Tak uznała Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 1 października 2014 r. (ILPP1/443-572/14-4/AW).
We wniosku o wydanie interpretacji spółka wskazała, że sprzedaje towary podmiotom gospodarczym w kraju. Po przyjęciu zamówienia sprzedawane towary są przygotowywane do wysyłki, a następnie dowożone do nabywcy na koszt spółki przez firmy spedycyjne. Wydając towar spedytorowi, spółka przekazuje również fakturę VAT, która jest wystawiana w dniu wydania towaru z magazynu spółki. Jako datę dostawy na fakturze VAT spółka wpisuje datę wydania towaru przewoźnikowi. Spółka nie ustala z nabywcami żadnych warunków dostawy, które regulowałyby w jakikolwiek sposób kwestię przejścia ryzyka utraty towarów ze spółki na nabywcę lub kwestię momentu dokonania dostawy. Jedyną kwestią, która jest ustalana z nabywcą towarów, jest to, że transport towarów jest finansowany przez spółkę. Spółka wyjaśniła także, że przeniesienie prawa do dysponowania towarami jak właściciel następuje z chwilą ich wydania spedytorowi z magazynu spółki. Po stronie spółki powstała wątpliwość, kiedy jest ona zobowiązana do rozpoznania obowiązku podatkowego. W związku z tym spytała, czy obowiązek podatkowy powstanie w dniu wydania towaru z magazynu spedytorowi czy w dniu dostarczenia przez spedytora towaru do nabywcy.
W ocenie spółki obowiązek podatkowy powstanie w dniu wydania towaru z magazynu spedytorowi, gdyż w myśl zasad określonych w przepisach kodeksu cywilnego w tym momencie spółka przestaje ponosić odpowiedzialność za przypadkową utratę czy zniszczenie towarów w transporcie, które przechodzi na nabywcę. Zdaniem spółki jest to zdarzenie powodujące utratę przez nią ekonomicznego władztwa nad rzeczą i przekazania go nabywcy. Jednocześnie spółka zastrzegła, że odpowiedzialność przewoźnika wynikająca z umowy przewozu jest kwestią uboczną bez znaczenia dla przedmiotu wniosku.
Organ podatkowy, dokonując oceny stanowiska spółki, przypomniał, że zgodnie z zasadą swobody umów strony mają dowolność w kształtowaniu swoich praw i obowiązków. Ponadto wskazał, że czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym, ponieważ „dostawa towarów" nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. W rezultacie organ uznał stanowisko spółki za prawidłowe.
Komentarz eksperta
Przemysław Grzanka, doradca podatkowy, konsultant w dziale prawnopodatkowym PwC
Komentowana interpretacja potwierdza, że zgodnie z obowiązującymi od 2014 r. przepisami o VAT w celu ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego należy przede wszystkim odwołać się do warunków dostawy towarzyszącej konkretnej transakcji sprzedaży. Natomiast w przypadku, gdy strony transakcji nie zawarły w postanowień umownych dotyczących przejścia ryzyk i odpowiedzialności za towar, należy skorzystać z ogólnych regulacji prawa cywilnego dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego przy dostawie towarów.
Jednocześnie należy wskazać, że dla prawidłowego ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego przy dostawie towarów może zachodzić potrzeba uwzględnienia nie tylko warunków samej umowy sprzedaży, ale również warunków umowy przewozu zawieranej ze spedytorem (por. interpretację Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 27 listopada 2014 r., ITPP1/443-1081/14/EK). W związku z tym nie sposób w pełni zgodzić się z twierdzeniem zawartym we wniosku spółki, że odpowiedzialność przewoźnika wynikająca z umowy przewozu jest jedynie kwestią uboczną i nie ma znaczenia dla ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT przy dostawie towarów realizowanej przez zewnętrznego przewoźnika.
Na marginesie warto podkreślić, że organ podatkowy, wydając komentowaną interpretację, nie odniósł się do wpływu postanowień umowy przewozu na problem momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT przy dostawie towarów. W mojej ocenie może to wynikać przede wszystkim z treści wniosku o wydanie interpretacji, w którym spółka wskazała, że przeniesienie prawa do dysponowania towarami jak właściciel następuje z chwilą ich wydania z magazynu spedytorowi.
Biorąc pod uwagę powyższe, należy uznać, że komentowana interpretacja może nie zapewniać spółce ochrony prawnej, o której mowa w art. 14k–14m ordynacji podatkowej. W toku postępowania wymiarowego, w przeciwieństwie do postępowania interpretacyjnego, organ podatkowy nie jest ograniczony treścią wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej i jest upoważniony do uwzględnienia postanowień umów przewozu przy rozstrzygnięciu sprawy. W rezultacie organ podatkowy, wydając decyzję podatkową kończącą postępowanie wymiarowe, może uznać, że obowiązek podatkowy powinien zostać rozpoznany przez spółkę w momencie wydania towaru przez spedytora nabywcy. Natomiast spółka, poprzez nieuwzględnienie postanowień umów przewozu, błędnie określiła moment powstania obowiązku podatkowego przy dostawie towarów z udziałem zewnętrznego przewoźnika.
