Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną banku, który spierał się z fiskusem o zakres zwolnienia z VAT dla usług finansowych (sygnatura akt: I FSK 1246/13).

We wniosku o interpretację bank wyjaśnił, że należy do międzynarodowej grupy finansowej, działającej w sektorze usług finansowych w wielu krajach. Przyjęty przez grupę model biznesowy powoduje, że narzędzia związane ze świadczeniem usług są kumulowane oraz udostępniane innym podmiotom w ramach grupy.

Jednym z nich jest bank z Austrii, który bazując na doświadczeniach grupy, opracował metodologię świadczenia usług finansowych m.in. w zakresie procedur i procesu zarządzania ryzykiem. Wnioskodawca pokreślił, że korzysta z zasobów zgromadzonych przez austriacki bank i nabywa od niego usługę wsparcia merytorycznego w procesie zarządzania ryzykiem. Zapytał, czy usługa świadczona przez bank austriacki jest objęta zwolnieniem z VAT.

Sam uważał, że tak. Wskazał na art. 43 ust. 1 pkt 38 i  39 ustawy o VAT. Zgodnie z ich treścią zwalnia się od podatku m.in. usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także udzielania gwarancji i poręczeń. Zdaniem wnioskodawcy nabywana usługa zarządzania ryzykiem polega na wsparciu jego działalności w procesie świadczenia na rzecz klientów usług finansowych.

Odrębny element musi być niezbędny i charakterystyczny dla usługi głównej

Fiskus nie podzielił tego stanowiska. W jego ocenie usługa zarządzania ryzykiem nie korzysta ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 38 i 39 ustawy o VAT. Nie jest bowiem usługą udzielania kredytów lub pożyczek ani udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych. Nie może też zostać podciągnięta pod zwolnienie z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT. Co prawda urzędnicy przyznali, że stosuje się je do czynności stanowiącej element usługi finansowej wymienionej m.in. pkt 38, jednak pod warunkiem, że element ten stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej. Zarządzanie ryzykiem stanowi osobną całość, jednak nie obejmuje ona funkcji charakterystycznej dla usługi finansowej zwolnionej z VAT.

Bank zaskarżył interpretację, ale przegrał. Racji najpierw odmówił mu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Ostatecznie niekorzystną dla niego wykładnię przepisów potwierdził NSA.

Naczelny Sąd Administracyjny zauważył, że dla zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT konieczne jest, żeby odrębny element był niezbędny, właściwy dla usługi zwolnionej. W spornej sprawie bank austriacki opracował metodologię zarządzania ryzykiem.

Jak zauważyła sędzia NSA Grażyna Jarmasz, czynności wchodzące skład spornej usługi są niezbędne dla skarżącego, ale nie są związane z udzieleniem konkretnego kredytu. W konsekwencji nie mają związku z usługą zwolnioną (tj. usługą finansową).

W ocenie NSA czynności, o które pytał bank, mają charakter ogólnorozwojowych zasad. O zwolnieniu można by mówić, gdyby chodziło np. o etapy oceny ryzyka przy konkretnym kredycie. A o to bank nie pytał. Wyrok jest prawomocny.