Zgodnie z przepisami o VAT obowiązującymi do 30 czerwca 2015 r. dłużnik znajdujący się w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji w przypadku nieuregulowania należności w terminie był zobowiązany do korekty podatku naliczonego również wtedy, gdy wierzycielowi nie przysługiwało prawo do skorzystania z ulgi na złe długi z uwagi na status dłużnika.

Wcześniejsze przepisy wyłączały możliwość skorzystania z ulgi na złe długi w przypadku, gdy wierzyciel był powiązany z dłużnikiem w rozumieniu przepisów o VAT (powiązania rodzinne, z tytułu przysposobienia, kapitałowe, majątkowe lub wynikające ze stosunku pracy).

W opublikowanych na stronie internetowej MF broszurach resort potwierdził, że po nowelizacji również wierzyciele powiązani z dłużnikiem mogą skorzystać z ulgi na złe długi.

Bez obowiązku korekty

Dłużnik nie ma już obowiązku korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z faktury mimo nieuregulowania w danym czasie należności wynikającej z tej faktury, jeśli w ostatnim dniu miesiąca, w którym upływa 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze, jest on w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.

Z przykładu przedstawionego przez ministerstwo wynika, że jeśli 150. dzień od dnia upływu terminu płatności wypada w tym samym miesiącu, w którym dłużnik jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, to dłużnik nie ma obowiązku korekty podatku naliczonego. Jeśli natomiast dzień ogłoszenia upadłości następuje w późniejszym miesiącu niż miesiąc, w którym upływa 150. dzień od dnia upływu terminu płatności, to dłużnik ma obowiązek korekty podatku naliczonego.

Nowe regulacje mogą mieć zastosowanie również do wierzytelności powstałych przed 1 lipca 2015 r., których nieściągalność została uprawdopodobniona po 31 grudnia 2012 r. Prawo wierzyciela do korekty lub ponownej korekty powstaje w rozliczeniu za okres obejmujący 1 lipca 2015 r., tj. za lipiec 2015 r. (dla podatników rozliczających się miesięcznie) lub za trzeci kwartał 2015 r. (dla podatników rozliczających się kwartalnie). Ministerstwo podkreśliło, że w przypadku skorzystania z ulgi w odniesieniu do wierzytelności powstałych przed 1 lipca 2015 r. należy w każdym przypadku uwzględniać obowiązujące zasady i warunki stosowania ulgi na złe długi.

Deklaracja także w razie zwolnienia

Od 1 lipca podatnik zwolniony z VAT (podmiotowo lub przedmiotowo) musi złożyć deklarację VAT również w przypadku, gdy jest on zobowiązany do korekty odliczonego naliczonego VAT z tytułu nieuregulowanej faktury.

Szerszy katalog towarów wrażliwych

Od 1 lipca 2015 r. rozszerzono katalog towarów „wrażliwych", dla których:

1) ma zastosowanie odpowiedzialność solidarna nabywcy za zobowiązania podatkowe dostawcy oraz

2) istnieje obowiązek stosowania rozliczenia miesięcznego VAT przez sprzedawcę.

Towary dodane do listy towarów wrażliwych to:

- materiały eksploatacyjne do drukarek (m.in. tonery, kasety z tuszem);

- niektóre metale szlachetne oraz części biżuterii i wyrobów jubilerskich,

- cyfrowe aparaty fotograficzne.

Z katalogu wyłączono natomiast złoto objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia.

W wyjaśnieniach ministerstwo podkreśliło, że przy sprzedaży towarów „wrażliwych" może mieć zastosowanie odpowiedzialność solidarna nabywcy za zobowiązania podatkowe zbywcy, a ponadto sprzedawcy takich towarów powyżej limitów ustawowych są zobligowani do składania deklaracji miesięcznych.

Autorka jest doradcą podatkowym w Tax Research Doradztwo Podatkowe