Może się okazać, że wojna wydana oszustom na rynku elektroniki będzie nieskuteczna. Wprawdzie odwrócony VAT jest rozwiązaniem już sprawdzonym, np. na rynku stali, ale może się okazać, że wersja tych przepisów dla laptopów czy tabletów przyniesie więcej szkody niż pożytku.
Opracowany w Ministerstwie Finansów projekt zakłada, że w handlu artykułami elektronicznymi obowiązany do naliczania VAT ma być nabywca towaru. Uczyniono jednak wyjątek dla „jednolitych gospodarczo transakcji", których wartość nie przekracza 20 tys. zł. Innymi słowy, sprzedaż na mniejsze kwoty będzie podlegała zwykłym zasadom. Jeśli jednak ktoś kupi w supermarkecie trzy lub cztery laptopy jednocześnie, wyda na to ponad 20 tys. zł i poprosi o fakturę na firmę będącą podatnikiem VAT – będzie mógł zrobić zakup po cenie netto. – Stworzy to olbrzymią pokusę deklarowania zakupu jako robionego w imieniu podmiotu gospodarczego, być może nieistniejącego – zauważa Tomasz Grunwald, doradca podatkowy i partner w KPMG.
W takiej sytuacji budżet straci, bo taki nabywca może się okazać oszustem, który nie prowadzi biznesu. Zapewne nie rozliczy on odwróconego VAT, co powinien zrobić jako prowadzący biznes.
– Taki proceder może być masowy. Przecież kasjerzy w sklepach nie sprawdzą statusu firmy, danych osobowych nabywcy, jego upoważnienia do nabywania takich właśnie produktów w imieniu firmy, a do tego ewidencji działalności gospodarczej – ostrzega Tomasz Grunwald.
Kasjerzy w sklepie z elektroniką nie mogą sprawdzić, czy nabywca jest podatnikiem VAT
Ryzyko dostrzega też Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji. Jej członkowie mogą bowiem ponieść kolosalne straty, jeśli taki proceder się upowszechni.
– Takie ryzyko może wyeliminować stworzenie natychmiast dostępnego rejestru czynnych podatników, na wzór systemu VIES, pozwalającego rozpoznać status podatnika VAT dla celów handlu wewnątrz UE – proponuje Jakub Lewandowski, radca prawny, ekspert izby. Dodaje, że firmy z jego branży popierają przeciwdziałanie oszustwom podatkowym, ale nie do końca są zadowolone z brzmienia projektu.
– Mamy nadzieję, iż w toku prac legislacyjnych uda się doprecyzować sposób liczenia ustawowego limitu odwrotnego obciążenia, tak aby zminimalizować wątpliwości i problemy związane z wykonywaniem ustawowych obowiązków przez sprzedawców detalicznych i hurtowych – zaznacza Lewandowski.
Tomasz Grunwald proponuje, by podnieść limit 20 tys. zł albo w ogóle odejść od odwróconego obciążenia w sklepach detalicznych stosujących kasy fiskalne.
– Może dobrym rozwiązaniem byłoby przyjęcie rozwiązań z Danii, gdzie wprawdzie też wprowadzono odwrócony VAT na elektronikę, ale wyłączono go dla przedsiębiorców, którzy prowadzą co najmniej połowę sprzedaży przez kasy fiskalne – zauważa ekspert KPMG.
—Paweł Rochowicz
etap legislacyjny: opiniowanie przez instytucje
