawdzających, wciąż mogą się skarżyć. Na takie postanowienie przysługuje bowiem zażalenie (art. 274b § 2 ordynacji podatkowej) i podstawą zaskarżenia jest art. 3 § 2 pkt 2 p.p.s.a.

Siedmioosobowy skład NSA wykluczył takie zróżnicowanie. Głównym argumentem za przyznaniem prawa do zaskarżenia wszystkim podatnikom były regulacje unijne oraz wykładnia prokonstytucyjna. Jak zauważył sędzia NSA Hieronim Sęk, z orzecznictwa europejskiego wynika, że państwa członkowskie mogą wprowadzać zasady zwrotu VAT, ale muszą gwarantować kontrolę ich stosowania, m.in. rozsądnego terminu.

NSA podkreślił, że przedłużenie terminu na zwrot VAT może nastąpić w kilku trybach, m.in. w toku kontroli podatkowej, postępowania podatkowego czy kontrolnego. Gdy przedłużenie następuje w ramach czynności sprawdzających, to ma ono formę postanowienia, na które przysługuje zażalenie zgodnie z art. 274b ordynacji podatkowej. Przepis ten odpowiednio stosuje się do innych trybów. Tym samym we wszystkich przypadkach przedłużenia zwrotu VAT ścieżka jest taka sama: wydawane jest postanowienie, na które służy zażalenie, a potem skarga do sądu.

NSA podkreślił, że błędne pouczenia fiskusa i wadliwe rozumienie prawa nie mogą szkodzić podatnikom. W imię nieszkodzenia błędnym pouczeniem wszędzie tam, gdzie podatnicy w terminie złożyli wezwania do usunięcia naruszenia prawa, NSA zalecił traktować je jak zażalenia, które otwierają drogę do sądu.

sygn. akt I FPS 2/16