Lokal lub budynek mieszkalny wykorzystywany w całości lub części na firmowe potrzeby ulega zużyciu, co powinno znaleźć odzwierciedlenie ?w kosztach podatkowych. Często jednak przedsiębiorcy nie decydują się na objęcie posiadanego domu lub mieszkania ewidencją środków trwałych, rezygnując zarazem z amortyzacji takich obiektów. Niewprowadzenie lokalu do ewidencji nie jest jednak przeszkodą ?w dokonywaniu odpisów.
Zgodnie z art. 22g ust. 10 ustawy o PIT, podatnicy mogą ustalić wartość początkową budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych: wynajmowanych, wydzierżawianych albo używanych przez właściciela na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, przyjmując ?w każdym roku podatkowym wartość stanowiącą iloczyn metrów kwadratowych wynajmowanej, wydzierżawianej lub używanej przez właściciela powierzchni użytkowej tego budynku lub lokalu i kwoty 988 zł. Przy czym za powierzchnię użytkową uważa się powierzchnię przyjętą dla celów podatku od nieruchomości.
Z kolei w myśl art. 22n ust. 3 ww. ustawy, nie podlegają objęciu ewidencją budynki mieszkalne, lokale mieszkalne i własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, których wartość początkową ustala się zgodnie z tą uproszczoną metodą (art. 22g ust. 10). Oznacza to zatem, że podatnik, który wykorzystuje budynek lub lokal mieszkalny dla celów działalności gospodarczej, pomimo niewpisania takiego obiektu do ewidencji środków trwałych, może ustalić jego wartość początkową w sposób uproszczony (ryczałtowy), a w konsekwencji od tej wartości dokonywać odpisów amortyzacyjnych.
Tylko mieszkalne
Możliwość ta odnosi się jednak wyłącznie do budynków lub lokali klasyfikowanych jako mieszkalne, a także do własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej (art. 22m ust. 4).
Jeżeli tylko część budynku lub lokalu jest wykorzystywana dla celów pozwalających na stosowanie amortyzacji uproszczonej, to odpisów dokonuje się proporcjonalnie: w wysokości ustalonej od jego wartości początkowej odpowiadającej stosunkowi powierzchni wykorzystywanej dla celów działalności do powierzchni ogólnej budynku lub lokalu.
Podstawowa stawka amortyzacyjna wynosi 1,5 proc. Jest ona właściwa także w przypadku objęcia amortyzacją uproszczoną własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.
Także przy współwłasności
Nie jest przeszkodą w stosowaniu uproszczonej amortyzacji to, że lokal bądź budynek mieszkalny jest przedmiotem współwłasności małżeńskiej. Zgodnie z art. 22g ust. 11 ustawy o PIT, w razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, ?w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Zasada ta nie znajduje zastosowania w stosunku do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie. Jeżeli zatem stanowiący współwłasność małżeńską lokal bądź budynek mieszkalny nie jest wykorzystywany na odrębne firmowe cele każdego z małżonków, to ten małżonek, który wykorzystuje taki obiekt dla swojej działalności, jest uprawniony do stosowania amortyzacji uproszczonej w związku ?z działalnością prowadzoną ?w takim budynku (lokalu).
Autor jest doradcą podatkowym
