Przejęłam prowadzenie firmy po zmarłym mężu. Przyjęcie i dział spadku nastąpiły przed notariuszem. Dwoje naszych dzieci (pozostali spadkobiercy) w wyniku działu spadku przenieśli na mnie wszystkie składniki majątku wchodzące w skład majątku firmy zmarłego. W celu kontynuowania działalności gospodarczej męża zarejestrowałam własną działalność gospodarczą w CEIDG, utrzymując dawną nazwę firmy. Przejęłam również wszystkie zawarte przez męża umowy z dostawcami i odbiorcami, a także umowy z osobami świadczącymi pracę na umowach o dzieło. Z uwagi na podpisane kontrakty nie nastąpiła przerwa w pracy firmy. Otwierając działalność gospodarczą, wybrałam, tak jak mój zmarły mąż, podatek liniowy i prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Od zarejestrowania działalności gospodarczej kontynuuję zapisy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów prowadzonej przez męża. Nie wiem jednak, czy dobrze zrobiłam. Czy rozpoczynając działalność, powinnam była założyć nową księgę? – pyta czytelniczka.
Osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe. Wynika to z art. 24a ust. 1 ustawy o PIT oraz § 2 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (dalej: rozporządzenie).
Podatnicy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej (...) są obowiązani zawiadomić w formie pisemnej naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika o prowadzeniu księgi w terminie 20 dni od dnia jej założenia (zob. § 10 ust. 2 rozporządzenia).
W momencie zarejestrowania przez żonę zmarłego przedsiębiorcy działalności gospodarczej (nawet gdy działalność ta jest kontynuowana po zmarłym mężu, w zakresie, w jakim była prowadzona uprzednio) nowy przedsiębiorca, tj. żona otwierająca tę działalność, jest zobowiązany do założenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej i poinformowania o tym fakcie właściwego miejscowo naczelnika urzędu skarbowego w nieprzekraczalnym terminie 20 dni od dnia jej założenia. Z chwilą śmierci przedsiębiorcy ustał bowiem jego byt prawny jako podatnika PIT, co skutkuje brakiem możliwości wprowadzania dalszych zapisów w prowadzonej przez niego uprzednio ewidencji księgowej.
Czytelniczka powinna zatem założyć własną podatkową księgę przychodów i rozchodów. Dokonywanie dalszych zapisów w księdze prowadzonej przez zmarłego męża nie jest prawidłowe.
Pogląd taki znajduje potwierdzenie w praktyce organów podatkowych (zob. interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 30 października 2014 r., IBPBI/1/415-1300/14/BK).
Niestety, ewidencjonowanie przez czytelniczkę operacji gospodarczych w podatkowej księdze przychodów i rozchodów prowadzonej przez zmarłego męża nie jest prawidłowe. Podatniczka powinna zaprowadzić własną księgę i do niej przenieść te zapisy. W księdze prowadzonej przez zmarłego męża powinna jednocześnie wykreślić swoje wpisy. Ponieważ nie założyła księgi w terminie, czynności te powinna przeprowadzić w ścisłym porozumieniu w urzędem skarbowym.
—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy