Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 31 grudnia 2014 r. (IBPP3/443-1156/14/AŚ).

Wnioskodawca jest podmiotem leczniczym wpisanym do rejestru podmiotów leczniczych. Zamierza rozpocząć odpłatne świadczenie usług telemedycyny w zakresie: e-rehabilitacji, e-szkoły rodzenia, e-pielęgniarki, e-położnej, e-lekarza, e-psychologa, e-logopedy i e-psychiatry. Usługi te będą świadczone za pośrednictwem elektronicznych środków komunikacji na odległość, w formie wideokonferencji z wyłączeniem osobistego kontaktu z pacjentem. Wnioskodawca wskazał, że pacjent będzie zawierał umowę poprzez skorzystanie z oferowanej usługi i uiszczenie opłaty zgodniej z cennikiem i regulaminem.

We wniosku o wydanie interpretacji wnioskodawca zadał pytanie, czy odpłatne świadczenie usług telemedycyny w zakresie e-rehabilitacji, e-szkoły rodzenia, e-pielęgniarki, e-położnej, e-lekarza, e-psychologa, e-logopedy i e-psychiatry przez podmiot leczniczy w rozumieniu ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej jest zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT). Zdaniem wnioskodawcy powyższe usługi podlegają zwolnieniu od VAT. Celem usługi e-rehabilitacji jest bowiem przywracanie i poprawa zdrowia oraz profilaktyka. Natomiast pozostałe e-usługi służą profilaktyce. Ponadto wnioskodawca jest podmiotem leczniczym i będzie wykonywać ww. rodzaje usług w ramach działalności leczniczej.

Organ podatkowy nie zgodził się z tym stanowiskiem. Jego zdaniem e-usługi nie mają na celu leczenia pacjenta, ale jedynie udzielanie mu informacji o charakterze edukacyjnym na tematy nurtujące pacjenta. Informacje te mają charakter ogólny, a nie indywidualny. Po przeprowadzonej wideokonferencji za pośrednictwem elektronicznych środków komunikacji na odległość pacjent nie będzie badany pod kątem efektów, jakie wywoła u niego zastosowanie się do wskazówek/porad udzielonych podczas wideokonferencji. W konsekwencji zdaniem fiskusa usługi będące przedmiotem pytania nie korzystają ze zwolnienia z VAT, gdyż nie są usługami w zakresie opieki medycznej, spełniającymi cel określony w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT.

Komentarz eksperta

Katarzyna Mitelsztedt -Hakenberg, konsultantka w dziale prawnopodatkowym PwC

Na wstępie należy wskazać, że zwolnione z VAT są usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze (art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT stanowiący implementację art. 132 ust. 1 lit. b dyrektywy 2006/112/WE).

Pojęcie „usługi w zakresie opieki medycznej służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia" nie zostało zdefiniowane zarówno w ustawie o VAT, jak i w przepisach prawa unijnego. Z przywołanego przepisu ustawy o VAT wynika jednak wprost, że dla zastosowania zwolnienia z VAT dla usług medycznych istotny jest cel świadczeń.

W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) wskazuje się, że pojęcie „opieka medyczna" zawarte w art. 132 ust. 1 lit. b 2006/112/WE oraz pojęcie „świadczenie opieki medycznej" znajdujące się w art. 132 ust. 1 lit. c odnoszą się do świadczeń, które służą diagnozowaniu i w miarę możliwości leczeniu chorób lub zaburzeń zdrowia (tak uznał TSUE przykładowo w wyroku z 8 czerwca 2006 r. w sprawie C-106/05 L.u.P. GmbH). Należy przy tym wskazać, że TSUE w wyroku z 21 marca 2013 r. w sprawie C-91/12 Skatteverket v. PFC Clinic AB podkreślił, że nawet jeżeli „opieka medyczna" oraz „świadczenie opieki medycznej" powinny mieć cel terapeutyczny, to niekoniecznie oznacza to, że należy nadać terapeutycznemu celowi świadczenia szczególnie wąskie znaczenie.

Zdaniem organu podatkowego działania medyczne polegają na wielu czynnościach, dla których bezpośredni kontakt z pacjentem jest konieczny, i nie można świadczyć usług w zakresie opieki medycznej bez wnikliwego zbadania danej osoby. Stanowisko to wydaje się nieuzasadnione i nie ma oparcia w przepisach, gdyż ustawa o VAT nie określa sposobu, w jaki ma być udzielana usługa medyczna. Dla zwolnienia z VAT istotny jest cel świadczenia i w konsekwencji nie można wykluczyć takiego zwolnienia tylko z uwagi na wykonywanie usług przez internet. Warto wskazać na prawomocny wyrok WSA w Poznaniu z 18 stycznia 2012 r. (I SA/Po 767/11), w którym sąd podkreślił, że nie można w sposób generalny wykluczyć możliwości, iż usługi w zakresie opieki medycznej służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia będą świadczone przez internet.

Należy jednak podkreślić pewną niespójność stanowiska wnioskodawcy, który w jego uzasadnieniu wskazał, że wszystkie świadczone przez niego e-usługi służą profilaktyce, a usługa e-rehabilitacji także przywracaniu i poprawie zdrowia. Zgodnie natomiast z przedstawionym projektem regulaminu świadczonych usług wyłącznie usługi e-szkoły rodzenia i e-rehabilitacji miały służyć profilaktyce, a pozostałe usługi działaniom edukacji zdrowotnej.