Od 1 kwietnia 2014 r. funkcjonują przepisy przewidujące korektę podatku odliczonego w związku ze zmianą sposobu wykorzystywania samochodów. Z przepisów tych wynika, że szczególnym rodzajem zmiany sposobu wykorzystywania samochodu jest jego sprzedaż. Jeżeli sprzedaż taka nastąpi w okresie korekty >patrz tabela, to uznaje się, że wykorzystanie samochodu zostało zmienione na wykorzystanie wyłącznie do działalności gospodarczej, aż do końca okresu korekty (zob. art. 90b ust. 2 ustawy o VAT).

Jeżeli zatem podatnik sprzedał samochód ?w okresie korekty, to może odliczyć część podatku, która nie stanowiła kwoty podatku naliczonego przy nabyciu tego samochodu (ewentualnie która przestała stanowić kwotę podatku naliczonego ze względu na poprzedzającą sprzedaż zmianę sposobu wykorzystywania samochodu). Co istotne, inaczej niż ?w przypadku pozostałych postanowień zawartych w  art. 90b ustawy o VAT z możliwości tej mogą korzystać również podatnicy posiadający samochody nabyte, zaimportowane lub wytworzone przed 1 kwietnia 2014 r.

Zakup po 31 marca 2014 r...

Jak stanowi art. 90b ust. 4 ustawy o VAT, na potrzeby omawianej korekty uznaje się, że samochód jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, począwszy od miesiąca, w którym nastąpiła zmiana jego wykorzystywania. Korektę robi się w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty. Oznacza to, że w przypadku samochodów nabytych od 1 kwietnia 2014 r. ?w celu obliczenia kwoty korekty należy najczęściej przemnożyć połowę kwoty podatku ?z faktury dokumentującej nabycie samochodu przez ułamek odpowiadający liczbie pozostałych miesięcy okresu korekty. Tak obliczoną kwotę korekty podatnicy uprawnieni są wykazać w poz. 43 deklaracji VAT-7/VAT-7K/VAT-7D za okres rozliczeniowy sprzedaży samochodu. Powinno temu towarzyszyć zwiększenie ?o kwotę korekty przychodów miesiąca, w którym deklaracja ta zostanie złożona (zob. art. 14 ust. 2 pkt 7f ustawy o PIT).

Przykład

Na początku kwietnia 2014 r. pan Krzysztof kupił samochód osobowy za 77 000 zł netto + 17 710 zł VAT. Z faktury dokumentującej zakup samochodu podatnik odliczył 8855 zł (17 710 zł x 50 proc.), ?gdyż założył, że samochód częściowo będzie wykorzystywany do celów prywatnych. Podatnik sprzeda ten samochód w lipcu 2016 r., a więc ?w 33. miesiącu, licząc od końca okresu korekty. Kwota korekty wyniesie w tej sytuacji:

8855 zł x 33/60 = 4870,25 zł, czyli po zaokrągleniu do pełnych złotych 4870 zł.

Kwotę tę podatnik będzie mógł wykazać (bez znaku minus) w poz. 43 deklaracji VAT-7 za lipiec 2016 r. (zakładając, że podatnik będzie wtedy składać deklaracje za okresy miesięczne oraz że nie zmieni się do tego czasu obecnie obowiązujący wzór deklaracji VAT-7), czemu towarzyszyć powinno zwiększenie o tę kwotę przychodów sierpnia 2016 r. (ze względu na brzmienie art. 14 ust. 2 pkt 7f ustawy o PIT), tj. miesiąca, w którym zostanie złożona deklaracja VAT-7 za lipiec 2016 r.

...albo wcześniej

Wątpliwości pojawiają się, gdy chodzi o obliczanie kwoty korekty w przypadku sprzedaży samochodów nabytych (zaimportowanych, wytworzonych) przed 1 kwietnia 2014 r. W grę wchodzi bowiem przyjęcie jednej z dwóch metod.

Pierwsza z nich polega na obliczaniu kwoty korekty poprzez przemnożenie kwoty podatku z faktury dokumentującej nabycie samochodu przez ułamek odpowiadający pozostałej liczbie miesięcy okresu korekty, a następnie odjęcie od otrzymanego wyniku kwoty odliczonego podatku (zakładając, że przy odliczeniu tego podatku nie była uwzględniana proporcja dla celów odliczeń częściowych). Natomiast druga z metod polega na przemnożeniu kwoty podatku z faktury dokumentującej nabycie samochodu, która nie stanowiła kwoty podatku naliczonego, przez ułamek odpowiadający pozostałej liczbie miesięcy okresu korekty.

Korzystniejsza dla podatników jest druga ze wskazanych metod (w przypadku pierwszej ?z nich kwota korekty jest mniejsza, a niekiedy nawet ujemna). Co istotne, tę właśnie metodę zastosowało do obliczenia kwoty korekty Ministerstwo Finansów w wydanej broszurze ?pt. „Nowe zasady odliczania podatku VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi". Broszura ta została opublikowana na stronach internetowych ministerstwa (http://www.mf.gov.pl/). Wydaje się, że w tej sytuacji podatnicy mogą bez większego ryzyka stosować tę właśnie korzystniejszą metodę (trzeba jednak zastrzec, że wskazana broszura nie stanowi interpretacji ogólnej, a więc nie chroni podatników stosujących tę metodę).

Przykład

Pani Elżbieta, podatniczka wykonująca wyłącznie czynności opodatkowane, kupiła w marcu 2012 r. samochód osobowy za 63 000 zł netto + 14 490 zł VAT. Z tytułu nabycia tego samochodu odliczyła 6000 zł. Pani Elżbieta sprzedała ten samochód ?w kwietniu 2014 r. (czyli w 35. miesiącu, licząc od końca okresu korekty). W tej sytuacji pani Elżbieta będzie uprawniona do zwiększenia kwoty podatku podlegającego odliczeniu o:

1) 2453 zł (14 490 zł x 35/60 = 8452,50 zł; ?8452,50 zł – 6000 zł = 2452,50 zł, czyli po zaokrągleniu do pełnych złotych 2453 zł) – jeżeli przyjąć pierwszą ze wskazanych metod obliczania kwoty korekty,

2) 4953 zł (14 490 zł – 6000 zł = 8490 zł; 8490 zł x 35/60 = 4952,50 zł, czyli po zaokrągleniu do pełnych złotych 4953 zł) – jeżeli przyjąć drugą ?ze wskazanych metod obliczania kwoty korekty (zastosowaną przez Ministerstwo Finansów ?w wydanej broszurze).

Kwotę korekty – niezależnie od zastosowanej metody – pani Elżbieta ma prawo wykazać w poz. 43 deklaracji VAT-7 za kwiecień 2014 r. (względnie ?w poz. 43 deklaracji VAT-7K/VAT-7D za II kwartał ?2014 r.) Powinno temu towarzyszyć wykazanie ?(w miesiącu złożenia deklaracji VAT, a więc w maju ?albo w lipcu 2014 r.) kwoty korekty jako przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym (ze względu na brzmienie art. 14 ust. 2 pkt 7f ustawy ?o PIT oraz art. 12 ust. 1 pkt 4g ustawy o CIT).

Autor jest doradcą podatkowym oraz autorem komentarza do ustawy o VAT