Spółka złożyła do burmistrza wniosek o umorzenie odsetek od zaległości w należnościach od nieruchomości, zawieszenie egzekucji tych zaległości oraz cofnięcie zajęcia rachunku bankowego. Burmistrz odmówił. Samorządowe kolegium odwoławcze (SKO) nakazało ponowne zajęcie się sprawą. Burmistrz ponownie odmówił. SKO znów uchyliło jego decyzję i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania. Burmistrz po raz kolejny odmówił, a SKO decyzję utrzymało w mocy. Prawnik twierdzi, ze spółka powinna złożyć skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego, bo SKO wydawało za każdym razem decyzję w niemal identycznym składzie osobowym, co daje podstawę do wznowienia postępowania. Czy ma rację?

– pyta czytelniczka.

Tak.

Z art. 240 par. 1 pkt 3 ordynacji podatkowej wynika, że w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli decyzja wydana została przez pracownika lub organ podatkowy, który podlega wyłączeniu stosownie do art. 130–132 ordynacji podatkowej. Artykuł 130 par. 1 pkt 6 tej ustawy mówi, że członek samorządowego kolegium odwoławczego podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawach dotyczących zobowiązań podatkowych oraz innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego, w których brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji.

Pojęcie brania udziału w wydaniu zaskarżonej decyzji – zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu (wyrok z 13 marca 2014 r., I S.A/Po 882/13) – odnosi się nie tylko do postępowania odwoławczego, ale również do przypadków, kiedy zaskarżenie decyzji realizowane jest w następstwie decyzji wydanej wcześniej przez ten sam skład osobowy. WSA stwierdził, że ustawodawca nie ogranicza się tu wyłącznie do środka zaskarżenia w postaci odwołania, ale używa sformułowania o charakterze ogólnym. „Chodzi zatem o środki zaskarżenia zwyczajne, jak również nadzwyczajne. Oznacza to między innymi, że ci sami członkowie samorządowego kolegium odwoławczego, którzy wydali decyzję, w tym samym postępowaniu nie mogą orzekać powtórnie, np. rozpoznając kolejne odwołanie podatnika w tej samej sprawie" – wynika z uzasadnienia wyroku.

W orzecznictwie sądowoadministracyjnym istnieje zresztą już utrwalony pogląd co do tego, że członkowie SKO, którzy brali udział w wydaniu decyzji administracyjnej w postępowaniu zwykłym, podlegają wyłączeniu od orzekania w postępowaniu nadzwyczajnym. I choć w tej sprawie postępowanie nie toczyło się ?w postępowaniu nadzwyczajnym, tylko, po raz trzeci, w trybie postępowania zwyczajnego, to powinny też być stosowane reguły dotyczące wyłączenia składu osobowego SKO od orzekania w sprawie, w której członek brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji.

Nie można zaakceptować sytuacji, kiedy SKO dwukrotnie uchyla decyzję organu I instancji, zajmując określone stanowisko co do dalszych losów postępowania, a następnie, w tym samym składzie, rozpoznaje trzecie odwołanie od kolejnej decyzji pierwszoinstancyjnej i wydaje trzecią decyzję – tym razem inną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu we wspomnianym wcześniej wyroku stwierdził, że wielokrotne wydanie decyzji w postępowaniach odwoławczych, w tej samej sprawie, przez ten sam skład osobowy samorządowego kolegium odwoławczego, stanowi naruszenie zasady obiektywnego rozstrzygania sprawy. A to daje podstawę do wznowienia postępowania podatkowego na podstawie art. 240 par. 1 pkt 3 ?w związku z art. 130 par. 1 pkt 6 ordynacji podatkowej. Spółka ma więc spore szanse na wygraną przed sądem.

podstawa prawna: art. 240 i 130 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (DzU z 2012 r., poz. 749 ze zm.)