Koniec kwietnia to termin na złożenie deklaracji PIT. Jak przedsiębiorcy mogą wykazać ?w nich składki ZUS?
Rafał Sidorowicz:
Składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe ?co do zasady pomniejszają podstawę opodatkowania. ?Ale podatnik prowadzący działalność gospodarczą może też wybrać alternatywne rozwiązanie i zaliczyć koszt zapłaconych przez siebie składek do kosztów uzyskania przychodów. Nie wolno jednak pomniejszać podstawy opodatkowania o opłacone składki na ubezpieczenia społeczne, jeśli zostały już uwzględnione w kosztach podatkowych podatnika.
Odmienne zasady rozliczenia dotyczą składki na ubezpieczenie zdrowotne. Składka zdrowotna w wysokości ?7,75 proc. podstawy wymiaru pomniejsza podatek dochodowy. W pozostałym zakresie, ?tj. 1,25 proc. podstawy wymiaru, zapłacona składka zdrowotna nie podlega odliczeniu w żadnej formie, ?nie może też zostać ujęta ?w kosztach podatkowych.
Która z tych metod jest korzystniejsza: zaliczanie składek na ubezpieczenie społeczne do kosztów czy pomniejszanie podstawy opodatkowania?
W większości przypadków wybrana opcja nie powinna wpłynąć na wysokość zobowiązania podatkowego. Należy jednak zwrócić uwagę, że w szczególnych przypadkach, np. gdy w trakcie roku podatkowego podatnik zanotował stratę, nie będzie możliwe uwzględnienie żadnych odliczeń obniżających podstawę opodatkowania, w tym odliczenia zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne. Ustawa o PIT nie przewiduje również możliwości obniżenia podstawy opodatkowania ?w kolejnym roku podatkowym o kwotę składek zapłaconych w roku poprzednim. Odmiennie wygląda sytuacja podatnika, który uwzględnił zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne w kosztach podatkowych i tym samym zwiększył poniesioną stratę bądź obniżył uzyskany dochód.
W przypadku poniesienia straty podatnik będzie uprawniony do pomniejszenia dochodu uzyskanego z tego źródła o wysokość straty ?w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, ?z zastrzeżeniem, że wysokość obniżenia w którymkolwiek ?z tych lat nie może przekroczyć 50 proc. kwoty tej straty.
Jakie są warunki odliczeń?
W rocznym zeznaniu podatkowym za 2013 r. przedsiębiorca może dokonać odliczenia składek na własne ubezpieczenia społeczne, ?o ile składki zostały zapłacone w 2013 r. na jego własne ubezpieczenia społeczne. Przykładowo, przy założeniu terminowego opłacania składek za poszczególne miesiące, podstawę opodatkowania za 2013 r. pomniejszą składki za grudzień 2012 r. – płatne w styczniu 2013 r., ?i za poszczególne miesiące 2013 r. (z wyłączeniem składek za grudzień 2013 r., gdyż składki te podlegają wpłacie ?w styczniu 2014 r.).
W przypadku nieterminowej wpłaty składek odliczenie ich nie przepada, ale będzie możliwe w rozliczeniu za rok podatkowy, w którym nastąpiła faktyczna wpłata składek.
Jak podatnik osiągający przychody i opłacający składki na ubezpieczenie społeczne ?z różnych źródeł może rozliczać składki?
Podlegające odliczeniu składki nie są, tak jak w przypadku kosztów uzyskania przychodów, przypisane do konkretnych źródeł przychodów. Jeśli przedsiębiorca nie zaliczył składek do kosztów, ?a ich wysokość jest wyższa niż podstawa opodatkowania działalności gospodarczej, może składki odliczyć np. ?od podstawy opodatkowania umowy o pracę.
Należy pamiętać, że przedsiębiorca może obniżyć podstawę opodatkowania również o składki na ubezpieczenie społeczne potrącone przez płatnika z innych tytułów uzasadniających objęcie podatnika obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym, np. z umowy o pracę.
Czy składki pobrane od zleceń opodatkowanych ryczałtem też pomniejszają podstawę opodatkowania?
Jeśli należność przysługująca podatnikowi z tytułu umowy ?o dzieło lub zlecenia nie przekracza kwoty 200 zł, przychód taki jest opodatkowany ryczałtem, bez możliwości odliczania składek na ubezpieczenie społeczne.
Składki potrącone przez płatnika od wyżej wskazanych umów mogą zostać odliczone od podstawy opodatkowania z tytułu innych przychodów.
—rozmawiał Mateusz Maj
