Jak podatnik otrzymujący zwrot wydatków poniesionych na zakup potrzebnych w firmie urządzeń powinien ewidencjonować dotacje?
Emil Kaczyński: Zwrot wydatków nie jest przychodem, ale ma wpływ na uwzględnienie w kosztach podatkowych zaliczonych ?do nich kwot, które później podatnik odzyskał w formie dotacji. Wynika to bezpośrednio z ustawy o PIT, według której nie uważa się za koszt uzyskania przychodu odpisów amortyzacyjnych od tej części wartości amortyzowanych środków trwałych, która została podatnikowi zwrócona ?w jakiejkolwiek formie. Podatnik, który zaliczył odpisy od wartości środków trwałych do kosztów, a później otrzymał dotację, powinien uwzględnić w kosztach podatkowych – poprzez zmniejszenie ich wysokości – otrzymany zwrot wydatków. Pozostała część wartości środka trwałego, tj. nieobjęta dofinansowaniem, jest natomiast kosztem na zasadach ogólnych.
W jakim okresie powinno się dokonywać korekty w księdze przychodów i rozchodów?
Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi ?w przepisach, więc budzi ono sporo wątpliwości. Łatwiej byłoby zmniejszać bieżące koszty uzyskania przychodu w okresie, w którym dotacja trafiła do podatnika. Stanowisko to jest o tyle uzasadnione, że podatnik w chwili dokonywania odpisów amortyzacyjnych nie mógł być pewien przyszłej dotacji. Skoro uzyskał ją później, to nie ma żadnego wcześniejszego błędu, który należałoby skorygować. Z drugiej strony można twierdzić, że korekta kosztów nie jest czynnością oderwaną od wcześniejszych rozliczeń i zawsze dotyczy konkretnych kosztów, uwzględnionych w konkretnym okresie. Niezależnie od przyczyny korekty, tzn. czy jest nią istniejący od początku błąd czy okoliczność, która wystąpiła później, koryguje się okres pierwotnych rozliczeń. Ten pogląd obecnie przeważa w interpretacjach organów podatkowych. Bezpieczniej jest więc korygować wstecz (nawet jeśli ta wsteczna korekta ma dotyczyć minionego już roku podatkowego), niż zmniejszać bieżące koszty.
Jeśli beneficjenci dopłat nie spełniają kryteriów określonych w warunkach dotacji, to muszą oddawać dofinansowanie. Jakie są skutki podatkowe takiego zwrotu, gdy dotyczy on dopłat do zakupu środków trwałych?
W takim przypadku podatnik nabywa prawa do uwzględnienia w kosztach podatkowych odpisów amortyzacyjnych, które wcześniej nie były kosztami. Nie ma przy tym znaczenia, czy zwrot dotacji jest przymusowy (bo nie udało się spełnić wymaganych przez instytucję finansującą warunków), czy wynika z decyzji podatnika (który przykładowo uznał, że warunki są zbyt wyśrubowane i lepiej poradzi sobie bez dopłat). Korekta, tym razem polegająca na korzystnym dla podatnika zwiększeniu kosztów uzyskania przychodu, tak samo jak w przypadku otrzymania dotacji powinna dotyczyć okresów wcześniejszych. Przedsiębiorca prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów powinien więc zwiększyć kwotę kosztów uwzględnianych w kolumnie 13 księgi, ?na nowo przeliczyć zaliczki ?na PIT i skorygować roczne rozliczenia podatku, jeśli korekta dotyczy rozliczonych już lat podatkowych.
—rozmawiał Mateusz Maj
